Zaległy czynsz po rodzicach

Czy niepełnoletnie dziecko odpowiada za długi czynszowe po śmierci rodziców?

Jeżeli chodzi o odpowiedzialność Pani brata za zapłatę należności związanych z zamieszkiwaniem z rodzicami, to nie odpowiada on – stosownie do art. 4 ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – za opłaty mieszkaniowe należne spółdzielni za okres, w którym był niepełnoletni i/lub pozostawał na utrzymaniu ojca.

Pani brat, zamieszkując nadal w mieszkaniu, odpowiada za zobowiązania wobec spółdzielni za okres od chwili, w której stał się samodzielny (przestał być na utrzymaniu rodziców). Od tej odpowiedzialności trudno się będzie uwolnić – brat zamieszkuje i korzysta z mieszkania. Będzie odpowiadał za zobowiązania wobec spółdzielni do czasu, kiedy opuści lokal.

Jeżeli spółdzielnia wystąpi przeciwko bratu o zapłatę należności i w pozwie wskaże, że domaga się od brata zapłaty należności za okres, kiedy brat był niepełnoletni lub był na utrzymaniu rodziców, to od tych zaległości będzie się mógł uchylić, zgłaszając w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzut co do swojej niepełnoletności i życia na utrzymaniu rodziców w okresie, za który spółdzielnia domaga się zapłaty zaległości.

Odpowiedzialność za długi spadkowe

W opisanej w pytaniu sytuacji Pani brat odpowiada za długi spółdzielni z drugiego tytułu. Pani brat odpowiada za wszystkie długi wobec spółdzielni, jakie obciążały jego ojca. Odpowiedzialność ta wynika z odpowiedzialności za długi spadkowe.

Z chwilą śmierci ojca syn stał się jego spadkobiercą i nabył spadek po ojcu (chyba że ojczym pozostawił testament, w którym pominął Pani brata).

Stosownie do art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Z chwilą śmierci Pani ojczyma jego prawa i obowiązki (w tym długi) przeszły na jego spadkobierców. Spadkobiercami ustawowymi są w pierwszej kolejności małżonek i dzieci.

Pani brat ma jednak możliwość uchylenia się od odpowiedzialności za długi spadkowe wchodzące w skład spadku po ojcu.

Odrzucenie spadku po zadłużonych rodzicach

Jako spadkobierca Pani brat może odrzucić spadek po ojcu. Odrzucenie spadku powoduje, że spadkobierca traci prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku. Jeżeli Pani brat odrzuci spadek, to będzie traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.

W przypadku odrzucenia spadku Pani brat nie będzie odpowiadał za długi spadkowe, ale też nie nabędzie majątku, który ewentualnie pozostawił jego ojciec w spadku (aktywa spadku).

Jako że spadkobierca, który odrzucił spadek, jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku, to jeżeli ma dzieci, to one zostaną powołane do spadku. Jeżeli nie ma dzieci, do spadku zostanie powołane rodzeństwo ojczyma, ewentualnie jego rodzice.

Osoby, które zostaną powołane do spadku na skutek odrzucenia spadku przez Pani brata, również mogą odrzucić spadek po Pani ojczymie.

Co oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza?

Spadkobierca może też przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe, ale tylko do wartości stanu czynnego spadku. Jeżeli więc Pani brat złoży oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, to będzie odpowiadać za długi spadkowe tylko do wysokości uzyskanych w drodze spadku korzyści. Jeżeli wierzyciele (np. spółdzielnia) wystąpią przeciwko Pani bratu z roszczeniem o zapłatę długów wchodzących w skład spadku, to brat nie będzie odpowiadać za nie swoim majątkiem, tylko odpowie za nie do wysokości nabytych w drodze spadku korzyści (aktywów spadku).

Oświadczenie o odrzuceniu spadku lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza należy złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu do spadku. W przypadku Pani brata będzie to dzień, w którym dowiedział się o śmierci ojca.

Oświadczenia, o których mowa powyżej, należy złożyć przed sądem (ustnie lub pisemnie z podpisem urzędowo poświadczonym) lub przed notariuszem.

Niezłożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza w terminie 6 miesięcy

Niezłożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci ojca spowoduje, że Pani brat przyjmie spadek wprost, co oznacza, że za długi spadkowe odpowiadać będzie całym swoim majątkiem.

Warto w przypadku Pani brata sprawdzić, czy spółdzielnia nie pozwała go o zapłatę razem z jego rodzicami i czy sąd nie wydawał nakazów zapłaty również przeciwko niemu. Jeżeli tak było, a Pani brat nie wiedział nic o tych postępowaniach, a co więcej – pozwy obejmowały okresy, w których za zapłatę należności Pani brat nie był odpowiedzialny (niepełnoletność, utrzymanie rodziców) – to istnieją szanse (ale niewielkie), aby wznowić te postępowania.

Pani jako pasierbica ojczyma nie dziedziczy po nim, tak więc nie odpowiada Pani za długi spadkowe ojczyma – nie zamieszkiwała też Pani z rodzicami w okresie, w którym powstały te długi.