Żądanie zmiany nazwiska byłej żony

Czy można zmusić byłą żonę do zmiany nazwiska?

Do zagadnienia zmiany nazwiska zastosowanie mogą mieć dwa akty prawne: ustawa z dnia 15 listopada 1956 roku o zmianie imion i nazwisk oraz ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Według pierwszej z wyżej wymienionych ustaw zmiana nazwiska obywatela polskiego na inne wskazane przez niego może nastąpić tylko na jego wniosek.

Wniosek taki podlega uwzględnieniu, jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami, przy czym według ustawy ważne względy zachodzą w szczególności, gdy wnioskodawca:

1. nosi nazwisko,

a) ośmieszające albo nielicujące z godnością człowieka,

b) o brzemieniu niepolskim,

c) posiadające formę imienia,

2. pragnie zmienić swoje nazwisko na nazwisko, którego używa, lub powraca do nazwiska, które zostaje zmienione.

Zmiana w wyżej wymienionych przypadkach jest dopuszczalna z zastrzeżeniem, że wnioskodawca nie ubiega się o zmianę nazwiska na nazwisko historyczne, wsławione na polu kultury i nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że posiada członków rodziny o tym nazwisku lub jest powszechnie znany pod tym nazwiskiem. Należy podkreślić, że przez powszechną znajomość powinno rozumieć się znajomość pod tym nazwiskiem w bardzo szerokiej grupie ludności, w całym wręcz społeczeństwie.

Zmiana nazwiska po rozwodzie

Szczególny tryb zmiany nazwiska, przewiduje Kodeks rodzinny i opiekuńczy w sytuacji, gdy został orzeczony rozwód.

Według art. 59 powyższego kodeksu wciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

Z przytoczonego artykułu wyraźnie wynika, iż jest to uprawnienie przysługujące rozwiedzionemu małżonkowi. Były małżonek ani żadna inna osoba nie może wymagać od niego złożenia takiego wniosku. Teza ta znajduje oparcie w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1978 roku (IV C2 11/78), w której Sąd zaznacza, że były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, ponieważ kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje takiej możliwości.

Konkludując, nazwisko jest dobrem osobistym chronionym przez prawo i nie jest przewidziana możliwość jego zmiany na żądanie małżonka bądź byłego małżonka.