Zakaz prowadzenia pojazdów – czy obowiązuje za granicą?

Czy informacja o utracie prawa jazdy w Polsce jest przesyłana do innych krajów?

Nie podzielam podglądu w kwestii rzekomego zakazu przekazywania informacji o odebraniu praw jazdy do innych państw UE, który rzeczywiście pojawia się w niektórych wypowiedziach, bowiem przy Pana stanowisku nie miałaby jakiegokolwiek sensu Dyrektywa 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. sprawie praw jazdy.

Odpowiadam na poszczególne pytania:

Nie tyle jest to przekazanie informacji, co dostęp państw UE do jednej sieci ESPJ (Europejskiej Sieci Praw Jazdy) w ramach wzajemnej pomocy, o czym mówi art. 15 ww. dyrektywy.

Czy kraje (wszystkie albo jakieś konkretne) respektują zakaz prowadzenia pojazdów wydany w innym kraju?

Oczywiście że tak, bowiem zgodnie z art. 11 pkt 4 ww. dyrektywy: „4. Państwo członkowskie odmawia wydania prawa jazdy osobie, której prawo jazdy podlega ograniczeniu, zawieszeniu lub cofnięciu w innym państwie członkowskim”.

Państwo członkowskie odmawia uznania ważności jakiegokolwiek prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie osobie, której prawo jazdy podlega ograniczeniu, zawieszeniu lub cofnięciu na terytorium wydającego państwa członkowskiego.

Państwo członkowskie może także odmówić wydania prawa jazdy osobie ubiegającej się o prawo jazdy, której prawo jazdy zostało w innym państwie członkowskim unieważnione.”

Ponadto w tymże artykule 11 w pkt 2 mówi się o wzajemnym przestrzeganiu i respektowaniu konsekwencji wynikających w prawa karnego krajowego i jego stosowania na danym terytorium.

Czy zagubione prawo jazdy jest w bazie danych innych krajów? Jakie ewentualne konsekwencje można ponieść w razie zagubienia dokumentu?

Jeżeli ma Pan na myśli zgłoszenie utraty prawa jazdy w wyniku kradzieży lub innych okoliczności niewynikających z zatrzymania lub pozbawienia prawa jazdy przez organy uprawnione, to każde Państwo realizuje po zgłoszeniu przez użytkownika procedurę wydania „wtórnika” lub zaświadczenia, ewentualnie przekazuje informację do państwa (urzędu), który dokument wydał, aż do czasu wydania dokumentu podstawowego. W Polsce zaginięcie prawa jazdy w wyniku kradzieży lub innych okoliczności nie prowadzi do jego utraty, jednak nie uprawnia także do kierowania pojazdem bez dokumentu. Konsekwencją więc będzie mandat i odpowiednie środki karne przewidziane w przepisach karnych danego państwa zgodnie z prawem do stosowania terytorialnie prawa krajowego w myśl art. 11 pkt 2 ww. dyrektywy.

Tak oto wygląda sytuacja państw członkowskim w tym Polski, zasady te też przyjęły państwa EFTA. Jeżeli chodzi o państwa spoza unii, to stosować należy zasady określone w umowach międzynarodowych zawartych między Polską a tymi krajami. Oczywiście zapewniam Pana, że żaden system prawny w swym założeniu nie pozwala, aby ktoś, komu odebrano (przecież nie bez winy!) prawo jazdy miałby je dostać w innym państwie. Owszem dochodzi do takich sytuacji, ale na zasadzie „Polak potrafi”, co nie ma nic wspólnego z legalnością takich zachowań i ich dopuszczalnością przez przepisy międzynarodowe.

Oczywiście każdy prawnik, czy teoretyk tej materii ma prawo do własnych poglądów, ale nie doradzałabym nikomu, jak obejść prawo, tylko dlatego że na przykład początkowo system informacji był nieszczelny i paru „obywatelom” udało się to i owo.