Samochód – demontaż części ze sprowadzanych aut w kontekście prawa podatkowego

Czy wydatek na zakup samochodu przeznaczonego na części zamienne może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu?

Popularne staje się nabywanie rozbitych samochodów, tak osobowych jak i ciężarowych, i „odzyskiwanie” części z ich wraków. Części takie przeznaczane są na sprzedaż bądź służą do naprawy samochodów w warsztatach samochodowych, które demontują wraki. Zdarza się również, że firmy transportowe, które opierają swoją flotę o jeden, dwa modele samochodów, nabywają kilka wraków, które służą za quasimagazyn części zamiennych – są tzw. „dawcami”.

Wydatek na zakup samochodu przeznaczonego na części zamienne w każdym z wyżej wymienionych przypadków może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu, bowiem wydatek taki jest poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Pamiętać jednak należy, że zgodnie z artykułem 23 pkt 48 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

Oczywiście nabyty samochód nie musi zostać zarejestrowany.

Obowiązki związane z nabyciem wraku samochodu na części

Na podatnikach ciążą specyficzne obowiązki związane z nabyciem wraku samochodu na części.

Podatnik będący nabywcą rozbitego samochodu, który kupuje go z przeznaczeniem na części, obowiązany jest sporządzić specyfikację części wymontowanych z wraku z podziałem na nadające się i nienadające do odsprzedaży lub wykorzystania. Części ujęte w specyfikacji należy wycenić.

W piśmie z dnia 2 czerwca 2005 r. (sygn. 1419/UPO-415/62/05/MP/1) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku wskazuje, że:

„Podatnik nie ma obowiązku prowadzenia dodatkowych ewidencji zawierających spis wymontowanych z rozbitych samochodów części. Do każdego zakupionego pojazdu winna być jednak sporządzona specyfikacja części nadających się i nienadających się do wykorzystania wraz z wyceną równą cenie zakupu pojazdu.”

Ponadto organ wyjaśnia, w odniesieniu do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, iż: „(...) podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej »spisem z natury« na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności. Zgodnie z § 29 ust. 1 rozporządzenia podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia; spis z natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia, a odpadów użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania. Zasady spisu z natury oraz jego elementy określone w § 28 ust. 1 i 2 będą miały zastosowanie przy prowadzeniu dokumentacji związanej z zakupem samochodów i ich części składowych.”

Przemieszczenie samochodów osobowych przeznaczonych na części a podatek akcyzowy

Pamiętać należy również, iż w niektórych przypadkach powstanie obowiązek w podatku akcyzowym, bowiem od 1 marca 2009 roku przemieszczenie samochodów osobowych, nawet przeznaczonych na części, podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Jak wskazuje Tomasz Krywan [„Vademecum Doradcy Podatkowego”, 1/2010; Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.]: „Samochody osobowe podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym (zob. art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, Dz. U. Nr 3, poz. 11 – dalej u.p.a.). Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest, między innymi, nabycie wewnątrzwspólnotowe (tj. przemieszczenie samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju – zob. art. 2 pkt 9 u.p.a.) samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (zob. art. 100 ust. 1 pkt 2 u.p.a.).

A zatem przemieszczenie samochodów osobowych niezarejestrowanych wcześniej na terytorium kraju z innego państwa członkowskiego do Polski podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym jako nabycie wewnątrzwspólnotowe tego samochodu.”

Obecnie podatnik z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego jest obowiązany po dokonaniu jego przemieszczenia na terytorium kraju, bez wezwania organu podatkowego dokonać obliczenia i zapłaty na rachunek właściwej izby celnej, akcyzy w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z dnia 29 maja 2009 r. (sygn. IPPP3-443-168/09-2/JK) wskazuje, iż „(...) samochody osobowe w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym są to pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem skuterów śnieżnych o kodzie CN 8703 10 11, pojazdów typu meleks o kodzie CN 8703 10 18 oraz pojazdów typu quad o kodzie CN 8703 10 18 (art. 100 ust. 4 ustawy). (...) Zgodnie z art. 109 ust. 3 cyt. ustawy w przypadku sprzedaży nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju, sprzedawca jest obowiązany przekazać nabywcy dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju lub dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju.

W świetle natomiast uregulowań art. 100 ust. 3 cyt. ustawy, jeżeli w stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.

Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju

Ponadto należy wskazać, iż stosownie do art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym powstaje z dniem nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego na terytorium kraju.

Zgodnie z opisanym stanem faktycznym Wnioskodawca kupuje w Polsce używane samochody osobowe, które zostały sprowadzone przez osoby fizyczne z innych krajów unijnych i od których nie został zapłacony podatek akcyzowy. Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż w stosunku do uprzednio powstałego obowiązku podatkowego podmioty dokonujące nabycia wewnątrzwspólnotowego i odsprzedające samochód Wnioskodawcy, co najmniej nie zadeklarowały podatku. Zatem Wnioskodawca nabywając prawo do rozporządzania samochodem jak właściciel, w stosunku do pojazdu, sprowadzonego z innego kraju unijnego, od którego nie zapłacono akcyzy staje się podatnikiem podatku akcyzowego. (...) Nie podlega natomiast opodatkowaniu podatkiem akcyzowym sprzedaż części samochodowych, gdyż czynność ta nie została wymieniona jako czynność podlegająca akcyzie.”

Poprzedni materiał

Następny materiał