Zachowek po babci po odrzuceniu spadku po ojcu

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego zwanego dalej K.c. oraz przepisy Kodeksu postępowania cywilnego zwanego dalej K.p.c.

Z treści Pani pytania wynika, że Pani rodzice się rozwiedli. Ojciec ponownie zawarł związek małżeński. Była Pani jedynym jego dzieckiem. Po śmierci ojca odrzuciła Pani spadek. Niedawno temu zmarła Pani babcia, która w swoim testamencie do całości spadku powołała swoje dzieci (z pominięciem Pani ojca) oraz ich dzieci.

Odrzucenie spadku po ojcu

Dla potrzeb niniejszej opinii przyjmuję, że spadek po ojcu Pani odrzuciła, a nie zrzekła się po nim dziedziczeniu. Wskazuje Pani bowiem na dokonanie czynności po jego śmierci, co każe uznać, że mamy do czynienia z odrzuceniem spadku po ojcu. Kodeks cywilny przewiduje także możliwość zrzeczenia się spadku, jednak wymaga to zawarcia umowy pomiędzy spadkobiercą, a spadkodawcą w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności.

Wejście w dziedziczenie po babci

Przechodząc do meritum, wskazać należy, iż Pani ojciec zmarł przed babcią, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia Pani interesów. Odrzucając spadek po ojcu, odrzuciła Pani spadek na moment, jego śmierci. Ojciec nie dożył otwarcia spadku po swojej mamie, a zatem w jego miejsce (mimo odrzucenia spadku) wchodzi Pani. Innymi słowy w przypadku tzw. dziedziczenia ustawowego dziedziczyłaby Pani z dziećmi babci i ich zstępnymi, o ile któreś z rodzeństwa ojca zmarła, pozostawiając po sobie dzieci. Jako, że babcia pozostawiła testament, dziedziczenie po niej nastąpi na mocy testamentu. Nie pozbawia to jednak Pani prawa dochodzenia zachowku.

Zachowek po babci

Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Roszczenie o zachowek, o którym mowa powyżej, nie jest bowiem roszczeniem Pani ojca, które by wchodziło w skład jego spadku, lecz stanowi Pani osobiste roszczenie względem rodzeństwa ojca i jego dzieci.

Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.