Zasiłek dla bezrobotnych a nagroda jubileuszowa

Wliczanie okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych do okresów niezbędnych do na nabycia prawa do nagrody jubileuszowej

Obowiązek wliczania okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych do okresów niezbędnych do na nabycia prawa do nagrody jubileuszowej wynika z art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 674). Jak wynika z podanego powyżej artykułu, okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych (np. nagrody jubileuszowej) oraz okresów składkowych w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Traktowanie okresu posiadania statusu bezrobotnego jako niespowodowanej przez zainteresowanego przejściowej przeszkody w podjęciu zatrudnienia (innej pracy zarobkowej) rodzi pytanie o możliwość zaliczenia tego okresu do stażu pracowniczego. Znajduje to swoje uzasadnienie przede wszystkim wtedy, gdy osobie pozbawionej pracy przysługują świadczenia z Funduszu Pracy, które w pewnym sensie są substytutem wynagrodzenia za pracę, które nie może być osiągane z powodów leżących poza poszukującym zatrudnienia. Ustawodawca bierze to pod uwagę w komentowanym przepisie. Nakazuje zatem wliczać do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych nie okresu bycia bezrobotnym, ale właśnie okresów pobierania pewnych świadczeń z tytułu bezrobocia. Katalog wliczanych do stażu pracowniczego okresów obejmuje:

• okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
• okres pobierania stypendiów w czasie odbywania szkolenia, na które skierował starosta, w czasie uczestniczenia w przygotowaniu zawodowym dorosłych oraz w czasie odbywania stażu.

Zaliczanie okresów pobierania zasiłków i stypendiów do stażu ogólnego

Posłużenie się nazwą „okres wymagany do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych” może sugerować, że chodzi tu o jakikolwiek rodzaj stażu znanego w prawie pracy, a więc stażu ogólnego, zakładowego czy jego odmiany – stażu pracy u danego pracodawcy. Nie rodzi żadnych wątpliwości zaliczanie okresów pobierania zasiłków i stypendiów do stażu ogólnego, a więc takiego, w którym uwzględnia się wszelkie okresy zatrudnienia, także u innych pracodawców. Przykładem jest staż warunkujący nabycie prawa do urlopu wychowawczego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 czerwca 1998 r.). Mniej przekonuje zasadność zaliczania tych okresów do dwóch pozostałych rodzajów stażu. Nie można abstrahować od tego, iż jego istotą jest warunkowanie określonych uprawnień od wniesionego przez pracownika wkładu na rzecz konkretnego pracodawcy. Tak jest chociażby w przypadku warunków różnicujących długość okresu wypowiedzenia. Uprzywilejowanie pracowników tylko dlatego, że korzystali wcześniej, przed nawiązaniem stosunku pracy, ze świadczeń wypłaconych z Funduszu Pracy, może być uważane jako nieuzasadnione różnicowanie sytuacji prawnej osób zatrudnionych u danego pracodawcy (por. A. Kosut, Komentarz…, s. 143). Co innego zdaje się jednak wynikać z komentowanego przepisu, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że uwzględnia się w nim wyczerpujący katalog wyjątków od zasady, zgodnie z którą okres pobierania zasiłku lub stypendium podlega wliczeniu do stażu pracy. Oznaczać to zatem może, że w każdym innym przypadku, nieobjętym tym katalogiem, takie wliczenie będzie miało miejsce.

Czy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych wliczany jest do okresu niezbędnego do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej?

Reasumując, okres ten będzie zawsze wliczany do okresu niezbędnego do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej – jako że obowiązek ten wynika bezpośrednio z ustawy, nawet w przypadku nie wymienienia tego okresu w regulaminie pracy. W przypadku niewypłacenia przysługującej nagrody jubileuszowej przysługuje prawo jej dochodzenia w drodze postępowania sądowego.

Co do okresów opłacania składek na KRUS, to zagadnienie to reguluje ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. nr 54, poz. 310). Jak wynika z jej art. 1, ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także:

okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,

 przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,

przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Okres pracy w gospodarstwie rolnym a staż pracy uprawniający do nagrody jubileuszowej

Okres pracy w gospodarstwie rolnym przypadający przed 1 stycznia 1983 r. podlega wliczeniu do stażu uprawniającego do nagrody, w sytuacji gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

1. pracownik pracował w tym gospodarstwie po ukończeniu 16 lat,
2. gospodarstwo było prowadzone przez rodziców lub teściów,
3. pracownik przejął to gospodarstwo i rozpoczął jego prowadzenie osobiście lub ze współmałżonkiem, bez względu na ewentualną przerwę między pracą w gospodarstwie a późniejszym jego objęciem.

Po tej dacie (31 grudnia 1982 r.) decyduje praca na roli w charakterze domownika, które to pojęcie sprecyzowano w obowiązującej do 31 grudnia 1990 r. ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.). Stosownie do zawartej w niej definicji „domownikiem był członek rodziny rolnika lub inna osoba pracująca w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyła 16 lat, nie podlegała obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła jej główne źródło utrzymania”.

Podsumowując – pracodawca nie może zawężać katalogu okresów wliczanych do nagrody jubileuszowej, pomijając okresy, które wynikają bezpośrednio z ustaw. Tak więc jeśli pracodawca nie wypłaci Pani nagrody uwzgledniającej te okresy – przysługuje Pani roszczenie do sądu pracy.