Zmiana miejsca zamieszkania dziecka

Zmiana miejsca zamieszkania dziecka a zgoda drugiego rodzica

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zwanego dalej K.r.o.

W Pańskiej sprawie istotny jest fakt, że w wyroku rozwodowym wskazano, że miejscem pobytu dziecka jest każdorazowe miejsce pobytu ojca, tj. Pana. Jeżeli sąd wskazał na „każdorazowe” miejsce pobytu, wówczas nie ma Pan obowiązku uzyskiwania zgody byłej żony na przeprowadzkę z synem. Doktryna zna przypadki, że przedstawiciele literatury wypowiadają pogląd odmienny, ale opinie te stanowią mniejszość w odniesieniu do poglądu korzystnego z punktu widzenia Pańskiego interesu.

Należy bowiem wskazać, że Pańskiej byłej żonie – matce dziecka – przysługuje pełna władza rodzicielska. Powyższe zatem pozwala na podejmowanie decyzji z każdej sferze dotyczącej dziecka, bez względu na charakter jej ważności. Matka może więc sprzeciwić się zmianie miejsca zamieszkania dziecka – wyjazdowi do miejscowości oddalonej o 500 km od miasta, w którym teraz mieszka.

Obecnie władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. W takiej sytuacji każde z Państwa jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Zmiana miejsca Pana zamieszkania pociąga za sobą w konsekwencji zmianę miejsca zamieszkania dziecka.

Zmiana sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej

Należy jednak wskazać, że matka dziecka ma pełne prawo wystąpić do sądu z wnioskiem o zmianę sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Prawo takie wynika z treści art. 106 K.r.o., zgodnie z którym jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Z mojej kilkuletniej praktyki wynika jednak, iż sądy oddalają takie wnioski, ponieważ zmiana miejsca zamieszkania dziecka nie pozbawia możliwości wykonywania władzy rodzicielskiej. W konsekwencji bowiem wniosek ukierunkowany byłby na ograniczenie władzy rodzicielskiej Panu i przekazanie wykonywania władzy rodzicielskiej matce dziecka, z jednoczesną zmianą miejsca zamieszkania dziecka.

Czy rodzic może nie wyrazić zgody na przeprowadzkę dziecka z drugim rodzicem do innego miasta?

Drugi pogląd wskazywany w literaturze podnosi, że zmiana miejsca zamieszkania dziecka stanowi istotną sprawę dziecka, w której rodzice winni działać zgodnie i wspólnie. Jako że Pańska była żona może nie wyrazić zgody na przeprowadzkę, konieczne byłoby wówczas uzyskanie zgody sądu. Powyższe znajduje swoje uzasadnienie w treści art. 97 § 2 K.r.o. zgodnie z którym o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.

W mojej ocenie w chwili obecnej nie powinien Pan mieć problemu z wyjazdem do innego miasta. W razie gdyby była żona wskazywała, że nie ma Pan prawa wyprowadzić się z synem do innego miasta, powinien Pan wskazać na treść wyroku, z którego wynika, że miejscem pobytu dziecka jest każdorazowe miejsce pobytu ojca. Skoro tak, to stosując wykładnię literalną, ma Pan prawo przeprowadzić się z dzieckiem do innego miasta.

Czy zmiana miejsca zamieszkania dziecka może mieć wpływ na wysokość alimentów?

Zmiana miejsca zamieszkania dziecka w mojej ocenie może mieć wpływ na wysokość alimentów, ponieważ matka dziecka będzie miała prawo wykazać, że jej sytuacja materialna i majątkowa uległa zmianie i ponosi znaczne koszty w związku z wykonywaniem prawa do kontaktów z dzieckiem. W pierwszej kolejności należy wskazać, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Innymi słowy, wysokość alimentów jest uzależniona od dwóch kwestii. Pierwsza to usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Druga to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych.

O ile zatem możliwości zarobkowe mogą pozostać takie same, o tyle możliwości majątkowe mogą ulec zmianie, ponieważ matka dziecka będzie dysponowała majątkiem znacznie mniejszym aniżeli w trakcie realizacji prawa do kontaktów w mieście, w którym przebywa Pan w chwili obecnej. Zmiana miejsca zamieszkania dziecka spowoduje znaczne wydatki po stronie matki, które pomniejszą jej możliwości majątkowe, a to z kolei może wpłynąć na wysokość świadczenia alimentacyjnego.