Zatrzymanie towarów z Chin przez urząd celny - co zrobić i jakie konsekwencje?

Zawiadomienie o zatrzymaniu towaru przez urząd celny

O zatrzymaniu towaru uznanego jako naruszającego prawo własności intelektualnej urząd celny zawiadamia odbiorcę towarów oraz uprawnionego z praw własności intelektualnej. Posiadacz praw własności intelektualnej w ciągu 10 dni od dnia odbioru zawiadomienia z urzędu celnego winien wszcząć odpowiednie postępowanie w celu dalszego zabezpieczenia towarów [art. 23 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 608/2013 w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej i zatrzymuje towar]. Jeżeli uprawniony z praw własności intelektualnej w ciągu 10 dni podejmie reakcję w sprawie, to złoży zapewne zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i otrzyma Pan także pismo od właściciela znaku towarowego w celu zawarcia ugody.

Przy czym termin zatrzymania towarów może być przedłużony o 10 dni (art. 23 ust. 4 rozporządzenia) z wyjątkiem przypadków dotyczących towarów psujących się. Co do zasady, niestety taki towar zazwyczaj przepada – bardzo ciężko jest bowiem wykazać dobrą wiarę w zakupie tak dużej ilości sztuk z Chin.

Dalsza odsprzedaż towarów z Chin

Łączna ilość zakupionych sztuk była znaczna, więc organ ma podejrzenie, iż kupował Pan niniejsze w celu dalszej odsprzedaży, co niestety jest w Polsce czynem niedozwolonym.

Zgodnie bowiem z treścią art. 305 ustawy Prawo własności przemysłowej:

„1. Kto, w celu wprowadzenia do obrotu, oznacza towary podrobionym znakiem towarowym, zarejestrowanym znakiem towarowym, którego nie ma prawa używać lub dokonuje obrotu towarami oznaczonymi takimi znakami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca przestępstwa określonego w ust. 1 podlega grzywnie.

3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo dopuszcza się tego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5”.

Wprowadzenie towaru do obrotu

Jak wynika z powyższego, ust. 1 wskazany w regulacji, a także określenia tam zawarte budzą wiele wątpliwości, co oznacza „wprowadzenie do obrotu”? Zagadnieniem tym zajął się Sąd Najwyższy i w uchwale z dnia 24 maja 2005 r., sygn. akt I KZP 13/05, wskazał, iż „wprowadzenie do obrotu” określone zostało jako przekazanie wyrobu po raz pierwszy w kraju: użytkownikowi, konsumentowi bądź sprzedawcy przez producenta, jego upoważnionego przedstawiciela lub importera. Powyższa uchwała doczekała się wielu komentarzy, a także nieścisłości. Jednak z praktyki należy przyjąć, iż odpowiedzialności ponosi zarówno sprzedający i wprowadzający towar do Polski, jak i kupujący.

Brak świadomości o nieoryginalności produktów

Jednak, tak jak Pan wskazał, jeżeli nie wiedział Pan o tym, iż w paczce znajdują się nieoryginalne towary, gdyż otrzymał Pan zapewnienie o ich oryginalności, to zgodnie z treścią art. 1 § 3 Kodeksu karnego „nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu”.

Przepis art. 1 § 3 wyraża zasadę winy jako podstawy odpowiedzialności karnej, co zawiera się w formule nullum crimen sine culpa, a więc nie ma przestępstwa bez winy. Wina jest koniecznym elementem przestępstwa. Sprawca, któremu nie można przypisać winy w czasie czynu, nie popełnia przestępstwa. Z punktu widzenia treści winy i jej rozumienia w orzecznictwie istotne znaczenie ma wyrok SN z 8.2.2017 r. (sygn. aktIII KK 226/16): „Wina jest składnikiem struktury przestępstwa, a tym samym warunkiem jego przypisania sprawcy czynu (art. 1 § 3 KK). Pojęcie winy nie jest jednak tożsame z wystąpieniem elementów strony podmiotowej czynu, określonych w art. 9 § 1 i 2 KK, jako także warunku odpowiedzialności karnej. Wina, skrótowo rzecz ujmując, wyraża się w zarzucalności z powodu wadliwie ukształtowanej woli sprawcy, który naruszył normę sankcjonowaną w sytuacji, gdy bezprawność czynu była przez niego rozpoznawalna. W praktyce podstawy do stwierdzenia winy występują zawsze wtedy, gdy nie ma ustawowych okoliczności wyłączających winę”.

Ponadto, jak wynika z treści art. 28 § 1, „nie popełnia przestępstwa, kto pozostaje w usprawiedliwionym błędzie co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego”.

Sąd Najwyższy słusznie wskazał, że „w rozumieniu art. 28 § 1 KK błąd co do okoliczności stanowiącej znamię popełnionego przez sprawcę czynu zabronionego, wynikający z niezgodności między rzeczywistością a jej odbiciem w jego świadomości, nie jest uwarunkowany wyłącznie zaistnieniem obiektywnie wywołujących go czynników zewnętrznych i może być również następstwem czynnika subiektywnego, tj. powstałych w umyśle sprawcy, z powodu ulegania silnym emocjom, zakłóceń procesu poznania rzeczywistości” (postanowienie SN z 19.2.2003 r., sygn. akt V KK 153/02).

Odwołanie od decyzji urzędu celnego

Dlatego też, opierając się przede wszystkim na powyższym, nie można przypisać Panu winy, z uwagi na nieświadomość przedmiotu, która została Panu wysłana w paczce. Może Pan złożyć odwołanie od powyższej decyzji, jednak i tak nie skutkuje to wstrzymaniem wykonalności decyzji.

Proszę wskazać w odwołaniu swoje wyjaśnienia i załączyć dowody na brak swojej winy – zrzuty ekranu z aukcji potwierdzające, iż zakupił Pan towary oryginalny, rozmowę ze sprzedawcą, iż wskazuje, że są to przedmioty oryginalne. Jeżeli chodzi o pozostały towar w paczce, który nie był objęty wyjaśnieniami, bo wyjaśnieniu sprawy powinien zostać zwolniony i proszę też o to zawnioskować w piśmie. Jeżeli posiada Pan inny podrobiony towar, to zgodnie z powyższymi przepisami nie powinien Pan wprowadzać go dalej do obrotu handlowego, bowiem stanowi to czyn niedozwolony.

Proponuję więc złożyć odwołanie od otrzymanej decyzji, wskazać na swoje wyjaśnienia w sprawie i przedłożyć dowody wskazujące, iż został Pan wprowadzony w błąd przez chińskiego kontrahenta.