Zwrot VAT-u przy WDT

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów a podatki

Nie jest możliwa taka operacja, o jakiej Pan napisał, tj. „eksportuję towar za granicę na 0% VAT-u WDT”. Jak się domyślam, ma Pan na myśli po prostu WDT. czyli wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. tj. wywóz towarów z terytorium kraju – w wykonaniu czynności polegającej na przeniesieniu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel – na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Eksport jest czym innym, polega bowiem na dostawie towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez dostawcę (ewentualnie na jego rzecz) lub przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych – jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych. Zarówno w WDT, jak i eksporcie towarów – co do zasady – stawka podatku od towarów i usług wynosi 0%.

Ustawodawca w art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług określił, pod jakimi warunkami WDT podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%. Jednym z warunków jest, by podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy posiadał w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Dowodami na powyższą okoliczność są co do zasady dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi) i specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku – jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Dokumenty potwierdzające dostawę wewnątrzwspólnotową

Niemniej jednak w przypadku wywozu towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów bezpośrednio przez podatnika dokonującego takiej dostawy lub przez ich nabywcę, przy użyciu własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, podatnik oprócz specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku, powinien posiadać dokument zawierający co najmniej:

• imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów;
• adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy;
• określenie towarów i ich ilości;
• potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca, o którym mowa w pkt 1 lub 2, znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
• rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary, lub numer lotu – w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego.

Jeśli powyższe dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów, dowodami mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, w szczególności:

• korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;
• dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu;
• dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny – dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania;
• dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Prawo do odliczenia VAT z faktur zakupowych

Zatem jeśli może Pan dowieść, że dysponował towarem, przeniósł prawo do rozporządzania towarami jak właściciel i spełnił warunki dla WDT, to stawce 0% nie zagrażają ewentualne nieprawidłowości u Pana dostawcy związane z nabyciem towaru, który może być przedmiotem obrotu. W takich sytuacjach problemem jest nie stawka 0% w WDT, tylko prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikających z faktur otrzymanych przez Pana z tytułu krajowego nabycia towarów od dostawcy (tu ze stawką 23%). Czyli, upraszczając, organy podatkowe mogą, w pewnych sytuacjach, odmówić Panu prawa do odliczenia VAT z faktur zakupowych ze względu na nieprawidłowości u Pana dostawcy. Na ogół ma to miejsce, gdy organ uzna, że Pana dostawca np. nie nabył tego towaru, który rzekomo Panu sprzedał, więc skoro nie nabył (np. jego dostawca okazał się firmą nieistniejącą), to nie mógł Panu sprzedać. W takich sytuacjach organy powołują się zazwyczaj na art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a), który reguluje, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne: stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane (w części dotyczącej tych czynności).

Jak wskazano w wielu orzeczeniach, i co jak mantrę cytują organy podatkowe, „przepisy art. 86 ust. 1 oraz art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a u.p.t.u. należy rozumieć w ten sposób, że prawo do odliczenia może dotyczyć wyłącznie tych czynności, które faktycznie zostały dokonane i to przez podmiot wystawiający fakturę. Sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia VAT na niej wykazanego. Przysługuje ono tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi przez jej wystawcę czynnościami opodatkowanymi” (tak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 19 sierpnia 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 186/14).