Zakłócanie spokoju przez sąsiadów

Dopuszczalne normy hałasu

Istnieją prawne normy hałasu. Normy hałasu są określone w przepisach odnoszących się do ochrony środowiska. Dopuszczalne poziomy hałasu zostały zróżnicowane ze względu na przeznaczenie terenu, między innymi dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, pod szpitale i domy opieki społecznej, pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, na cele uzdrowiskowe, na cele mieszkaniowo-usługowe.

Dopuszczalny poziom hałasu w tych środowiskach określa się odrębnie dla godzin od 6.00 do 22.00 i dla godzin od 22.00 do 6.00. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej dopuszczalna norma emisji hałasu wynosi 55 dB (decybeli).

Kto dokonuje pomiaru poziomu hałasu?

Pomiarów dokonują właściwe organy ochrony środowiska np. Wojewódzka Inspekcja Ochrony Środowiska. Odpowiedzialności za przekroczenie norm hałasu zgodnie z przepisami ustawy o ochronie środowiska podlegają wyłącznie podmioty korzystające ze środowiska. Przez te podmioty rozumie się przedsiębiorców, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki, osobę fizyczną korzystającą ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Te podmioty mogą podlegać odpowiedzialności za przekroczenie norm hałasu i mogą zostać na nie nałożone kary administracyjne za przekroczenie norm hałasów. Sąsiedzi rodziców nie są podmiotami korzystającymi ze środowiska i dlatego przepisy ustawy o ochronie środowiska nie znajdą zastosowania w sporze z nimi.

Zakłócanie spokoju sąsiadom przez nadmierny hałas

Przepisy prawa, inne niż prawa ochrony środowiska pozwalają rodzicom na skuteczną walkę z uciążliwymi sąsiadami. Zakłócanie spokoju sąsiadom, a także naruszanie ich prawa do spokoju i wypoczynku stanowi wykroczenie. Zgodnie z art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń – „kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”.

Jako że nadmierny hałas stanowi wykroczenie proponuję za każdym razem kiedy sąsiedzi emitują nadmierny hałas wzywać policję. Jeżeli po upomnieniu sąsiadów przez policję nadal będą oni zakłócać spokój głośną muzyką policja powinna sporządzić wniosek o ukaranie sąsiadów i złożyć go w sądzie grodzkim. Sąd może orzec wobec osób zakłócających areszt, ograniczenie wolności lub grzywnę.

Zgłoszenie wykroczenia polegającego na hałasowaniu

Proszę pamiętać, iż po zgłoszeniu wykroczenia polegającego na hałasowaniu, które zakłóca spokój jest ono ścigane z urzędu, a policja obowiązana jest podjąć niezwłoczną i skuteczną interwencję. To, że rodzice mieszkają na wsi nie powoduje, że policja nie musi interweniować po zgłoszeniu. Proszę się nie zrażać twierdzeniami policji, że mają ważniejsze sprawy na głowie, że mają daleko od komisariatu, itp. Policja ma obowiązek podjąć interwencję po zgłoszeniu, a także skierować wniosek o ukaranie do sądu grodzkiego, kiedy stwierdzi hałas zakłócający spokój.

Innym prawnym sposobem powstrzymania sąsiadów przed zakłócaniem spokoju uciążliwym hałasem jest skierowanie sprawy na drogę postępowania cywilnego. Zastosowanie tutaj będą miały przepisy Kodeksu cywilnego odnoszące się do stosunków sąsiedzkich, a także do ochrony dóbr osobistych.

Zgodnie z art. 144 Kodeksu cywilnego – „właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”.

Natomiast zgodnie z art. 222 § 2 – „przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”.

Zakłócanie korzystania z nieruchomości sąsiedniej

Hałas jaki wytwarzają sąsiedzi rodziców jest tzw. immisją niematerialną. Takie immisje, które zakłócają korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych są zabronione. Hałasowanie głośną muzyką ponad przeciętną miarę bez wątpienia narusza korzystanie z sąsiednich nieruchomości.

Jeżeli hałas jaki wytwarzają sąsiedzi przekracza ponad miarę dopuszczalne normy rodzice mogą wystąpić na podstawie art. 144 i 222 § 2 Kodeksu cywilnego z pozwem o zakazanie naruszeń, tzn. o zakazanie sąsiadom emitowania uciążliwego hałasu. W toku postępowania rodzice będą musieli udowodnić, że sąsiedzi hałasem zakłócają korzystanie z ich nieruchomości. W tym celu będą przydatne ich zeznania, a także zeznania świadków. Bardzo pomocnym będą też ewentualne notatki policji z interwencji, a także ewentualne wyroki sądów grodzkich.

Naruszenie dóbr osobistych przez notoryczne zakłócanie spokoju sąsiadów

Ponieważ w przypadku rodziców niedozwolone zachowanie sąsiada narusza także sferę życia psychicznego (depresja) zostały naruszone dobra osobiste mamy. Pani mama może żądać odszkodowania za szkodę wyrządzoną nadmiernym hałasem. W takim wypadku należy wykazać, że działanie sąsiadów jest zawinione, tzn. że sąsiedzi powinni co najmniej zdawać sobie sprawę, iż ich działania są bezprawne. Pani mama może również żądać zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z nadmiernym hałasem emitowanym przez sąsiadów.

W opisanej w pytaniu sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie wzywanie policji za każdym razem, kiedy sąsiedzi będą zakłócać spokój hałasem. Ewentualne sprawy sądowe w sprawach o wykroczenia i związane z nimi kary (areszt, ograniczenie wolności lub grzywna) mogą skutecznie zniechęcić sąsiadów do zakłócania spokoju. Grzywny nakładane przez sądy grodzkie w sprawie art. 51 Kodeksu wykroczeń niejednokrotnie wynoszą kilka tysięcy złotych.