Żona jako osoba współpracująca a ciąża

Osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą jest pod względem obowiązku opłacania składek ZUS traktowana tak, jakby sama była przedsiębiorcą. Takimi osobami współpracującymi są według ustawy:

• małżonek;
• dzieci;
• rodzice;
• dzieci drugiego małżonka;
• dzieci przysposobione;
• macocha;
• ojczym
  
  jeżeli pozostają z przedsiębiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują z nim przy prowadzeniu działalności.

Konsekwencje uznania członka rodziny za osobę współpracującą

Konsekwencją uznania członka rodziny za osobę współpracującą jest obowiązek odprowadzenia za taką osobę pełnych składek ZUS. Tak więc księgowa miała rację. W związku z zawarciem związku małżeńskiego została Pani uznana za osobę współpracującą i musi Pani opłacać pełne składki ZUS.

Zgodnie z art. 17c ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.) świadczenie rodzicielskie przysługuje przez okres:

1) 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka;

2) 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;

3) 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;

4) 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;

5) 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.

Komu przysługuje i jaka jest wysokość zasiłku rodzicielskiego?

Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1000 zł miesięcznie. Przysługuje ono osobom, które nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego, w tym bezrobotnym i studiującym oraz takim, którzy pracują na umowach cywilnoprawnych.

Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli co najmniej jeden z rodziców dziecka otrzymuje zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego.

Słowem – jeśliby Pani po porodzie byłaby bezrobotna, otrzymywałaby Pani tak zwane świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie, oczywiście Pani mąż nie mógłby już starać się o świadczenie z tytułu macierzyństwa w związku z prowadzoną przez siebie działalnością (o ile opłaca składki chorobowe).

15 maja 2015 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1066) wprowadzająca istotne zmiany w zakresie ustalania podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia chorobowego przysługujących ubezpieczonym niebędącym pracownikami.

Zgodnie z art. 48 ustawy podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Wymiar zasiłku macierzyńskiego przysługującego przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 48a ustawy podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego przedsiębiorcy, który podlegał ubezpieczeniu chorobowemu krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych (a więc gdy rozpocznie podleganie ubezpieczeniu po przerwie 31-dniowej), będzie stanowiła suma:

1) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwot, o których mowa w art. 3 pkt 4 u.ś.p.ch.m., za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz

2) kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwot, o których mowa w art. 3 pkt 4 u.ś.p.ch.m., za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.

Zmiana w przepisach oznacza, że jeśli osoba opłacająca dobrowolną składkę chorobową chce otrzymać wysoki zasiłek – musi przez 12 miesięcy opłacać wysoką składkę na ubezpieczenie chorobowe. Jeśli Pani nie będzie opłacała najwyższej składki, a jedynie standardową składkę dla osoby współpracującej – nie otrzyma Pani wysokiego zasiłku. Będzie to jedynie średnia z ostatnich 12 miesięcy, a jeśli opłacanie składek będzie trwało krócej niż 12 miesięcy – średnia z miesięcy opłaconych przez Panią i ze składek od najniższej podstawy za pozostałe miesiące.

Zgodnie z art. 186 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) – pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.

Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.

Jak z tego wynika, jeśli Pani będzie jedynie osobą współpracującą – nie będzie Pani mogła korzystać z urlopu wychowawczego. Przysługuje on jedynie osobom, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę (a osoby współpracujące nie są zatrudnione na tej podstawie, są traktowane tak, jakby same prowadziły działalność gospodarczą).

Urlop wychowawczy wlicza się do stażu pracy i do emerytury, jednak Pani jako osoba współpracująca nie ma prawa do urlopu wychowawczego, nawet jeśli będzie Pani na macierzyńskim i go zakończy. Aby moc skorzystać z urlopu wychowawczego, musi Pani zatrudnić się na etacie i przepracować co najmniej 6 miesięcy.