Zaspokojenie potrzeb rodziny

Przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny

Poniższa odpowiedź została oparta na następujących faktach i ich prawnej ocenie. Z treści Pana pytania wynika, iż Pana małżonka wystąpiła wobec Pana z żądaniem zapłaty 3000 zł miesięcznie tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny. Rodzinę tworzy Pan, małżonka oraz dwoje dzieci: 15-letni syn i 8-letnia córka. Aktualnie płaci Pan 1800 zł miesięcznie, a także dokłada się do większych wydatków. Co istotne, Pana wynagrodzenie wynosi 3500 zł miesięcznie. Nie bez znaczenia dla całej sprawy jest fakt, iż małżonka prowadzi salon, z którego przychód roczny wynosi 300 000 zł.

Przedmiotem interpretacji jest przepis art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem „oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym”.

Z treści Pana pytania nie wynika, jakoby w chwili obecnej doszło jeszcze do faktycznej separacji, jednakże takie twierdzenie można wywnioskować. Istotny z punktu widzenia Pana interesu jest fakt, iż nawet jeżeli dojdzie do separacji faktycznej, małżonka będzie mogła wystąpić z takim roszczeniem. Pogląd taki został wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale Pełnego Składu Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86. Zgodnie z nim:

Zerwanie pożycia małżeńskiego a obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny

„O potrzebach rodziny – w rozumieniu art. 27 kro – można mówić w zasadzie wówczas, gdy rodzina jest związana węzłem wspólnego pożycia. Tylko bowiem w takiej sytuacji powstają potrzeby dotyczące zespołu osób tworzących rodzinę. Nie ma przy tym znaczenia to, że małżeństwo jest bezdzietne lub wprawdzie ma dzieci, ale te utrzymują się samodzielnie (pracują i zarobkują). Także bezdzietni małżonkowie tworzą rodzinę, której materialne potrzeby muszą być zaspokojone. Dotyczy to zarówno rodziny, której członkowie tworzą wspólnotę gospodarczą, jak i takiego przypadku separacji faktycznej, gdy tylko jeden z małżonków pozostaje z dziećmi we wspólnym gospodarstwie rodzinnym. Separacja faktyczna bowiem nie powinna wywierać ujemnego wpływu na zakres zaspokajania potrzeb dzieci z małżeństwa, a potrzeb tych w praktyce nie da się oddzielić od potrzeb tego z rodziców, przy którym dzieci pozostały. Dlatego nawet zupełne zerwanie pożycia małżeńskiego nie uchyla obowiązku przewidzianego w art. 27 kro, ale może wpłynąć na jego ukształtowanie i zakres”.

Dla praktyki w pełni miarodajne jest stanowisko wyrażone w pkt II uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z dnia 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86, zgodnie z którym rozstrzygnięcie o zaspokajaniu potrzeb rodziny następuje przez nakazanie wypłacania wynagrodzenia za pracę, które obejmuje zarówno płacę zasadniczą, jak i wszelkie dodatki, dopłaty i ekwiwalenty pieniężne, oraz rent, emerytur, a także wszelkich stałych i powtarzających się świadczeń albo innych należności.

Od chwili urodzenia się dziecka, zarówno z małżeństwa, jak i pozamałżeńskiego, oraz od chwili przysposobienia dziecka, rodzice obowiązani są zapewnić mu utrzymanie na takiej samej stopie, na jakiej sami żyją. Stanowisko Sądu Najwyższego w tej mierze, zapoczątkowane jeszcze pod rządami kodeksu rodzinnego z 1950 r. (por. orz. SN z dnia 5 stycznia 1956 r., sygn. akt III Cr 919/55, OSN 1957, poz. 74), potwierdził Sąd Najwyższy w tezie IV uchwały z dnia 16 grudnia 1987 r. w sprawach alimentacyjnych, przyjmując:

„Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie”.

W chwili obecnej należałoby zatem ustalić, czy mieszkają Państwo razem, jeżeli tak, to jakie zasady wspólnego gospodarowania zostały przez Państwa przyjęte. Nadto konieczne jest ustalenie, jakie są usprawiedliwione potrzeby rodziny, tj. czy kwota 3000 zł żądana przez małżonkę nie jest kwotą zbyt wygórowaną. Przyjmuję bowiem, iż małżonka, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, także łoży na utrzymanie rodziny kwotę 3000 zł. Nie można bowiem twierdzić, iż jest z tego obowiązku zwolniona.

Odpowiedź na pozew o zaspokajanie potrzeb rodziny

Jako że Pana małżonka złożyła pozew, konieczne jest sporządzenie odpowiedzi na pozew. Pozwany może przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę wnieść odpowiedź na pozew. Przewodniczący może zarządzić wniesienie odpowiedzi na pozew w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż dwa tygodnie. Przewodniczący może także przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę zobowiązać strony do złożenia dalszych pism przygotowawczych, oznaczając porządek składania pism, termin, w którym należy je złożyć, i okoliczności, które mają być wyjaśnione. W toku sprawy złożenie pism przygotowawczych następuje tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi, chyba że pismo obejmuje wyłącznie wniosek o przeprowadzenie dowodu. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Odpowiedź na pozew złożona po terminie podlega zwrotowi.

Odpowiedź na pozew winna zawierać wnioski dowodowe, określające Pana możliwości finansowe, a także sytuację finansową rodziny. Nadto należy podkreślić stan majątkowy małżonki i uzyskiwany przez nią dochód i przychód. Pragnę zaznaczyć, iż odpowiedź na pozew winna być sporządzona w sposób profesjonalny, a przede wszystkim winna być złożona w terminie, bowiem uchybienie terminowi powoduje, iż sąd zarządzi zwrot odpowiedzi na pozew.