Zakup podróbki telefonu na OLX

Zakupiony na OLX telefon okazał się być nie oryginalny, co teraz?

Oferowanie podrabianych towarów nie należy do rzadkości — coraz częściej zdarza się, że nieuczciwi sprzedawcy wystawiają przedmioty, które tylko imitują oryginalne produkty. Działanie takie jest niezgodne z prawem i narusza szereg przepisów, przy czym w niniejszej analizie omówię tylko kwestie najistotniejsze z Pańskiego punktu widzenia.

Zacznijmy od tego, że zawarł Pan umowę sprzedaży telefonu w serwisie internetowym OLX, jednak stroną tej umowy nie jest serwis, tylko określona osoba, która zamieściła ogłoszenie — OLX pośredniczy w zawieraniu tych umów. W ramach każdej umowy sprzedawca oferuje towar o określonych właściwościach (rodzaj, wielkość, kolor etc.), natomiast kupujący zobowiązuje się do uiszczenia ceny. Co bardzo ważne, nabywca towaru powinien być poinformowany o wszystkich cechach towaru. Jeśli przedmiot sprzedaży otrzymany przez kupującego nie ma cech, o jakich zapewniał go sprzedawca (np. w zakresie oryginalności produktu, marki itp.), to w takim przypadku występuje niezgodność towaru z umową, która rodzi po stronie sprzedawcy odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady rzeczy. Mówi o tym wyraźnie art. 556¹ § 1 Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (j.t. Dz. U. 2014 r., poz. 121, z późn. zm.):

Niezgodność rzeczy sprzedanej z umową

„Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym”.

W zależności od tego, czy sprzedawcą był przedsiębiorca, czy osoba prywatna, zakres odpowiedzialności z tytułu rękojmi może być różny — jeśli towary do sprzedaży oferuje osoba prowadząca działalność gospodarczą, to reżim prawny jest ostrzejszy aniżeli w przypadku wszystkich innych osób.

Jakie uprawnienia ma kupujący który stwierdził że zakupiona rzecz ma wadę?

Co do zasady kupującemu, który stwierdzi, że zakupiona rzecz ma wadę (np. nie jest oryginalna), przysługują następujące uprawnienia, określone w art. 560-561 K.c.:

1. kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny — chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie;
2. kupujący może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy — chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie;
3. kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad;
4. kupujący może żądać usunięcia wady.

Jak rozumiem, odesłał Pan telefon na adres sprzedawcy z taką intencją, by otrzymać z powrotem pieniądze, które Pan zapłacił. W tym momencie możemy to kwalifikować jako skorzystanie z prawa do odstąpienia od umowy z tytułu wady rzeczy. Skuteczność takiego odstąpienia zależy od działania sprzedawcy: jeżeli w rozsądnym terminie i bez nadmiernych niedogodności sprzedawca dostarczy Panu oryginalny telefon, to wówczas nie będzie Pan mógł odstąpić od umowy.

Czy sprzedawca może odmawiać przyjęcia wadliwego towaru?

Sprzedawca obowiązany jest przyjąć od kupującego rzecz wadliwą w razie wymiany rzeczy na wolną od wad lub odstąpienia od umowy (art. 561⁴ K.c.) — nie może zatem odmawiać przyjęcia wadliwego towaru.

W razie skutecznego odstąpienia od umowy obie strony (kupujący i sprzedawca) muszą sobie zwrócić nawzajem wszystko, co świadczyły: sprzedawca otrzymuje z powrotem towar, a kupujący całą cenę plus koszty przesyłki. Wynika to bezpośrednio z treści art. 494 § 1 K.c.: „Strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania”.

Zważywszy, że natrafił Pan na podrabiany towar, to mamy tutaj jeszcze do czynienia z zachowaniem przestępczym. Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. (j.t. Dz. U. 2013 r., poz. 1410, z późn. zm. — dalej: P.w.p.) chroni bowiem prawa do znaków towarowych i zabrania ich naruszania, np. przez oznaczanie określonego towaru cudzym znakiem. Art. 305 P.w.p. stanowi, że:

Sprzedaż podrobionego towaru

„1. Kto, w celu wprowadzenia do obrotu, oznacza towary podrobionym znakiem towarowym, zarejestrowanym znakiem towarowym, którego nie ma prawa używać lub dokonuje obrotu towarami oznaczonymi takimi znakami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca przestępstwa określonego w ust. 1 podlega grzywnie.

3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo dopuszcza się tego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5”.

Odpowiedzialności karnej z tego tytułu podlega zatem zarówno ten, kto wytwarza i oznacza podrobione produkty jako oryginalne, jak i osoba, która nimi handluje. Przestępstwa opisane w ust. 1 oraz ust. 2 są ścigane na wniosek pokrzywdzonego, a z ust. 3 — z urzędu (art. 310 ust. 1 P.w.p.).

Ponadto prawdopodobnie będzie można jeszcze mówić o popełnieniu przez sprzedawcę telefonu czynu nieuczciwej konkurencji z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.):

„Czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu”.

Takie działanie jest zagrożone grzywną, karną ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 3. Wszczęcie postępowania karnego następuje na wniosek pokrzywdzonego.