Zawieszenie emerytury po przyznaniu z powodu pracy za granicą

Zawieszenie prawa do emerytury

Zgodnie z treścią art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.) prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

W wyroku z dnia 11 marca 2004 roku, sygn. akt II UK 276/03, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że cel nowelizacji art. 103 ust. 2A zmierza do wymuszenia na pracodawcy świadomej decyzji co do ponownego zatrudnienia osoby z ustalonym prawem do emerytury. Ustawodawca ma prawo wprowadzać czy też modyfikować zasady zawieszalności świadczeń emerytalno-rentowych, mając na uwadze aspekty społeczno-ekonomiczne, w tym aktualne tendencje na rynku pracy, co w żadnym stopniu nie narusza zasady demokratycznego państwa prawa, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej wyrażonej w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto Sąd Najwyższy wywiódł, że regulacja ta nie narusza zasady ochrony praw nabytych potwierdzonej art. 67 ust. 1 Konstytucji RP, albowiem nie pozbawia ona osób zainteresowanych prawa do emerytury, lecz oddziela nabycie prawa do emerytury w wyniku ziszczenia się ryzyka ubezpieczeniowego (dożycie odpowiedniego wieku) od zawieszenia świadczenia w razie kontynuacji zatrudnienia bez rozwiązania stosunku pracy. W przypadku istnienia przyczyny zawieszenia świadczenia (kontynuowanie zatrudnienia) konsekwencją zawieszenia prawa do świadczenia jest wstrzymanie jego wypłaty, jednak ustanie tej przyczyny powoduje wznowienie wypłaty świadczenia od miesiąca jej ustania.

Konkludując, warunek rozwiązania stosunku pracy, przewidziany w art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury w dniu jego wejścia w życie i później, tj. od dnia 1 stycznia 2011 roku. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 kwietnia 2016 roku, sygn. akt III AUa 13/16).

Jedno świadczenie - albo emerytura albo wynagrodzenie z tytuły zatrudnienia

Taka interpretację art. 103a ustawy emerytalnej potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 marca 2011 roku w sprawie II UK 299/10. Wyrok ten dotyczył wprawdzie interpretacji art. 103 ust. 2a ww. ustawy, jednak zachował aktualność w zakresie interpretacji mającego zastosowanie w niniejszej sprawie art. 103a tej ustawy. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy stwierdził, że skutkiem zastosowania w okresie obowiązywania art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej było to, że osoba ubiegająca się o prawo do emerytury kontynuująca zatrudnienie na rzecz pracodawcy, u którego wykonywała ją przed nabyciem prawa do emerytury, z dniem spełnienia warunków niezbędnych do nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia, prawo to nabywała, jednakże realizacja tego prawa następowała dopiero po rozwiązaniu stosunku pracy.

Zasadą jest, że pracownikowi, który nabył prawo do emerytury przysługuje jedno świadczenie – albo emerytura z ubezpieczenia społecznego albo wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia. Pracownik, który osiągnął wiek emerytalny może wybrać albo status emeryta, albo zachować – pomimo nabycia prawa do emerytury – status pracowniczy. Nie może jednak łączyć bez ograniczeń statusu emeryta i pracownika, a więc otrzymywać równocześnie świadczenia z tytułu utraty zdolności do dotychczasowej pracy (osiągnięcie wieku emerytalnego jest bowiem uznawane za równoznaczne z utratą zdolności do zarobkowania własną pracą) i wynagrodzenia z tytułu kontynuowania zatrudnienia, do wykonywania którego pracownik utracił zdolność. Z omawianego przepisu ustawy emerytalnej, jak podkreślił Sąd Najwyższy w ww. uchwale, nie tyle wynika obowiązek rozwiązania stosunku pracy przez pracownika, który nabył prawo do emerytury, ile obowiązek dokonania przez niego wyboru, czy decyduje się na emeryturę, czy też na pozostawanie w stosunku pracy, a jego istotą jest wyeliminowanie równoczesnego pobierania dwu świadczeń – emerytury i wynagrodzenia za pracę w pełnej wysokości.

Konieczność rozwiązania stosunku pracy przed przejściem na emeryturę

Innymi słowy, osoba ubiegająca się o emeryturę i pozostająca w zatrudnieniu musi liczyć się z tym, że z dniem spełnienia wszystkich ustawowych warunków niezbędnych do nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia wprawdzie prawo to uzyska, jednakże realizacja tego prawa na jej rzecz (wypłata świadczenia) nastąpi dopiero wówczas, gdy rozwiąże ona stosunek pracy łączący ją z pracodawcą (pracodawcami), na rzecz którego świadczyła pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. W przeciwnym razie prawo do emerytury ulegnie zawieszeniu, skutkując wstrzymaniem jego realizacji do czasu rozwiązania stosunku pracy (brak P45).

Wykładnia językowa art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej, obecnie art. 103a tej ustawy, wskazuje jednoznacznie, iż przepis ten zawsze rodzi skutek zawieszający prawo do emerytury (polegający na wstrzymaniu wypłaty świadczenia) w sytuacji kontynuowania przez ubezpieczonego zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury ustalonym w decyzji organu rentowego.

Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, natomiast w myśl art. 129 ust. 1 tej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Odnosząc to do Pani pytania: dopóki nie zwolni się Pan z pracy – nie otrzyma fizycznej wypłaty emerytury. Emerytura została naliczona w oparciu o składki i kapitał i średnią dalszą trwania życia.

Nikt Pani nie wyrówna emerytury, która obecnie jest zawieszona. To najgorszy wariant, jaki może Pani wybrać.

Cofnięcie wniosku o emeryturę lub chwilowe rozwiązanie umowy

Jeśli decyzja o przyznaniu emerytury nie jest prawomocna, to proszę cofnąć wniosek o emeryturę (da się, o ile nie została przyznana z urzędu), po skończeniu pracy w UK – złoży Pani nowy wniosek. To Pani nie przepadnie.

Albo proszę zwolnić się na jeden dzień i zatrudnić ponownie. Wtedy uzyska Pani P45. Otrzyma Pani emeryturę z ZUS-u – jest Pani w wieku ustawowym, więc nie zostanie ona zawieszona z uwagi na dochód w UK. I będzie Pani wypłacane i emerytura, i wynagrodzenie w UK.