Zatajone długi małżonka z okresu narzeczeństwa

Odpowiedzialność żony za zobowiązania męża powstałe przed zawarciem małżeństwa

Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „z chwilą zawarcia małżeństwa następuję między małżonkami wspólnota majątkowa” (art. 31 § 1). Oznacza to, że od tej chwili przez cały okres trwania związku każda rzecz i wszystkie środki finansowe zgromadzone przez któregokolwiek z małżonków pozostają własnością wspólną. Wspólny majątek stanowi zatem wynagrodzenie męża lub żony, ale również dochody z majątków osobistych. Jeśli więc jedno z małżonków posiada własne mieszkanie, zakupione lub odziedziczone przed ślubem, dochody z jego wynajmu powiększają majątek wspólny.

Może nim rozporządzać każdy z małżonków samodzielnie, jednak obwarowane jest to pewnymi ograniczeniami. Małżeństwo musi się nawzajem informować o czynionych finansowych operacjach. Jeśli obowiązek ten zostanie niedopełniony przez jedną ze stron, druga może wystąpić z wnioskiem o prawa do samodzielnego zarządzania wspólnym majątkiem albo ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Wspólność majątkowa ustaje z chwilą śmierci jednego z małżonków, prawnego zakończenia małżeństwa lub, w trakcie trwania związku, na wniosek jednej ze stron albo za obopólnym porozumieniem.

Istotne jest, że jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności ustawowej, sąd nie nada klauzuli wykonalności do majątku objętego wspólnością ustawową.

Warto zaznaczyć, co nadal pozostaje rzadkością w polskich uwarunkowaniach, iż małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej

Ustanowienie rozdzielności majątkowej pozwala uniknąć ryzyka i negatywnych skutków zaciągnięcia zobowiązań finansowych przez współmałżonka.

Reasumując, kredyt zaciągnięty przed ślubem jest długiem tylko i wyłącznie Pani męża. Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego przez Panią, długi męża nie przeszły na Panią. Wierzyciele mogą dochodzić spłaty tego zadłużenia tylko z majątku męża (wynagrodzenia za pracę).

Sam fakt zameldowania nie rodzi praw majątkowych do mieszkania, jest tylko administracyjnym potwierdzeniem faktu zamieszkania danej osoby pod tym adresem. Jeżeli rodzice by go zameldowali, to mąż nie ma prawa do tego mieszkania – ale owszem, może wywodzić prawo do przebywania w tym mieszkania. Wierzyciele nie mogą zaspokoić się z mieszkania tylko dlatego, że dłużnik jest w nim zameldowany, bo mieszkanie nie jest własnością dłużnika.

Czy odziedziczone przez jednego z małżonków mieszkanie wejdzie do majątku wspólnego?

Jeżeli w przyszłości odziedziczyłaby Pani po rodzicach mieszkanie, to mąż nie nabędzie prawa do tego mieszkania. To mieszkanie będzie tylko i wyłącznie Pani własnością.

Jeżeli by mąż narobił długów w trakcie trwania małżeństwa, to wtedy wierzyciele mogą żądać zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków (np. z Pani pensji, ale nie z mieszkania, bo ono nie jest majątkiem wspólnym).

Jeżeli chce Pani nie obawiać się wszczęcia postępowania z dochodów, bo martwi się Pani, czy mąż teraz nie narobi kolejnych długów, to warto rozważyć kwestię rozdzielności majątkowej.

Zaciąganie zobowiązań bez wiedzy współmałżonka

Dodam też, że informacje o udzielonych kredytach i pożyczkach gromadzi Biuro Informacji Kredytowej (BIK). Prawo do korzystania z informacji mają wszystkie banki oraz instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów, zobowiązując się przekazywać do Biura regularnie pełne i kompletne dane, zgodnie z zawartymi umowami.

Z danych posiadanych przez BIK mogą korzystać również klienci, których te dane dotyczą. Każda osoba ma możliwość sprawdzenia swojej historii kredytowej poprzez pobranie z Biura Obsługi Klienta BIK raportu o sobie (raz na 6 miesięcy – raport jest darmowy). Biuro oferuje dwa rodzaje raportów: PLUS, PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej oraz Informację Ustawową – udostępnianą klientom z mocy ustawy o ochronie danych osobowych. Dzięki Raportom PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej od kwietnia 2008 roku każdy ma możliwość poznania swojej oceny punktowej, inaczej mówiąc – jak bank ocenia szanse na to, że klient spłaci zaciągnięty kredyt. Aby otrzymać wybrany raport, należy wypełnić wniosek, a następnie wysłać go do Biura Obsługi Klienta BIK lub złożyć osobiście. Wnioski dostępne są na stronie internetowej www.bik.pl bądź bezpośrednio w Biurze Obsługi Klienta BIK. Raport można otrzymać listem poleconym na podany adres.

Zgodnie z prawem oprócz instytucji finansowych tylko osoba, której dane dotyczą, może zwrócić się do BIK o udostępnienie informacji dotyczącej jej historii kredytowej.

Jeżeli Pani mąż sam nie ujawni swojego zadłużenia, nie ma Pani zbyt wiele możliwości zapoznania się z jego ewentualnymi zadłużeniami. Istnieją tzw. wywiadownie gospodarcze, które zbierają dane o wiarygodności handlowej przedsiębiorców, być może niektóre z nich zgodziłyby się także sprawdzić historię kredytową Pani męża (nie wiem, ile by to kosztowało i czy się któraś z nich by tego podjęła).

Banki i inne instytucje nie udzielą Pani informacji o mężu, gdyż jest to sprzeczne z ustawą o ochronie danych osobowych i tajemnicą handlową.