Zniszczenie płotu sąsiada - co grozi?

Czy płot postawiony na terenie sąsiedniej działki jest własnością właściciela tej działki?

W pierwszej kolejności pragnę wyraźnie podkreślić, iż w chwili obecnej winien Pan dokładnie ustalić, na czyjej działce znajduje się płot. Pisze Pan bowiem, że płot stoi na działce Pana rodziców, co z kolei powoduje, że zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego jest on własnością rodziców. Należy ustalić, czy płot jest związany z gruntem rodziców. Jeżeli bowiem mamy do czynienia ze związaniem, wówczas winien Pan wskazywać na policji, iż płot nie jest sąsiadów, lecz Pana rodziców zgodnie z zasadą rzymską – superficies solo cedit. Innymi słowy to, co jest na powierzchni przypada gruntowi – rzymska zasada prawna odnosząca się do związania własności budynku (oraz innych rzeczy połączonych z gruntem) wzniesionego na gruncie z własnością tego gruntu, tj. co do zasady częścią składową gruntu są wszystkie rzeczy, a także rośliny, trwale złączone z tą nieruchomością. Wówczas nie mielibyśmy do czynienia ze zniszczeniem mienia, co z kolei uniemożliwia Panu postawienie zarzutu.

Zniszczenie płotu wybudowanego przez sąsiada

O ile jednak okazałoby się, że płot nie jest związany z gruntem, wówczas Pana czyn wypełnia znamiona czynu zabronionego. Dla odpowiedzialności karnej (co do istoty) nie ma przy tym znaczenia, czym było Pana zachowanie spowodowane. Jeżeli jednak postawiono by Panu zarzut, wówczas okoliczności i zachowanie sąsiada pozwalałyby na staranie się o warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Warunkowe umorzenie postępowania

Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Warunkowe umorzenie postępowania nie jest bowiem skazaniem w rozumieniu karnoprocesowym. Wskazać należy na postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 17 maja 2000 r., sygn. akt I KZP 7/2000, zgodnie z którym „w trybie przewidzianym w art. 387 kpk dopuszczalne jest tylko wydanie wyroku skazującego, a nie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne”. Sąd Najwyższy rozróżnia zatem skazanie od warunkowego umorzenie postępowania.

Podobne stanowisko przyjmowane jest w doktrynie. Podkreśla się, iż wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne nie jest wyrokiem skazującym (zob. np. A. Bulsiewicz i in., Przebieg postępowania karnego, Toruń 1999, str. 163; K. Marszał, Proces karny, Katowice 1997, str. 247–248; S. Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 1998, str. 46).