Prawa i obowiązki członków spółdzielni

Prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni

W zależności od rodzaju spółdzielni (np. spółdzielni mieszkaniowej, spółdzielni pracy) członkom spółdzielni mogą przysługiwać szczególne prawa, obarczeni mogą być też oni szczególnego rodzaju obowiązkami. Na gruncie ustawy – Prawo spółdzielcze¹ można jednak wskazać ogólny katalog praw i obowiązków wynikających z członkostwa w spółdzielni, niezależnie od szczególnego jej rodzaju.

Zgodnie art. 18 § 2 Prawa spółdzielczego, niezależnie od praw określonych w statucie, członek spółdzielni ma prawo:

1. uczestniczenia w walnym zgromadzeniu lub zebraniu grupy członkowskiej;
2. wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni;
3. otrzymania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi;
4. żądania rozpatrzenia przez właściwe organy spółdzielni wniosków dotyczących jej działalności;
5. udziału w nadwyżce bilansowej;
6. do świadczeń spółdzielni w zakresie jej statutowej działalności.

Odmówienie członkowi spółdzielni wglądu do umów zawieranych przez spółdzielnie z osobami trzecimi

Prawa wynikające z członkostwa w spółdzielni są dla wszystkich członków równe. Jednakże spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi spółdzielni znaczną szkodę. Odmowa powinna być wyrażona na piśmie. Członek, któremu odmówiono wglądu do umów zawieranych przez spółdzielnie z osobami trzecimi, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia tych umów (wniosek należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia członkowi pisemnej odmowy).

Zgodnie z art. 18 § 5 Prawa spółdzielczego członek spółdzielni ma natomiast obowiązek:

1. przestrzegania przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na nich regulaminów;
2. dbania o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczenia w realizacji jej zadań statutowych.

Obowiązki członka spółdzielni

Ponadto zgodnie z art. 19 § 1 Prawa spółdzielczego członek spółdzielni obowiązany jest do wniesienia wpisowego oraz zadeklarowanych udziałów stosownie do postanowień statutu. Członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu jej strat do wysokości zadeklarowanych udziałów, jednakże nie odpowiada on wobec wierzycieli spółdzielni za jej zobowiązania.

Zgodnie z art. 20. § 1 Prawa spółdzielczego członek spółdzielni obowiązany jest również zadeklarować jeden udział (chyba że zobowiązuje członków do zadeklarowania większej ilości udziałów). Statut może także przewidywać wnoszenie przez członków wkładów na własność spółdzielni lub do korzystania z nich przez spółdzielnię na podstawie innego stosunku prawnego. W tym wypadku statut powinien określać charakter i zakres przysługującego spółdzielni prawa do wkładów, wysokość wkładów oraz ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, terminy ich wnoszenia, zasady wyceny i zwrotu w wypadku likwidacji spółdzielni, wystąpienia członka lub ustania członkostwa z innych przyczyn, a także w innych wypadkach przewidzianych w statucie.

Statut spółdzielni może nakładać na członków także inne obowiązki niewskazane w ustawie.

________________________________________

¹ Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2013 r., poz. 1443, z późn. zm.)

Poprzedni materiał

Następny materiał