Zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej a diety

Zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej

Zagadnienia związane z zatrudnianiem pracowników przez agencje pracy tymczasowej oraz ich kierowania do wykonywania pracy na rzecz pracodawcy użytkownika reguluje ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. Nr 166, poz. 1608 ze zm.). Z przepisów tej ustawy wynika, że agencja zatrudnia pracowników tymczasowych na podstawie terminowych umów o pracę (tj. na czas określony albo na czas wykonywania określonej pracy), wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika. Zatem agencja dokonuje wyboru formy zatrudnienia pracownika po uzgodnieniu z pracodawcą użytkownikiem szczegółowych warunków pracy, jaka będzie wykonywana. Zgodnie zaś z art. 22 § 11 Kodeksu pracy (K.p.), który ma zastosowanie również do pracy tymczasowej, zatrudnienie w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy należy uznać za zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, niezależnie od nazwy, jaką strony nadały umowie.

Agencja pracy tymczasowej, która zatrudnia polskich obywateli mających miejsce zamieszkania i rezydencję podatkową w Polsce, ma podpisaną umowę na przykład z francuskim pracodawcą użytkownikiem, jednak to agencja pokrywa zawsze koszty wynagrodzenia. Wypłata wynagrodzenia pracowników odbywa się w walucie polskiej.

Podróż służbowa czy oddelegowaniem do pracy za granicę?

Natomiast kwestia dodatkowych świadczeń (np. diet) wiąże się w Pana przypadku z koniecznością bardzo ważnego rozróżnienia, czy mamy tu do czynienia z kwalifikowaniem wyjazdu jako podróży służbowej, czy też oddelegowaniem do pracy za granicę. Od tego zależą uprawnienia pracownika. Nie da się ukryć, że w praktyce bardzo trudno rozróżnić te dwie sytuacje, w szczególności gdy pobyt pracownika za granicą trwa wiele miesięcy, ale warto pamiętać, że oddelegowanie pracownika w odróżnieniu do podróży służbowej polega na zmianie miejsca wykonywania pracy. Może ono nastąpić albo na podstawie odrębnego porozumienia zawartego z pracownikiem, albo w trybie polecenia służbowego.

Natomiast podróżą służbową poza granice kraju jest wykonywanie zadania określonego przez pracodawcę poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika. Definicję podróży służbowej zawiera art. 77⁵ K.p., wskazując, że jest nią wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy pracownika. Przepisy prawa pracy nie limitują przy tym czasu trwania takiej podróży.

Dieta nie przysługuje pracownikowi, który został oddelegowany

A zatem kryterium rozróżniającym przy ocenie, z czym mamy do czynienia, jest to, czy zostało zmienione stałe miejsce wykonywania pracy. Jeżeli Pana pracodawca zawarł z Panem porozumienie zmieniające (aneks do umowy o pracę ), w którym wskazał jako miejsce pracy placówkę za granicą, to mamy do czynienia z Pańskim oddelegowaniem. Oddelegowanie wiąże się z tym, iż nie przysługują Panu diety i inne świadczenia związane z podróżą służbową. O ile pracodawca nie postanowi inaczej, co do zasady, przysługuje tylko wynagrodzenie za pracę. Inne świadczenia, jakie otrzymywałby Pan przy oddelegowaniu (np. koszt wynajmu mieszkania w miejscu świadczenia pracy) mogą być przyznane przez pracodawcę wyłącznie na zasadzie dobrowolności.

Zwolnienia w podatku dochodowym dla pracowników oddelegowanych do pracy za granicą

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz. 176 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. – wolna od podatku dochodowego jest część przychodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 15. Zatem w przypadku oddelegowania pracowników, jeżeli dany kraj jest dla nich aktualnie miejscem świadczenia pracy, nie przysługują diety i inne świadczenia związane z podróżami służbowymi, przysługują im jedynie:

• zwolnienie z podatku dochodowego przychodu w wysokości odpowiadającej 30% diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy, stosunku służbowym, spółdzielczym stosunku pracy lub wykonywał pracę nakładczą (art. 21 ust. 1 pkt 20 u.p.d.o.f); zwolnienie to nie ma zastosowania do wynagrodzenia pracowników odbywających podróż służbową poza granicami kraju;
• wyłączenie z podstawy wymiaru składek wynagrodzenia w części odpowiadającej równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju za każdy dzień pobytu, z tym że tak ustalony przychód nie może być niższy od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (§ 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r., Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm).

Świadczenia z tytułu podróży służbowej

Inny zakres Pańskich uprawnień wynikałby z faktu odbycia podróży służbowej – o ile pracodawca nie podpisał z Panem porozumienia zmieniającego (aneksu) wskazującego inne miejsce wykonywania pracy. W przypadku podróży służbowej przysługują należności na pokrycie kosztów z nią związanych. Do świadczeń z tytułu podróży służbowej należą, oprócz diet, również ryczałty za nocleg i poruszanie się środkami komunikacji miejscowej, zwrot kosztów podróży własnym samochodem (tzw. kilometrówka) i pokrycie innych uzasadnionych wydatków.

Podróż służbową poprzedza wydanie przez pracodawcę polecenia wyjazdu. Sam wyjazd musi być związany z realizacją konkretnego zadana służbowego.

Treść umowy o pracę i aneksu

Proszę zatem sprawdzić w umowie o pracę, czy Pański pracodawca (agencja pracy tymczasowej) zobowiązał się dodatkowo do pokrywania kosztów podróży służbowych oraz do wypłacania stosownych diet z tytułu zagranicznych podróży służbowych, według przepisów i stawek polskich. Jeżeli tak, to jest to podstawa wystąpienia o zwrot kosztów, ale tylko wtedy jeżeli uznamy, iż nie został Pan oddelegowany do Francji, ale był to kilkumiesięczny wyjazd służbowy. W przypadku bowiem oddelegowania przysługuje Panu wyłącznie samo wynagrodzenie za pracę.

Brak aneksu do umowy o pracę o oddelegowaniu Pana do pracy we Francji mógłby wskazywać na to, że pracodawca może traktować tę pracę jako podróż służbową. Dlaczego tak jest? – ano z powodu zróżnicowania konsekwencji w zakresie PIT i ustalenia podstawy wymiaru składek ZUS. Pracodawcy wolą wysyłać pracowników do pracy za granicą, kwalifikując ją jako podróż służbową. Skoro zatem nie posiada Pan aneksu, który oddelegowuje Pana do świadczenia pracy w innym miejscu, to prawdopodobnie agencja stosuje podróż służbową, ale to mogłoby wynikać z Pana umowy o pracę, aneksu, ewentualnie z paska wypłat. Skłonna jestem uznać, że agencja obecnie zastosowała jednak formę oddelegowania, skoro nie nalicza diet, a liczba 30, o której Pan wspomina, może oznaczać również dobrze 30% diety odliczonej od przychodu. Trudno to zdecydowanie stwierdzić, przy dość skąpych informacjach z Pana strony. Te 30% ma znaczenie jedynie rachunkowe dla prawidłowego obliczenia Pana przychodu.

Proszę sprawdzić, czy miejscem wykonywania pracy przez Pana jest siedziba agencji położona w Polsce. Do pracy poza siedzibę pracodawcy pracownicy oddelegowani są na podstawie delegacji służbowych (podróż służbowa) i tylko w tym wypadku przysługują im diety.