Jedna osoba prezesem zarządu w dwóch spółkach

Funkcja prezesa zarządu w dwóch konkurencyjnych spółkach kapitałowych

Zgodnie z art. 211 § 1 oraz 380 § 1 Kodeksu spółek handlowych¹ członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Przez spółkę konkurencyjną należy rozumieć spółkę kapitałową, która konkuruje w zakresie produkcji, handlu lub usług ze spółką, w której dana osoba jest prezesem zarządu.

Jedna osoba może być więc prezesem zarządu w dwóch spółkach konkurencyjnych pod warunkiem uzyskania zgody, przy czym zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego² należy przyjąć, że zakaz konkurencji działa tylko w jednym kierunku, mianowicie wymaga uzyskania zgody tylko tej spółki, której prezes angażuje się w działalność spółki konkurencyjnej. Zgodnie z art. 211 § 2 oraz art. 380 § 2 K.s.h. zgody udziela organ uprawniony do powołania zarządu, chyba że umowa spółki lub statut stanowi inaczej.

Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby jedna osoba była prezesem zarządu w dwóch spółkach kapitałowych, jeżeli spółki te nie są dla siebie spółkami konkurencyjnymi.

Skutki złamania zakazu obejmowania stanowiska prezesa zarządu w dwóch spółkach konkurencyjnych przez jedną osobę

Złamanie zakazu obejmowania stanowiska prezesa zarządu w dwóch spółkach konkurencyjnych przez jedną osobę może skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą na podstawie art. 293 § 1 oraz 483 § 1 K.s.h. , zgodnie z którymi członek zarządu odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki lub statutu, chyba że nie ponosi winy.

Zgodnie z art. 295 § 1 oraz 486 § 1 K.s.h. – jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, każdy wspólnik, akcjonariusz lub osoba, której służy inny tytuł uczestnictwa w zyskach lub podziale majątku może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce. Jeżeli jednak powództwo okaże się nieuzasadnione, a powód, wnosząc je, działał w złej wierze lub dopuścił się rażącego niedbalstwa, obowiązany jest naprawić szkodę wyrządzoną pozwanemu. Na żądanie pozwanego, zgłoszone przy pierwszej czynności procesowej, sąd może nakazać złożenie kaucji na zabezpieczenie pokrycia szkody grożącej pozwanemu. Wysokość i rodzaj kaucji sąd określa według swojego uznania. W przypadku niezłożenia kaucji w wyznaczonym przez sąd terminie pozew zostaje odrzucony. Na kaucji służy pozwanemu pierwszeństwo przed wszystkimi wierzycielami powoda.

Zgodnie z art. 297 oraz 488 K.s.h. roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.

Powództwo o odszkodowanie przeciwko członkom organów spółki, czyli w szczególności przeciwko prezesowi zarządu, wytacza się według miejsca siedziby spółki (art. 298 i 489 K.s.h.).

____________________________

¹ Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm.)

² Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r. (sygn. akt V CSK 129/07)

Poprzedni materiał

Następny materiał