Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Jakie czynności można podjąć w celu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?

Przystępując do odpowiedzi na przedstawione pytanie, pragnę zauważyć, iż regulacje dotyczące uchwalenia, a także zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uregulowane zostały w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.; w skrócie ustawa).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy „kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy”, czyli zadań publicznych wykonywanych przez jednostkę samorządu terytorialnego, które służą zaspokojeniu potrzeb wspólnoty samorządowej.

Z analizy pytania wnioskuję, iż w chwili obecnej mamy do czynienia z sytuacją, w której rada gminy uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a zatem postąpiła stosownie do dyspozycji płynącej z art. 20 ust. 1 ustawy:

„Art. 20. 1. Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały”.

Pyta Pani o czynności, jakie w chwili obecnej można podjąć w celu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Osobiście widzę dwie drogi postępowania:

• należy wystąpić do wójta/ burmistrza/ prezydenta miasta z wnioskiem o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub
• zaskarżyć uchwałę rady gminy do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

W przypadku pierwszego rozwiązania zastosowanie znajdzie art. 27 ustawy, zgodnie z którym „zmiana studium lub planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one uchwalane”, a zatem ewentualna zmiana planu miejscowego pociąga za sobą przeprowadzenie procedury mającej zastosowanie przy uchwalaniu nowego planu.

Tryb zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Potwierdzenie okoliczności i trybu zmiany planu miejscowego znalazło swój wyraz w orzecznictwie, m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24 lutego 2009 r. (sygn. akt II SA/Kr 1270/08), w którym zaprezentowany został następujący pogląd:

„1. Tryb uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uregulowano w art. 14 i następnych u.p.z.p., jakakolwiek zmiana miejscowego planu, również zmiana częściowa dotycząca chociażby samego tekstu planu, nie może być dokonana z pominięciem trybu przewidzianego w ustawie.

2. Uchwałą rozpoczynającą procedurę uchwalania zmiany planu miejscowego jest uchwała o przystąpieniu do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Niezależnie od planowanego zakresu zmiany planu, uchwała ta musi być zgodna z przepisami regulującymi jej formę i treść”.

Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 30 czerwca 2006 r. (sygn. akt II SA/Wr 204/06) zauważył:

„W świetle przepisu art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) należy stwierdzić, że każda zmiana planu zagospodarowania przestrzennego, będąca zmianą przepisu gminnego, wymaga przestrzegania ustalonego w art. 17 powyższej ustawy trybu postępowania, jak przy sporządzaniu planu zagospodarowania przestrzennego, przy czym nie ma żadnych możliwości pominięcia, bez względu na rodzaj i zakres zmian, czynności przewidzianych w art. 17 pkt 1, 3, 5 oraz 10-14 cytowanej ustawy. Pominięcie tych czynności stanowi istotne naruszenie trybu uchwalania zmian planu, powodujące nieważność uchwały na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy”.

Co powinien zawierać wniosek o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?

Proszę mieć na uwadze, iż wniosek o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powinien zawierać:

• imię i nazwisko lub nazwę wnioskodawcy oraz jego adres,
• przedmiot i zakres wnioskowanej zmiany,
• określenie nieruchomości (lub opis terenu), których dotyczy wniosek,
• kserokopię lub wyrys z aktualnej mapy ewidencyjnej lub zasadniczej z oznaczeniem nieruchomości, której dotyczy wniosek.

Jeżeli chodzi o termin, w którym wniosek winien być rozpatrzony, należy zauważyć, iż ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie odsyła w tym zakresie do Kodeksu postępowania administracyjnego. Zatem rozstrzygnięcie przedmiotowego wniosku nie jest ograniczone terminem, co powoduje z kolei taką sytuację, iż ewentualna zmiana planu może być odłożona w bliżej nieznaną przyszłość.

Proszę zauważyć, iż stosownie do art. 31 ust. 1 ustawy „wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr planów miejscowych oraz wniosków o ich sporządzenie lub zmianę, gromadzi materiały z nimi związane oraz odpowiada za przechowywanie ich oryginałów, w tym również uchylonych i nieobowiązujących”. Zatem wniosek o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powinien być skierowany do wójta/ burmistrza/ prezydenta miasta.

W przypadku gdy adresat wniosku uzna zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego za konieczną, wówczas wykonuje analizy dotyczące zasadności przystąpienia do sporządzenia planu i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań z ustaleniami studium, przygotowuje materiały geodezyjne do opracowania planu oraz ustala niezbędny zakres prac planistycznych (art. 14 ust. 5 ustawy), by następnie rada gminy podjęła uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Zaskarżenie uchwały dotyczącej planu miejscowego zagospodarowania

Odnośnie drugiego sposobu postępowania, który jest dostępny w danej sytuacji, chciałbym wyjaśnić, iż uchwała rady gminy może być przedmiotem skargi do sądu administracyjnego. Ustawodawca nie przewidział terminu zaskarżenia planu miejscowego, a zatem można zaskarżyć uchwałę tuż po uchwaleniu, jak również w późniejszym okresie.

Należy pamiętać, iż przed wniesieniem skargi należy wezwać radę gminy (miasta) do usunięcia naruszenia Pani interesu prawnego. Podstawą prawną wspomnianej skargi jest art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), zgodnie z którym „każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego”.

Pismo powinno zatem zawierać wskazanie planu miejscowego, który Pani zdaniem narusza Pani prawo wraz z uzasadnieniem. Ponadto powinno zawierać dane osobowe wnioskodawcy z podaniem adresu, daty oraz własnoręcznego podpisu.

Po złożeniu pisma, o którym wspomniałem wyżej, rada gminy zobowiązana będzie do odpowiedzi na wezwanie, a w przypadku odmowy uwzględnienia żądania zawartego w wezwaniu można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o stanowisku rady gminy. Skargę należy wnieść za pośrednictwem rady gminy (miasta).

W przypadku nieudzielenia przez radę gminy odpowiedzi na wspomniane powyżej wezwanie skargę należy wnieść w terminie 60 dni od wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

Na zakończenie pragnę stwierdzić, iż w mojej ocenie w pierwszej kolejności może Pani wystąpić z wnioskiem o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ponadto chciałbym zauważyć, iż ewentualną skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego warto wnieść w przypadku ewidentnych i rażących naruszeń przez radę gminy praw właścicieli nieruchomości.