Zwrot 500+ po latach, czy roszczenie uległo przedawnieniu?

Okres przedawnienia dla nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego

Na wstępie wskazuję, że zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci: Należności z tytułu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat, licząc od dnia, w którym decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego stała się ostateczna.

Nie można mówić o przedawnieniu należności, której organ ostatecznie nie ustalił. Zatem aby można było doprowadzić do przedawnienia należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń, należność ta musi zostać ustalona na mocy ostatecznej decyzji administracyjnej. Przedawnienie polega na tym, że na skutek upływu określonego w ustawie okresu można skutecznie uchylić się od zaspokojenia roszczeń w stosunku do podmiotu będącego wierzycielem.

Decyzja o zwrocie a zmiany w ustawach i przepisy przejściowe

Nadto, w brzmieniu art. 25 ust. 6 wymienionej ustawy przed 1 stycznia 2022 r. decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego nie jest wydawana, jeżeli od terminu jego pobrania upłynęło więcej niż 10 lat (od 1 stycznia 2022 r. jest to okresy tylko 2 lat).

Co istotne, w myśl przepisów przejściowych, czyli art. 20 ust. 2 i 3 nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci:

2. Sprawy o nienależnie pobrane świadczenia wychowawcze oraz dodatki, o których mowa w art. 80 ust. 1a, art. 113a albo art. 115 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 15 w brzmieniu dotychczasowym, przyznane odpowiednio przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast lub starostów są rozpatrywane na podstawie przepisów dotychczasowych.

3. Sprawy o nienależnie pobrane świadczenia wychowawcze realizowane w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego za okres do dnia 31 maja 2022 r. są rozpatrywane na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wobec powyższego w Pana przypadku okres stwierdzenia nienależnie pobranego świadczenia to 10 lat od momentu jego pobrania, zaś przedawnienie nienależnie pobranego świadczenia to 3 lata od wydania decyzji stwierdzającej nienależnie pobrane świadczenie.

Droga odwoławcza

Uznać zatem należy, że nie zakończył się bieg przedawnienia i organ uprawniony jest do podjęcia stosownych działań. Jeśli nie zgadza się Pan z wydaną decyzją, istnieje możliwość wniesienia odwołania. Gdyby organ odwoławczy nie uchylił decyzji, można spróbować jeszcze wnieść skargę do sądu administracyjnego, jeśli istniałyby ku temu podstawy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, Dz.U. 2016 poz. 195

2. Ustawa z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw