Przekazanie nieruchomości na rzecz gminy lub Skarbu Państwa

Nieodpłatne przekazanie nieruchomość gminie lub Skarbowi Państwa

Zdarzają się sytuacje, w których właściciel nieruchomości nie jest już zainteresowany przysługującym mu prawem własności i chce się go wyzbyć, albo też chce nieodpłatnie przekazać nieruchomość gminie lub Skarbowi Państwa (np. w związku z budową drogi).

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie jest możliwe zrzeczenie się własności nieruchomości w drodze jednostronnego oświadczenia woli właściciela.

Do 15 lipca 2006 r. obowiązywał przepis art. 179 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym właściciel mógł wyzbyć się własności nieruchomości przez to, że jej się zrzekł. Zrzeczenie się wymagało formy aktu notarialnego.

Według § 2 tego artykułu, nieruchomość, której właściciel się zrzekł, stawała się własnością gminy, na obszarze której nieruchomość była położona, chyba że odrębne przepisy stanowiły inaczej. Jeżeli nieruchomość była położona na obszarze kilku gmin, nieruchomość stawała się własnością gminy, na obszarze której znajdowała się jej większa część. Gmina ponosiła odpowiedzialność z nieruchomości za jej obciążenia, ograniczoną do wartości nabytej nieruchomości według stanu w chwili nabycia, a według cen rynkowych w chwili zaspokojenia wierzyciela.

Obecnie przepis art. 179 K.c. nie obowiązuje, został on uchylony na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2005 r., sygn. akt K 9/04. Trybunał Konstytucyjny w tym wyroku orzekł, że art. 179 K.c. jest niezgodny z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji oraz art. 2 i art. 165 Konstytucji.

W dniu 13 lipca 2006 r. Sejm uchwalił ustawę nowelizującą Kodeks cywilny i wprowadzającą nowy przepis art. 179 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym możliwym było zrzeczenie się nieruchomości na rzecz gminy lub Skarbu Państwa, ale za zgodą tych osób prawnych. Prezydent RP zgłosił weto do tej ustawy, a Sejm nie zdołał odrzucić weta, co spowodowało, iż ustawa nie weszła w życie.

Dzięki nowelizacji Kodeksu cywilnego dokonanej ustawą z dnia 23 lipca 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo o notariacie, istnieje możliwość przekazania nieruchomości na rzecz gminy lub Skarbu Państwa. Przekazanie nieruchomości jest podobne do zniesionej instytucji zrzeczenia się nieruchomości.

Powyżej wskazana nowela wprowadziła do Kodeksu cywilnego, w księdze trzeciej nowy tytuł XXXIII¹ – Przekazanie nieruchomości. Nowe przepisy obowiązują od 11 października 2008 r.

Umowa przekazania nieruchomości na rzecz gminy lub Skarbu Państwa

Według art. 902¹ § 1 K.c. przez umowę przekazania nieruchomości jej właściciel zobowiązuje się nieodpłatnie przenieść na gminę albo na Skarb Państwa własność nieruchomości. § 2 tego artykułu wskazuje, iż Skarb Państwa może zawrzeć umowę przekazania nieruchomości, gdy gmina miejsca położenia całej albo części nieruchomości nie skorzystała z zaproszenia do jej zawarcia w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia zaproszenia przez właściciela nieruchomości.

Stosownie do art. 902² K.c., jeżeli strony nie postanowiły inaczej, właściciel przekazujący nieruchomość nie ponosi odpowiedzialności za jej wady.

Jak z powyższych przepisów wynika do umowy przekazania nieruchomości dojdzie, o ile gmina (lub Skarb Państwa) wyrazi zgodę (wolę) przejęcia nieruchomości.

Przekazanie nieruchomości ma charakter czynności prawnej nieodpłatnej. Przekazać nieruchomość można wyłącznie na rzecz gminy, w której położona jest nieruchomość lub jej część.

Poprzedni materiał

Następny materiał