Zalanie mieszkania we wspólnocie mieszkaniowej

Umowa ubezpieczenia z postanowieniem franszyzy redukcyjnej

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego, zwanego dalej k.c., oraz przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, w skrócie K.c.

Mieszkanie, w którym Pani mieszka, zostało zalane. Mieszkanie znajduje się w zasobach wspólnoty mieszkaniowej. Zarząd wspólnoty mieszkaniowej ma podpisaną umowę na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, w której przewidziany jest zapis franszyzy redukcyjnej w wysokości nie mniejszej niż 1000 zł. Do zalania mieszkania doszło w skutek złego stanu dachu. Firma ubezpieczeniowa wyceniła szkodę na kwotę 1200 zł. Wskutek zapisu umowy ubezpieczeniowej należne Pani odszkodowanie zostało stosowanie pomniejszone o 1000 zł. Wypłacono Pani zaledwie 200 zł.

Wyraźnie podkreślić należy, iż umowa ubezpieczenia z postanowieniem franszyzy redukcyjnej w wysokości odpowiedniego procentu szkody, jednak nie mniejszym niż określona kwota (w tym przypadku 1000 zł), jest powszechnie stosowana w praktyce.

Bezsporne jest, że mieszkanie podlega pod ubezpieczenie majątkowe. Przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu. Patrząc z punktu widzenia wspólnoty mieszkaniowej, istotne jest brzmienie przepisu art. 822 § 1 K.c., zgodnie z którym „przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę”.

W omawianym przypadku wspólnota mieszkaniowa jest zwolniona od odpowiedzialności jedynie do wysokości kwoty 200 zł, bowiem w pozostałym zakresie szkoda nie została pokryta przez ubezpieczyciela podmiotu, z którego winy szkoda powstała.

Zalanie mieszkania z winy wspólnoty mieszkaniowej

Bezsporne jest, iż zalanie mieszkania nastąpiło z winy wspólnoty mieszkaniowej, której właściwe organa nie dopełniły należytego nadzoru nad stanem technicznym dachu, a to z kolei doprowadziło do zalania Pani mieszkania. Wina wspólnoty mieszkaniowej nie podlega zatem dyskusji. W konsekwencji tego wspólnota mieszkaniowa zobowiązana była do pokrycia szkody wyrządzonej brakiem nadzoru nad stanem technicznym dachu. Pokrycie szkody nastąpić miało z ubezpieczenia, jednakże na skutek negatywnych dla wspólnoty zapisów ubezpieczyciel pokryje szkodę jedynie w zakresie 200 zł. W pozostałym zakresie zobowiązanym do naprawienia szkody jest wspólnota mieszkaniowa, gdyż to z jej winy szkoda powstała.

Umowa ubezpieczenia nie powoduje bowiem w swej istocie całkowitego zwolnienia z odpowiedzialności podmiotu, który taką polisę ubezpieczeniową posiada. Uwolnienie od odpowiedzialności występuje jedynie w zakresie przewidzianym postanowieniami umowy w przedmiocie kwoty ubezpieczenia. Jeżeli na skutek winy ubezpieczonego powstała szkoda jest większa aniżeli kwota, którą może wypłacić ubezpieczyciel, wówczas w pozostałym zakresie zastosowanie znajdą reguły generalne. Istotne jest, że wspólnota w żaden sposób nie kwestionowała ustalonej przez ubezpieczyciela wyceny, a to z kolei powoduje, iż w chwili obecnej może Pani dochodzić kwoty 1000 zł od wspólnoty mieszkaniowej.

Zastosowanie znajdzie art. 415 K.c., zgodnie z którym „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”.

Jak zmusić spółdzielnię mieszkaniową do wypłaty odszkodowania za zalane mieszkanie

W chwili obecnej winna Pani wystosować do zarządu wspólnoty mieszkaniowej ostateczne przesądowe wezwanie do zapłaty z jednoczesnym wskazaniem na powyższe argumenty. Wezwanie takie jest konieczne z uwagi na treść art. 101 K.p.c.: „zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu”.

Próba polubownego zakończenia sporu, nawet w sytuacji uznania roszczenia przez wspólnotę przy pierwszej czynności, powoduje, iż nie będzie Pani zobowiązana do zwrotu poniesionych w ramach postępowania przez wspólnotę kosztów.

Pozew w mojej ocenie może być wysłany na formularzu w ramach postepowania upominawczego. Postępowanie upominawcze należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych.

Nakaz zapłaty nie może być wydany, jeżeli według treści pozwu:

• roszczenie jest oczywiście bezzasadne;
• przytoczone okoliczności budzą wątpliwość;
• zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego;
• miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.

W mojej ocenie w przedstawionym stanie faktycznym nie zachodzą żadne z powyższych okoliczności, które by wskazywały na niemożność wydania nakazu zapłaty. W nakazie zapłaty nakazuje się pozwanemu, żeby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia tego nakazu zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo w tym terminie wniósł sprzeciw do sądu. Pozwanemu doręcza się nakaz zapłaty wraz z pozwem i pouczeniem o sposobie wniesienia sprzeciwu oraz o skutkach niezaskarżenia nakazu. Sprzeciw można wnieść w terminie dwóch tygodni.

W razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc, a przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozprawę. W mojej ocenie w przedmiotowej sprawie odpowiedzialność wspólnoty mieszkaniowej nie budzi wątpliwości. Podpisana umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej i wypłacone z niej środki zakreślają jedynie granice odpowiedzialności ubezpieczyciela. Jeżeli szkoda nie zostanie pokryta przez ubezpieczyciela, wówczas wspólnota winna sama pokryć pozostałą części szkody.