Zasiedzenie i darowizna

Nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia

Niestety uregulowanie prawne takiej sytuacji nie będzie szybkie. Od 1944 r. obowiązywały różne przepisy regulujące kwestie zasiedzenia nieruchomości.

Nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia następuje z mocy samego prawa. Jednak aby sąd wieczystoksięgowy dokonał wpisu w księdze wieczystej Pańskiego ojca jako właściciela nieruchomości, musi być wydane orzeczenie o nabyciu prawa własności nieruchomości w drodze zasiedzenia.

Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia wraz z wnioskiem o zwolnienie z kosztów sądowych

Zatem pierwszą czynnością, jaką powinien wykonać Pana ojciec, jest złożenie wniosku o stwierdzenie zasiedzenia do sądu rejonowego, wydziału cywilnego ds. nieprocesowych (właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości). Również Pan może złożyć taki wniosek, gdyż przepisy wskazują, że wnioskodawcą może być każdy zainteresowany.

Wniosek taki podlega opłacie w kwocie 2000 zł, zgodnie z przepisem art. 40 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.).

Jednak aby nie ponosić tak wysokich kosztów, może Pan lub Pana ojciec złożyć – wraz z wnioskiem o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie – wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych z uwagi na to, że „wnioskodawca nie jest w stanie ponieść takich kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny” (art. 102 ustawy o kosztach sądowych).

Do wniosku o zwolnienie od kosztów powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Wzór takiego oświadczenia można otrzymać w sądzie lub wydrukować ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.

Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia?

We wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia należy:

• Wskazać datę, sąd właściwy do rozpoznania wniosku.
• Zgłosić żądanie stwierdzenia nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia.
• Wskazać nieruchomość (gdzie jest położona, metraż, numer działki ewidencyjnej).
• Wskazać zainteresowanych w sprawie (np. właścicieli). Jeżeli wnioskodawca nie zna osoby, która była właścicielem gruntu, to sąd, zgodnie z przepisem art. 510 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, ma obowiązek ustalenia wszystkich właścicieli zainteresowanych wynikiem postępowania i wezwania ich do udziału w sprawie. Jeżeli nie sposób ustalić właścicieli nieruchomości, to sąd wezwie ich w drodze ogłoszenia prasowego (art. 609 § 2 i 3 K.p.c.). Celem wezwania zainteresowanych jest zapewnienie im możliwości obrony swoich praw.
• Złożyć wniosek o przeprowadzenie dowodów na okoliczność, że nieruchomość znajduje się w posiadaniu najpierw Pana babki, a następnie ojca, od 1950 r. (powołać odpowiednich świadków).
• Opisać stan faktyczny (kto posiadał nieruchomość, w jakim okresie) oraz zaznaczyć, że nieruchomość nie posiada księgi wieczystej.

Do wniosku należy dołączyć:

• mapę nieruchomości, sporządzoną przez geodetę,
• informację z gminy co do osoby opłacającej podatek gruntowy lub podatek od nieruchomości za okres objęty wnioskiem,
• wyciąg z ewidencji gruntów.

Jeżeli od 1944 r. nieruchomość była w posiadaniu Pana babki, a następnie, od 33 lat – Pana ojca, to ojciec może doliczyć do czasu, przez który sam posiada nieruchomość, czas posiadania przez swoją matkę (Pana babkę). Nie ma wątpliwości, że zasiedzenie nastąpiło.

Utworzenie księgi wieczystej dla nieruchomości

Dopiero w tym momencie Pana ojciec będzie mógł zbyć nieruchomość (np. darować, sprzedać itp.).

Kiedy postanowienie o stwierdzeniu nabycia nieruchomości stanie się prawomocne, właściciel będzie mógł złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego (właściwego ze względu na położenie nieruchomości) o utworzenie księgi wieczystej dla nieruchomości, której stał się właścicielem.

Wniosek taki należy złożyć na formularzu (KW-ZAL), dostępnym w sądach lub na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.

W samym formularzu (KW-ZAL) znajdzie Pan informacje o ewentualnych załącznikach, o ile w Pańskiej sprawie takie załączniki trzeba będzie złożyć (np. formularz KW-OZN należy wydrukować, jeśli księgę wieczystą zakłada się dla kilku działek ewidencyjnych; formularz KW-ZAD należy wydrukować, jeśli w księdze ma być ujawniony budynek itp.).

Od wniosku o założenie księgi wieczystej pobiera się opłatę w wysokości 60 zł (art. 44 ust. 1 ustawy o kosztach). Opłatę w kwocie 200 zł pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej prawa własności (art. 42 ustawy o kosztach).

Zatem aby stał się Pan właścicielem nieruchomości, należy:

1. przeprowadzić postępowanie o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia,
2. założyć księgę wieczystą dla nieruchomości,
3. nabyć tę nieruchomość od ojca w drodze darowizny lub kupna (w formie aktu notarialnego).