Zrzeczenie się prawa jazdy

Komu wydawane jest prawo jazdy?

Ustawa o kierujących pojazdami stanowi w art. 4 ust. 1, iż prawo jazdy jest niczym innym jak dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów składającym się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy.

Dokument ten, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami, „wydawany jest osobie, która:

1) osiągnęła minimalny wiek wymagany do kierowania pojazdami odpowiedniej kategorii; 

2) uzyskała orzeczenie: 

a) lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem, 

b) psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem – nie dotyczy prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T; 

3) odbyła szkolenie wymagane do uzyskania prawa jazdy danej kategorii; 

4) zdała egzamin państwowy wymagany do uzyskania prawa jazdy odpowiedniej kategorii; 

5) uprzedzona o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy oświadcza, że zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez 185 dni w każdym roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste lub zawodowe, albo gdy nie jest związana z miejscem zawodowo, że przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z zamiarem stałego pobytu albo przedstawi zaświadczenie, że studiuje co najmniej od 6 miesięcy”. 

Komu nie może być wydane prawo jazdy?

Nigdy zaś prawo jazdy nie może być wydane osobie:

„1) u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uzależnienia od alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu; 

2) w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu; 

3) w stosunku do której wydano decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami lub zatrzymaniu prawa jazdy — w okresie i zakresie obowiązywania tej decyzji; 

4) posiadającej inny dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym; 

5) która uzyskała za granicą prawo jazdy, a to prawo jazdy zostało zatrzymane lub uprawnienie do kierowania pojazdami zostało cofnięte – w okresie obowiązywania zatrzymania prawa jazdy lub cofnięcia uprawnienia; 

6) której prawo jazdy zostało wymienione przez starostę” (art. 12 ust. 1).

Cofnięcie uprawnienia do kierowania pojazdami

Ustawodawca przewidział sytuację, gdy osoba uprawniona do prowadzenia pojazdów, pomimo spełnienia warunków wskazanych w art. 11 ustawy, utraci przyznane jej prawo. I tak utrata uprawnienia do kierowania pojazdem może nastąpić w oparciu o art. 103 ust. 1 ustawy. Zgodnie z regulacją tego przepisu „starosta wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami w przypadku: 

1) stwierdzenia: 

a) na podstawie orzeczenia lekarskiego istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem, 

b) na podstawie orzeczenia psychologicznego istnienia przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, 

c) utraty kwalifikacji, na podstawie wyniku egzaminu państwowego przeprowadzonego w trybie sprawdzenia kwalifikacji,

d) niezgłoszenia się we wskazanym terminie na egzamin państwowy który miał być przeprowadzony w trybie sprawdzenia kwalifikacji; 4) orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów”. 

Ustawodawca nie przewidział możliwości zrzeczenia się uprawnienia, a tym bardziej zrzeczenia się dokumentu prawa jazdy.

Uprawnienie do kierowania pojazdami jest Pańskim prawem i nikt nie może Pana zmusić do jego wykonywania. W związku z tym nie ma Pan obowiązku korzystania z niego, a co za tym idzie – do posiadania dokumentu prawa jazdy. W związku z tym jeżeli nie chce Pan odbierać prawa jazdy po upływie okresu zakazu prowadzenia pojazdów, to nie ma Pan takiego obowiązku. Tym bardziej, iż starosta wydaje decyzję administracyjną o przywróceniu uprawnień do kierowania pojazdami po ustaniu przyczyn, które spowodowały jego cofnięcie, oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej. 

Może Pan oczywiście złożyć na piśmie w Wydziale Uprawnień Komunikacyjnych oświadczenie, iż zrzeka się Pan prawa jazdy, jednak de facto nie będzie mieć ono mieć mocy wiążącej na przyszłość. Jeśli taka będzie Pańska wola, to może Pan powołać się na art. 6 Kodeksu cywilnego. Brak jest jednak podstawy prawnej, by można egzekwować ważność i skuteczność złożonego przez Pana oświadczenia. Osobiście radziłabym po prostu nie odbierać prawa jazdy i osiągnie Pan tym zamierzony cel.