Żołnierz zawodowy pozbawiony praw rodzicielskich, co z dodatkami do wynagrodzenia?

Skutki prawne pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej nad dziećmi

Tak postawione pytanie jest dość ogólne. Właściwie odpowiedzi należałoby udzielić co do każdego elementu osobno. Pokrótce jednak przedstawię w ogóle sytuację prawną rodzica pozbawionego władzy rodzicielskiej oraz sytuację dziecka w takim przypadku.

Zgodnie z art. 111 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) – jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Skutkiem pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej jest utrata przez nich ogółu praw i obowiązków, jakie składają się na władzę rodzicielską. Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie powoduje natomiast ustania innych obowiązków rodziców wobec dziecka i praw, jakie im z tytułu stosunku rodzicielskiego przysługują. W szczególności rodzice nadal korzystają ze stanu cywilnego polegającego na tym, że dziecko pochodzi od nich; zachowują potencjalne prawo do alimentów od dziecka; w razie wcześniejszej śmierci dziecka dziedziczą po nim. I odwrotnie: dziecko zachowuje względem rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej swój stan cywilny, pełne prawo do alimentacji, a w razie ich śmierci dziedziczy po nich. Obie strony zachowują też prawo do osobistej styczności, ograniczenia w tym zakresie mogą więc wynikać tylko z mocy orzeczenia sądu opiekuńczego.

Oznacza to, że wszelkie uprawnienia wynikające z posiadania dziecka nadal danej osobie przysługują, chyba że ustawa wymaga pieczy nad dzieckiem, wspólnego gospodarowania lub nie wyłącza wprost praw w związku z pozbawieniem władzy rodzicielskiej. Sięgnąć zatem trzeba w przypadku świadczeń, o które Pani pyta, do konkretnych przepisów – z czego wynika prawo do tych świadczeń i komu de facto przysługują.

Dodatki do uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych

Przeglądając regulacje ustawowe dotyczące żołnierzy zawodowych dowiadujemy się, że żołnierze zawodowi otrzymują następujące dodatki do uposażenia zasadniczego:

1. dodatek specjalny – za szczególne właściwości lub warunki pełnienia zawodowej służby wojskowej;
2. dodatek służbowy – za pełnienie zawodowej służby wojskowej na określonych stanowiskach dowódczych i kierowniczych lub samodzielnych albo w określonych jednostkach wojskowych;
3. dodatek za długoletnią służbę wojskową;
4. dodatek motywacyjny – dla żołnierzy zawodowych pełniących służbę w korpusach podoficerów zawodowych i szeregowych zawodowych za uzyskanie w opinii służbowej oceny co najmniej dobrej oraz posiadanie klasy kwalifikacyjnej, o której mowa w art. 46a, w specjalności zgodnej z zajmowanym stanowiskiem służbowym;
5. dodatek funkcyjny – za pełnienie funkcji powierzonych w trybie określonym w art. 25a;
6. dodatek kompensacyjny.

Żaden z tych dodatków nie jest związany z faktem posiadania dzieci, żaden nie dotyczy dzieci. zatem w tym zakresie nie ma Pani i dzieci żadnych uprawnień.

Zgodnie z art. 82 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych żołnierz zawodowy powołany do pełnienia zawodowej służby wojskowej otrzymuje zasiłek na zagospodarowanie, w wysokości jednomiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym. Nie jest to dodatek związany z posiadaniem rodziny czy jej liczebnością. Dzieci nie mają odrębnych do niego praw.

Żołnierzom zawodowym mogą być przyznawane:

1. nagrody uznaniowe – w szczególności w związku z przejawianiem inicjatywy w służbie albo wykonywaniem zadań służbowych wymagających szczególnie dużego nakładu pracy, w tym poza określonym czasem służby, w skróconych terminach lub warunkach szczególnie utrudnionych;
2. zapomogi – w przypadku zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci członka rodziny oraz z innych przyczyn powodujących istotne pogorszenie warunków materialnych.

To także świadczenia niezależne od statusu rodzinnego żołnierza.

W razie zaginięcia żołnierza zawodowego w związku z wykonywaniem zadań służbowych lub śmierci żołnierza zawodowego Minister Obrony Narodowej może przyznać zapomogę małżonkowi, a w razie braku małżonka dzieciom pozostającym na utrzymaniu żołnierza zawodowego. Dzieci dostaną taką zapomogę niezależnie od tego, czy żołnierz był pozbawiony władzy rodzicielskiej, czy nie. O ile oczywiście ziści się warunek do powstania prawa do zapomogi.

Zasiłek osiedleniowy, zwrot kosztów przewozu urządzeń domowych

W przypadku przesiedlenia się żołnierza zawodowego, o którym mowa w ust. 1, do nowego miejsca pełnienia służby, przysługują mu ponadto:

1. zasiłek osiedleniowy;
2. zwrot kosztów przewozu urządzeń domowych.

Należności te przysługujące żołnierzowi zawodowemu pozostającemu w związku małżeńskim lub posiadającemu dzieci pozostające na jego utrzymaniu, ustala się z uwzględnieniem członków rodziny przesiedlających się z żołnierzem do nowego miejsca pełnienia służby. Tu warunkiem uzyskania takiego świadczenia na dzieci jest ich pozostawanie na utrzymaniu i wspólne przeniesienie.

Gratyfikacja urlopowa

Zgodnie z art. 87 omawianej ustawy żołnierzowi zawodowemu przysługuje raz w roku prawo do gratyfikacji urlopowej. Przy ustalaniu wysokości gratyfikacji urlopowej uwzględnia się również małżonka, a także dzieci pozostające na utrzymaniu żołnierza zawodowego. Wysokość gratyfikacji urlopowej na jedną osobę uwzględnianą przy ustalaniu jej wysokości nie może być niższa niż 35% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego. Liczbę osób uwzględnianych przy ustalaniu gratyfikacji urlopowej określa się na podstawie oświadczenia zawartego we wniosku, według stanu rodzinnego żołnierza w dniu złożenia wniosku. Gratyfikację wypłaca się na wniosek żołnierza zawodowego.

I tu, niestety, nie mam dobrych wiadomości. Jeśli dzieci nie zamieszkują z ojcem żołnierzem, to niezależnie od przysługujących ojcu praw rodzicielskich nie pozostają na jego utrzymaniu, a co za tym idzie, gratyfikacja urlopowa nie jest od nich naliczana. Szukałam orzeczeń, które by uzasadniały odmienną interpretację, ale nikt nie pokusił się o rozstrzyganie tego problemu w inny sposób.

Świadczenie mieszkaniowe za pełnienie służby w danym garnizonie

Pozostaje jeszcze kwestia świadczenia mieszkaniowego. To świadczenie nie zależy od kwestii posiadania dzieci. Przysługuje żołnierzowi zawodowemu przez czas pełnienia służby w danym garnizonie w wysokości iloczynu stawki podstawowej i współczynnika świadczenia mieszkaniowego zależnego od garnizonu. Dzieci mają wpływ na powierzchnię mieszkalną lokalu, jaki może być przydzielony żołnierzowi do zamieszkania. Tyle tylko, że w tym przypadku chodzi tylko i jedynie o dzieci wspólnie zamieszkałe.

W związku z powyższym muszę stwierdzić, że nie ma Pani prawa ubiegać się (ani też sam ojciec dzieci) o jakiekolwiek świadczenia, które nie są związane tylko i wyłącznie z faktem posiadania dzieci, a nie pozostawania ich na utrzymaniu żołnierza lub też co więcej wspólnie zamieszkujące.