Zastępstwo łączone

Godzina doraźnego zastępstwa

Zgodnie z art. 35 ustawy Karta Nauczyciela „możliwość, albo raczej konieczność powoływania godzin doraźnych zastępstw pojawia się wówczas, gdy w sytuacji nieobecności nauczyciela (z różnych powodów), zajęcia z uczniami, zapewniając im niezbędną opiekę, musi poprowadzić inny nauczyciel, który zgodnie z planem nie prowadzi w tym czasie innych zajęć”.

Godzina doraźnego zastępstwa to przydzielona nauczycielowi do przeprowadzenia godzina zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, której realizacja następuje w zastępstwie nieobecnego nauczyciela. W praktyce godziny doraźnych zastępstw przydziela dyrektor szkoły.

Nie ma znaczenia, czy w czasie doraźnego zastępstwa nauczyciel realizuje zajęcia dydaktyczne zgodnie z posiadaną specjalnością, czy zajęcia dydaktyczne, do których nie posiada kwalifikacji, czy po prostu zapewnia jedynie bezpieczeństwo uczniom. Sensem powołania godzin doraźnego zastępstwa jest spełnienie wymogu sprawowania przez szkołę funkcji opiekuńczej w stosunku do powierzonych jej uczniów. Odpowiednio zatem w celu zapewnienia opieki uczniom w czasie zajęć podczas nieobecności właściwego nauczyciela, dyrektor szkoły powierza realizację zajęć innemu nauczycielowi; w wyjątkowych sytuacjach sam może również poprowadzić zajęcia w ramach doraźnego zastępstwa.

Prowadzenie zajęć z dwoma klasami jednocześnie przy założeniu że jedna z tych klas jest na zastępstwie

Oficjalne wykładnie przepisów nie pozostawiają żadnych wątpliwości: pogwałceniem prawa jest sytuacja, w której nauczyciel nie może wykonywać swoich podstawowych obowiązków, gdyż w tym czasie musi realizować zajęcia doraźnych zastępstw. A prowadzenie zajęć z dwoma klasami w jednym czasie uniemożliwia nauczycielowi realizację programu nauczania.

Dlatego działania dyrektora są niezgodne z prawem, bowiem doraźne zastępstwa powinny być przydzielane jedynie tym nauczycielom, który w danym czasie nie prowadza innych zajęć.

Niezależnie od tego – za przeprowadzenie doraźnych zajęć nauczyciel ma prawo do wynagrodzenia – nawet w sytuacji opisanej w pytaniu wykonuje bowiem dodatkowe zadania, które nie są wliczone w czas pracy nauczycieli. 

Prowadzenie zajęć z dwoma klasami jednocześnie przy założeniu, że jedna z tych klas jest na zastępstwie – daje nauczycielowi prawo do żądania wynagrodzenia za doraźne zastępstwo.