Charakter prawny art. 230 K.s.h.

Ochrona interesów wspólników - art. 230 Kodeksu spółek handlowych

Zgodnie z art. 230 Kodeksu spółek handlowych¹ – jeżeli umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie stanowi inaczej, rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników. Przepis ten wyłącza również w tym zakresie stosowanie art. 17 § 1 K.s.h. (o czym w dalszej części artykułu). Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 15 maja 2008 r.² celem przepisu art. 230 K.s.h. jest ochrona interesów wspólników (inwestorów) przed potencjalną samowolą wynajętych przez nich do zarządu menadżerów, których działania mogłyby uszczuplić bądź zniweczyć aktywa spółki.

Przedmiotem rozporządzenia, o którym mowa w art. 230 K.s.h. mogą być zarówno prawa rzeczowe (w szczególności rzeczy ruchome, nieruchomości, udziały we współwłasności) prawa obligacyjne (np. wierzytelności, udziały bądź akcje w innych spółkach), jak i prawa o innym charakterze (np. patenty, majątkowe prawa autorskie). Natomiast przedmiotem „zobowiązania do świadczenia” może być zaciąganie zobowiązań, zarówno w drodze umowy, jak i jednostronnej czynności prawnej (zaciągnięciem zobowiązania do świadczenia będzie w szczególności zawarcie umowy kredytu lub pożyczki, w której spółka miałaby być kredytobiorcą lub pożyczkobiorcą, jak również poręczenie kredytu lub pożyczki).

Obowiązek podjęcia uchwały przez wspólników w zakresie, o którym mowa w art. 230 K.s.h.

Obowiązek podjęcia uchwały przez wspólników w zakresie, o którym mowa w art. 230 K.s.h., może być zniesiony wolą wspólników wyrażoną w umowie spółki. Należy jednak pamiętać, że niezależnie od tego czy stosowanie art. 230 K.s.h. zostanie wyłączone w umowie, zawsze będzie wymagać uchwały wspólników podjęcie czynności, o których mowa w art. 228 K.s.h., zgodnie z którym uchwały wspólników wymaga:

1. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków;
2. postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru;
3. zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego;
4. nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej;
5. zwrot dopłat;
6. zawarcie między spółką dominującą a spółką zależną umowy przewidującej zarządzanie spółką zależną lub przekazywanie zysku przez taką spółkę.

Zaciąganie zobowiązań przez zarząd spółki a zgoda wspólników

Wyłączenie stosowania art. 17 § 1 k.s.h. w stosunku do regulacji z art. 230 K.s.h. oznacza, że pomimo istnienia obowiązku uzyskania przez zarząd zgody wspólników do rozporządzenia prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego, ewentualne dokonanie takich czynności prawnych nie skutkuje ich nieważnością wobec osób trzecich. Nieuzyskanie zgody wspólników (jeżeli jest ona wymagana) może stanowić natomiast przesłankę żądań odszkodowawczych spółki przeciwko członkom zarządu, na podstawie art. 293 § 1 K.s.h., zgodnie z którym członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy (zaznaczyć przy tym należy, że zgodnie z art. 293 § 2 K.s.h. członek zarządu powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności).

____________________________

¹ Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm.)

² Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 15 maja 2008 r. (sygn. akt I ACa 327/08)

Poprzedni materiał

Następny materiał