Zrzeczenie się prawa do spadku a otrzymywanie renty rodzinnej

Odrzucenie spadku celem uwolnienia się od odpowiedzialności za długi spadkowe

W pytaniu chodzi Panu prawdopodobnie o odrzucenie spadku celem uwolnienia się od odpowiedzialności za długi spadkowe. Od instytucji odrzucenia spadku odróżnić należy zrzeczenie się spadku, które nastąpić może jedynie w umowie zawartej z osobą będącą przyszłym spadkodawcą, a więc z osobą jeszcze żyjącą. Umowa taka winna mieć formę aktu notarialnego. Poprzez umowę spadkobierca ustawowy zrzeka się dziedziczenia po przyszłym spadkodawcy.

Natomiast odrzucenie spadku jest oświadczeniem woli, które dla swej skuteczności spadkobierca musi złożyć w przepisanej formie i terminie. Oświadczenie to składa się przed sądem lub notariuszem. Można je złożyć ustnie lub z podpisem urzędowo poświadczonym.

Złożenia ustnego oświadczenia o przyjęciu lub odrzucenia spadku przed notariuszem

W przypadku złożenia ustnego oświadczenia o przyjęciu lub odrzucenia spadku przed notariuszem, sporządza on protokół, który, zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie, ma formę aktu notarialnego. Sądem właściwym do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Zgodnie z art. 640 Kodeksu postępowania cywilnego „notariusz lub sąd przesyła niezwłocznie oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku”. Wreszcie oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku.

Termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku

Termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku wynosi sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Z tego wynika, że czas ten nie musi być liczony od daty otwarcia spadku, tj. od chwili śmierci spadkodawcy. Chodzi więc o chwilę, kiedy spadkobierca powziął wiadomość o fakcie powołania do spadku, który może wynikać z ustawy bądź z testamentu.

Jeśli spadkobierca nie złoży oświadczenia w wymaganym terminie, jest to równoznaczne z prostym przyjęciem spadku, czyli powstaniem nieograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe.

Wyłączenie od dziedziczenia skutkiem odrzucenia spadku

Skutkiem odrzucenia spadku jest wyłączenie od dziedziczenia, co traktowane jest przez przepisy tak, jakby osoba taka nie dożyła otwarcia spadku. To zaś oznacza, że w przypadku odrzucenia spadku do dziedziczenia powołani zostaną zstępni odrzucającego spadek, np. wnuki spadkodawcy, ewentualnie kolejne osoby zgodnie z zasadami dotyczącymi dziedziczenia ustawowego.

Fakt odrzucenia spadku nie ma wpływu na nabycie prawa do renty rodzinnej.

Czy mąż może wstąpić w stosunek najmu lokalu po śmierci żony?

Jeśli natomiast chodzi o kwestię najmu mieszkania, to stosownie do art. 691 § 1 Kodeksu cywilnego „w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą”. Osoby wymienione w art. 691 § 1 powyższego kodeksu wstępują w stosunek najmu po zmarłym najemcy, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci (art. 691 § 2 Kodeksu cywilnego). Jeżeli więc w chwili śmierci Pana mamy tata stale zamieszkiwał w lokalu, to wstąpi on w stosunek najmu. Wstąpienie w stosunek najmu następuje z mocy prawa z chwilą śmierci najemcy. Wstąpienie w stosunek najmu nie jest uzależnione od tego, czy osoby uprawnione są zameldowane na pobyt stały w lokalu ani czy są ujawnione w umowie najmu jako osoby upoważnione do zamieszkiwania z najemcą.