Zawieszenie prawa do emerytury osoby nadal zatrudnionej

Zgodnie z ustawą emerytalną:

Art. 103. 1. Prawo do emerytur i rent ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 103a-106.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do emerytów, którzy osiągnęli wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3, z zastrzeżeniem art. 103a.

2a. (uchylony).

3. Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, może ulec zawieszeniu również na wniosek emeryta lub rencisty.

4. (uchylony).

Art. 103a. Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Zastanawia mnie, dlaczego mąż miał zawieszone świadczenie, jeśli emeryturę otrzymał w styczniu 2009 r. Wówczas nie było przepisów nakazujących rozwiązanie stosunku pracy, aby pobierać emeryturę. Chyba że prawo do świadczenia nabył przed 8 stycznia 2009 roku.

Od 1 lipca 2000 r. do 8 stycznia 2009 roku obowiązywał przepis uzależniający wypłatę świadczenia od rozwiązania stosunku pracy.

Należy w tej sytuacji odróżnić prawo do emerytury od prawa do świadczenia emerytalnego. Prawo do emerytury nabywa osoba ubezpieczona po spełnieniu przesłanek przewidzianych ustawą, czyli osiągnięciu odpowiedniego wieku oraz stażu zawodowego lub jedynie wymaganego wieku. Prawo do świadczeń emerytalnych będzie przysługiwało osobie uprawnionej do emerytury na podstawie decyzji wydanej przez właściwy organ Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Emeryt, który spełnia warunki do nabycia prawa do emerytury, celem nabycia prawa do świadczenia musi wystąpić ze stosownym wnioskiem, bezpośrednio lub za pośrednictwem zakładu pracy, do organu emerytalno-rentowego.

Uzależnienie wypłaty świadczenia emerytalnego od rozwiązania stosunku pracy wprowadził art. 2 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Uregulowanie to weszło w życie 1 lipca 2000 r. i dotyczy zarówno osób posiadających prawo do świadczenia emerytalnego ustalone przed 1 lipca 2000 r., jak i osób starających się o jego przyznanie po tej dacie.

Emeryt posiadający prawo do świadczenia i pobierający emeryturę przed dniem 1 lipca 2000 r. obowiązany był do dnia wejścia w życie ustawy (tj. do 1 lipca 2000 r.) rozwiązać stosunek pracy w przypadku kontynuowania zatrudnienia u tego samego pracodawcy w okresie przed przyznaniem prawa do świadczenia i po przyznaniu (art. 103 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2004 r. Nr 39, poz. 353).

W przeciwnym razie prawo do świadczenia emerytalnego ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta.

W przypadku gdy osoba posiadająca ustalone prawo do świadczenia emerytalnego zgłosiła przed dniem 1 lipca 2000 r. wniosek o zawieszenie wypłaty świadczenia, nie jest zobowiązana do rozwiązania umowy o pracę, do czasu zgłoszenia wniosku o wznowienie wypłaty świadczenia.

Osoba, która z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia emerytalnego wystąpiła po dniu 1 lipca 2000 r. powinna przedstawić świadectwo pracy, będące dowodem rozwiązania zatrudnienia.

Nierozwiązanie stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego emeryt lub osoba występująca o przyznanie prawa do świadczenia emerytalnego wykonywali zatrudnienie bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, powoduje zawieszenie wypłaty świadczenia, do czasu rozwiązania stosunku pracy.

Obowiązek rozwiązania umowy o pracę nie dotyczy osoby, która wprawdzie spełnia warunki do nabycia prawa do emerytury, ale nie występuje z wnioskiem o przyznanie prawa do pobierania tego świadczenia.

Podsumowując, brak rozwiązania umowy o pracę nie wstrzymuje procedury przyznania prawa do emerytury, jedynie wypłatę świadczenia. Ustawa natomiast nie przewiduje zakazu ponownego zatrudnienia emeryta przez pracodawcę po przyznaniu prawa do świadczenia.

W okresie od 8 stycznia 2009 r. a 1 grudnia 2010 r. nie było konieczności rozwiązywania stosunku pracy.

Od 1 stycznia 2011 roku obowiązuje przepis, na mocy którego osobom, które nie rozwiązały stosunku pracy z pracodawcą, u którego były zatrudnione bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury, prawo to zostanie zawieszone. Nie ma przy tym znaczenia wiek ani wysokość przychodów osiąganych ze stosunku pracy. Zawieszeniu ulega również okresowa emerytura kapitałowa. Wobec kontynuowania stosunku pracy zawartego przed uzyskaniem prawa do emerytury ZUS wstrzyma wypłatę świadczenia.

Powyższy przepis odnosi się do wszystkich emerytów, którzy nie rozwiązali stosunku pracy zawartego przed uzyskaniem emerytury.

Jeżeli jedna osoba jest zatrudniona przez kilku pracodawców, wówczas powinna rozwiązać wszystkie stosunki pracy zawarte przed przejściem na emeryturę. Dopiero wtedy ZUS podejmie wypłatę świadczenia.

Zawieszenie emerytury z uwagi na osiągane dochody nie obejmuje emerytów w ustawowym wieku emerytalnym. Tylko to ograniczenie ich nie dotyczy.

*Stan prawny z 20.02.2013 r.