Zmiany w księdze wieczystej

Zmiany w dziale I-O księgi wieczystej

Z treści pytania wnioskuję, że dokonano zmian w dziale I-O księgi wieczystej. Zmiany w tym dziale dokonywane są na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu.

Dział I-O księgi wieczystej nie jest przeznaczony do wpisów praw, lecz do wpisywania danych faktycznych (do czynności technicznych). Wpisy w tym dziale nie są objęte domniemaniem prawdziwości i mogą być sprostowane z urzędu w trybie art. 626¹³ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.

„Art. 626¹³. (…)

§ 2. Sprostowania usterek wpisu, które nie mogą wywołać niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, dokonuje się z urzędu”.

Sprostowanie wpisów w księdze wieczystej

Ponadto wpisy w dziale I-O mogą być sprostowane na wniosek albo – w razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości – na podstawie art. 27 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2006 r., sygn. akt V CSK 284/06).

Być może w przypadku Pana nieruchomości zachodziła sprzeczność między katastrem nieruchomości a treścią księgi wieczystej, co sąd sam zauważył bądź został o tym fakcie zawiadomiony przez starostę (organ prowadzący kataster nieruchomości). Starosta ma bowiem obowiązek zapewnić nieodpłatnie sądom, które zakładają i prowadzą księgi wieczyste w systemie informatycznym, bezpośredni dostęp do bazy danych katastru nieruchomości w celu sprawdzenia oznaczenia nieruchomości.

Niezgodność powierzchni nieruchomości podanej w księdze wieczystej z danymi z ewidencji gruntów i budynków

Jeżeli niezgodność powierzchni nieruchomości podanej w księdze wieczystej z danymi z ewidencji gruntów i budynków wynika nie ze zmiany granic nieruchomości, lecz z nowych, dokładniejszych jej pomiarów – wystarczającą podstawą sprostowania oznaczenia nieruchomości są dane z ewidencji gruntów.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane z katastru nieruchomości (tj. ewidencji gruntów i budynków).

Ewidencja gruntów obejmuje informacje dotyczące ich:

• położenia,
• granic, powierzchni,
• rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych,
• oznaczenie ksiąg wieczystych lub zbioru dokumentów.

W ewidencji gruntów wskazuje się także:

• właściciela nieruchomości, jego miejsce zamieszkania,
• wartość nieruchomości,
• informacje o wpisaniu do rejestru zabytków.

Dane ewidencyjne działki

Tym samym danymi ewidencyjnymi działki są: numer działki, pole powierzchni (podane w ha z dokładnością zapisu do 0,0001), informacje określające rodzaj użytków gruntowych i klas gleboznawczych, wartość działki oraz data określenia tej wartości, numer jednostki rejestrowej gruntów, oznaczenie księgi wieczystej, numer rejestru zabytków.

Ewidencję gruntów i budynków prowadzą starostowie, o czym była mowa już wyżej. Do zadań starosty – związanych z prowadzeniem ewidencji – należy utrzymanie operatu ewidencyjnego w stanie aktualności, tj. zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi (§ 44 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków; Dz. U. z 2001 r. Nr 38 poz. 454).

Dane zawarte w ewidencji podlegają aktualizacji z urzędu lub na wniosek.

Możliwe są dwa tryby wprowadzania danych (aktualizacji danych ewidencyjnych) do ewidencji gruntów, a mianowicie – aktualizacja przez wydanie decyzji administracyjnej lub wprowadzenie zmian do ewidencji bez wydawania aktu administracyjnego przez dokonanie czynności technicznej, polegającej na wpisaniu nowych danych i zawiadomieniu m.in. podmiotów, których dane się zmieniły (§ 46 ww. rozporządzenia).

W myśl art. 27 ustawy o księgach wieczystych i hipotece:

„Art. 27. 1. W razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika – sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości”.

Jak sprostować wpis w dziale I-O księgi wieczystej

Sprostowanie takie może być dokonane także z urzędu – na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości. Do zawiadomienia dołącza się wypis z operatu katastralnego, a gdy jest to niezbędne – także wyrys z mapy katastralnej lub inny dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości.

Jeśli więc zmiana w dziale I-O księgi wynikała z niezgodności z danymi z ewidencji gruntów i budynków, należy przyjąć, że dokonano jedynie czynności technicznej polegającej na sprostowaniu oznaczenia wielkości działki, a nie wpisu co do istoty sprawy. Sąd mógł w tym przypadku sprostować powierzchnię gruntu z urzędu bez Pana zgody czy wniosku.

Sprostowanie oznaczenia nieruchomości odbywa się w postępowaniu nieprocesowym na posiedzeniu niejawnym. Niemniej sąd powinien Pana zawiadomić o treści nowego wpisu, doręczając odpis postanowienia. Proszę zatem wyjaśnić sprawę w sądzie (w wydziale ksiąg wieczystych), który prowadzi księgę wieczystą dla Pana nieruchomości.