Zakup wadliwego towaru przez spółkę z o.o.

Nawet jeśli spółka z o.o. nie korzysta z ochrony przewidzianej dla konsumentów, gdyż ta zgodnie z definicja konsumenta zawartą w art. 22¹ Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) przysługuje jedynie osobom fizycznym, przysługuje Pani (a w zasadzie spółce z o.o.) ochrona z tytułu rękojmi za wady fizyczne sprzedanej rzeczy.

Definicję wady fizycznej określa art. 556 § 1 K.c. jako:

• zmniejszenie wartości lub użyteczności rzeczy, np. uszkodzenie klosza lampy,
• brak właściwości, o których zapewniał sprzedawca, np. coś nie jest wodoszczelne,
• rzecz wydana w stanie niezupełnym, np. nie dołączono części zapasowych, które z reguły są z tą rzeczą sprzedawane; brak dokumentów, które powinny być z nią wydane (certyfikatów jakości, kart gwarancyjnych).

Sprzedawca zawsze odpowiada za wady rzeczy, są tylko dwie okoliczności wyłączające odpowiedzialność sprzedawcy:

1. kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy (art. 577 § 1 K.c.) – na sprzedawcy ciąży ciężar udowodnienia tej wiedzy, np. był to sklep defektowy, gdzie tylko takie rzeczy sprzedają,
2. wada powstała po przejściu niebezpieczeństwa na kupującego, a nie wynikła ona z przyczyny tkwiącej już poprzednio w tej rzeczy (art. 559 K.c.).

Art. 599 K.c. przyjmuje domniemanie, że wada fizyczna, która powstała po przejściu niebezpieczeństwa, wynikła z przyczyny tkwiącej już poprzednio w rzeczy sprzedanej. Dowód przeciwny obciąża sprzedawcę.

Odpowiedzialność sprzedawcy uzależniona od zachowania przez kupującego aktów staranności (art. 563 K.c.).

Akt staranności w obrocie powszechnym to zawiadomienie sprzedawcy o wadzie (reklamacja towaru). Kupujący w zawiadomieniu musi konkretnie wskazać zaistniałą wadę (tzw. notyfikacja wady), nie musi dołączać dowodu wadliwości towaru. Powinien zawiadomić w ciągu 1 miesiąca od wykrycia wady, tj. gdy się okaże, że rzecz nie nadaje się do użytku lub zmniejsza jej użyteczność.

Uprawnienia kupującego zostały określone w art. 560 i 561 K.c. i należą do nich:

1. Odstąpienie od umowy.

Kupujący składa oświadczenie o odstąpieniu, skutek takiego oświadczenia może być jednak zniweczony przez sprzedawcę, który niezwłocznie naprawi lub wymieni rzecz (może to zrobić tylko raz, chyba że wada jest nieistotna – wówczas wielokrotnie).

Wada istotna – to wada uniemożliwiająca korzystanie z rzeczy zgodnie z przeznaczeniem.

Wada nieistotna – pozwala na korzystanie z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, ale stanowi jednak wadę fizyczną rzeczy.

2. Żądanie obniżenia ceny sprzedaży.

Jeżeli kupujący już zapłacił cenę, to występuje o zwrot części ceny, jeżeli jeszcze nie zapłacił – to płaci tylko część ceny. Ma to na celu przywrócenie ekwiwalentności świadczenia.

To dwa podstawowe uprawnienia kupującego, to on decyduje, z którego skorzystać.

3. Wymiana rzeczy oraz naprawienie szkody wynikłej z opóźnienia, gdy rzecz jest oznaczona co do gatunku (lampy są rzeczami oznaczonymi co do gatunku).

Realizacja roszczeń musi nastąpić w ciągu roku, łącznie z wytoczeniem powództwa. To termin zawity do realizacji tych uprawnień na drodze sądowej, po ich upływie roszczenia te wygasają i nie mogą być skutecznie dochodzone przed sądem.

Następstwem odstąpienia od umowy na podstawie art. 560 § 2 K.c. w związku z art. 494 K.c. jest rozwiązanie umowy sprzedaży z mocą wsteczną oraz obowiązek zwrotu świadczeń w naturze, co oznacza, że kupujący obowiązany jest zwrócić sprzedaną mu rzecz z wadami, a sprzedawca pieniądze. Wzajemny zwrot świadczeń obejmuje rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili złożenia oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy, przy założeniu normalnej eksploatacji. Kupujący, zwracając rzecz, nie jest zobowiązany do wynagrodzenia sprzedawcy za normalne jej zużycie, które nastąpiło przy prawidłowym używaniu do chwili odstąpienia od umowy. Obowiązek taki natomiast istnieje, gdy zmniejszenie wartości rzeczy było następstwem takich okoliczności, za które kupujący ponosi odpowiedzialność, jak i następstwem korzystania z rzeczy po skutecznym złożeniu oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy.

Reasumując, może Pani odstąpić od umowy i zażądać zwrotu pieniędzy. Sprzedający może odmówić zwrotu jedynie pod warunkiem wymiany towaru na niewadliwy.

Jeżeli nie wymieni towaru, może realizować Pani prawo odstąpienia. Gdyby sprzedawca nie zwrócił pieniędzy, będzie musiała Pani wystąpić do sądu z powództwem o zapłatę tytułem zwrotu zapłaconej ceny sprzedaży.