Zawieszona działalność która widnieje w CEIDG jako aktywna - konsekwencje ze strony ZUS i US

Zawieszenie działalności gospodarczej

Zagadnienie związane ze zgłoszeniem, zawieszeniem oraz wykreśleniem działalności gospodarczej z odpowiedniego rejestru (w przypadku osób fizycznych jest to CEIDG) reguluje ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Wprawdzie obecnie została ona zastąpiona przez Prawo przedsiębiorców, jednak z uwagi na fakt, że sprawa dotyczy stanu prawnego z przed 20 lat będziemy posiłkować się poprzednią ustawą.

Zgodnie z treścią art. 14a tej ustawy przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.

Wykreślenie działalności z datą wsteczną

Odnośnie natomiast wykreślenia działalności z datą wsteczną z rejestru wskazać należy, że zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy wniosek o wykreślenie wpisu należy złożyć w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. Żaden przepis nie przewiduje możliwości złożenia wniosku z datą wsteczną.

Dodatkowo warto wskazać, że w pewnych przypadkach przedsiębiorca podlega wykreśleniu z CEIDG z urzędu. Zgodnie bowiem z art. 34 ust. 2 ustawy przedsiębiorca podlega wykreśleniu z CEIDG z urzędu, w drodze decyzji administracyjnej ministra właściwego do spraw gospodarki, w przypadku:

– stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej;

– niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej od dnia następującego po dniu, do którego przedsiębiorca zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie art. 14a ust. 1d;

– utraty przez przedsiębiorcę uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej przysługujących na podstawie art. 13 ust. 1 albo ust. 2;

– gdy wpis został dokonany z naruszeniem prawa.

W opisie sprawy wskazał Pan, że nadal figuruje w rejestrze co oznacza, że żadna z powyższych okoliczności nie miała miejsca.

Wpis działalności do CEIDG

Pragnę jednak zwrócić uwagę, że wpis działalności do CEIDG ma znaczenie jedynie formalne. Oznacza to, że sam wpis nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej. Wpis do CEIDG wprowadza domniemanie prowadzenia działalności gospodarczej, które można obalić wskazując, iż nigdy ta działalność nie była prowadzona.

Zgodnie jednak z aktualnie obowiązującymi wyrokami sądu obowiązek ubezpieczenia istnieje do rzeczywistego zaprzestania działalności gospodarczej, a nie wyrejestrowania firmy. Samo podjęcie działalności gospodarczej powoduje nawiązanie stosunku ubezpieczenia społecznego z mocy prawa. Wpis do rejestru nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności.

Zaprzestanie wykonywania działalności a obowiązek ubezpieczenia społecznego

Bezsporne jest to, że osoba wykonująca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego od dnia rozpoczęcia wykonywania takiej działalności do momentu zaprzestania jej wykonania. Istotne jest to, że, by mówić o wykonywaniu działalności gospodarczej (czyli braku zaprzestania, przerwy) muszą zachodzić podstawowe elementy: zarobkowanie, zorganizowanie, ciągłość.

Wpis w ewidencji działalności gospodarczej (zarejestrowanie) ma przede wszystkim znaczenie w sferze ustaleń faktycznych, gdyż ma on charakter deklaratoryjny, czyli potwierdzający stan rzeczy, nie zaś kształtujący ten stan prawny.

Domniemanie faktyczne, wynikające z faktu zarejestrowania działalności gospodarczej, może być obalone wszelkimi środkami dowodowymi, toteż możliwe jest ustalenie zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, mimo niewykreślenia jej z ewidencji działalności gospodarczej i – w konsekwencji – uchylenie obowiązku ubezpieczenia.

(por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 11 stycznia 2005 r., I UK 105/2004; wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z roku 2005, I UK 285/2004; wyrok WSA w Krakowie, VII U 1905/10)

Podsumowując, samo niewyrejestrowanie działalności, przy faktycznym zaprzestaniu prowadzenia działalności, nie może powodować obowiązku opłacania składek ZUS i zdrowotnych w okresie nieprowadzenia działalności.

Podobnie rzecz przedstawia się na gruncie prawa podatkowego. Jeżeli nie osiągał Pan żadnych dochodów z działalności (ponieważ faktycznie jej Pan nie prowadził) to urząd skarbowy nie może Panu doliczyć podatku, gdyż po prostu nie ma czego opodatkowywać. Z inną sytuacją mielibyśmy do czynienia, gdyby osiągał Pan dochody z niezgłoszonej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak działalność nie była prowadzona to sam fakt figurowania w rejestrze CEIDG nie przesądza o możliwości opodatkowania przez US.

Na marginesie pragnę zaznaczyć, że ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie przewiduje kar za niedokonanie wykreślenia działalności z rejestru. Karalne jest wyłącznie prowadzenie działalności gospodarczej bez zgłoszenia. Niedokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego danych jest również zagrożone karą za wykroczenie skarbowe, jednakże taki czyn przedawnia się z upływem roku od dnia popełnienia. W konsekwencji także ta sankcja nie grozi Panu z uwagi na fakt, iż sprawa jest już dawno przedawniona.

W rezultacie działanie jakie powinien Pan podjąć to złożenie wniosku do CEIDG we właściwym urzędzie gminy lub urzędzie miasta o wykreślenie Pana działalności z CEIDG.