Jak odzyskać zagubiony wyrok z sądu?

I Uzyskanie tytułu wykonawczego

W myśl art. 794 Kodeksu postępowania cywilnego „ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego może nastąpić jedynie na mocy postanowienia sądu wydanego po przeprowadzeniu rozprawy. Na ponownie wydanym tytule wykonawczym czyni się wzmiankę o wydaniu go zamiast tytułu pierwotnego. W postępowaniu tym sąd ogranicza badanie do faktu utraty tytułu wykonawczego”.

W rozumieniu powyższego przepisu utrata tytułu wykonawczego oznacza zdarzenie niezależne od woli wierzyciela, którego skutkiem jest zniszczenie tytułu wykonawczego lub utrata posiadania przez wierzyciela tego dokumentu. Nie uzasadnia zatem ponownego wydania tytułu wykonawczego świadome działanie wierzyciela prowadzące do takich skutków, np. przekazanie dokumentu zawierającego klauzulę wykonalności innej osobie (np. dłużnikowi) lub jego wyrzucenie, podarcie, spalenie.

Do rozpoznania wniosku o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego właściwy jest sąd, który wydał tytuł utracony przez wierzyciela. Wniosek podlega opłacie stałej w wysokości 40 zł (art. 70 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Pani tatę jako wierzyciela obciąża obowiązek wykazania utraty tytułu wykonawczego. Nie odnosi się on jednak bezpośrednio do faktu utraty tytułu, ponieważ przeprowadzenie dowodu w tym zakresie byłoby w wielu wypadkach nadmiernie utrudnione lub nawet niemożliwe. Wierzyciel powinien wykazać, że zaszły okoliczności, które dostatecznie uprawdopodobniają utratę tytułu (np. zalanie pomieszczenia, w którym tytuł był przechowywany, czy kradzież lub zagubienie przedmiotu, w którym znajdowały się jego dokumenty). Ocena wiarygodności tego rodzaju okoliczności wskazujących pośrednio na możliwość utraty przez wierzyciela tytułu wykonawczego należy do sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 1967 r., sygn. akt I PZ 30/67).

W orzecznictwie wskazano, że okoliczność, iż wierzyciel nie wie, co stało się z tytułem wykonawczym, nie musi świadczyć o tym, że tytuł nie został utracony. Nieświadomość, co się z nim stało, może być przejawem jego utraty (postanowienie SN z dnia 8 grudnia 1977 r., sygn. akt I CZ 132/77, OSNC 1978, nr 9, poz. 164).

Wierzyciel dla wykazania utraty tytułu wykonawczego może powoływać wszelkie dostępne dowody – na takich samych zasadach jak w postępowaniu rozpoznawczym.

Rozpoznanie wniosku o ponowne wydanie tytułu wykonawczego w zamian utraconego wymaga wydania w tym zakresie postanowienia. W następstwie uwzględnienia wniosku sąd wydaje nowy tytuł wykonawczy, na którym czyni wzmiankę o wydaniu go w miejsce tytułu utraconego.

II Przedawnienie roszczenia

W przedstawionej przez Panią sprawie wskazano, że obowiązek naprawienia szkody został zasądzony prawomocnym wyrokiem. Dlatego też w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.), zgodnie z którym „roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu”.

Wskazać należy jednak, iż przepis art. 125 § 1 K.c. nie wskazuje początku biegu przewidzianego w nim terminu przedawnienia, poprzestając na wskazaniu kategorii roszczeń, których ono dotyczy. W tym zakresie więc należy sięgnąć do art. 124 § 2 K.c., który jako początek biegu takiego terminu wskazuje zakończenie postępowania. W przypadku roszczeń zasądzonych prawomocnym orzeczeniem jest bezsporne, że zdarzeniem wyznaczającym początek biegu terminu przedawnienia przewidzianego w art. 125 § 1 K.c. jest uprawomocnienie się orzeczenia. W Państwa sytuacji należy zatem przyjąć, że termin dziesięcioletni przedawnienia roszczenia należy liczyć od momentu uprawomocnienia się wyroku zasądzającego na rzecz Pani taty obowiązek naprawienia szkody.

Tytułem wyjaśnienia dodam, że wyrok z klauzulą wykonalności stanowi tzw. tytuł wykonawczy, na podstawie którego można żądać wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Kwestia obowiązku naprawienia szkody została już osądzona, a co się z tym wiąże, nie można drugi raz żądać wszczęcia postępowania w tej samej sprawie. Zasada ta została określona w art. 366 Kodeksu postępowania cywilnego. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Oznacza to, że nie można wystąpić ponownie o wydanie nakazu zapłaty. Jedyną możliwość stanowi zwrócenie się z wnioskiem do sądu o ponowne wydanie tytułu wykonawczego, w trybie określonym powyżej.

Wniosek taki powinien zawierać:

1. Oznaczenie sądu.
2. Sygnaturę sprawy.
3. Oznaczenie stron (Pani ojca jako wierzyciela, zobowiązanego jako dłużnika).
4. Wskazanie żądania: „Wnoszę o ponowne wydanie tytułu wykonawczego w zamian utraconego…”.
5. Uzasadnienie – wskazanie okoliczności, z których wynika utrata poprzedniego tytułu wykonawczego.
6. Jako dowód należy wskazać przesłuchanie wierzyciela.
7. Podpis.
8. Odpis wniosku – oznacza to, że wniosek taki musi zostać złożony w dwóch egzemplarzach.
9. Dowód uiszczenia opłaty sądowej.