Wznowienie działalności gospodarczej która nie została formalnie zawieszona

Wieloletnie nieopłacanie składek ZUS z działalności gospodarczej

Opisana sytuacja jest nie tylko trudna, ale i zaskakująca, głównie z uwagi na fakt, że ZUS nie wysyłał Panu żadnych wezwań do zapłaty zaległych składek. Na dzisiaj wygląda na to, że zaległości wynoszą 9 lat. Składki przedawniają się z upływem lat 5 od dnia ich wymagalności, gdyby ZUS teraz zorientował się, że Pan przez tyle lat nie płacił składek, mógłby domagać się ich tylko w wysokości nieprzedawnionej, czyli co do zasady od maja 2017 r. Przyjmując hipotetycznie i średnio tylko na potrzeby jakiegoś ogólnego rozeznania (bowiem co roku ich wysokość się zmienia), kwota zaległości na dzisiaj wynosiłaby ok. 50 tys. zł w składkach plus odsetki za opóźnienie.

Musi się Pan liczyć z tym, że gdy „wznowi” prowadzenie firmy, to ZUS może, a wręcz ma prawo upomnieć się o te zaległości. Formalnie bowiem przez ten cały okres był Pan i jest do dziś dnia przedsiębiorcą.

Skoro firma nie jest wykreślona z CEIDG, aby ją nadal prowadzić, nie musi Pan nic robić, tylko po prostu zacząć wykonywać czynności wchodzące w zakres Pana działalności, płacić składki ZUS, a następnie odprowadzać podatek VAT i PIT-5 od swojej działalności.

Zawieszenie działalności z datą wsteczną

Może Pan ewentualnie zawiesić na dziś dzień działalność z datą wsteczną, a następnie po kilku dniach ją wznowić. Stosownie bowiem do art. 24 ust. 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców, okres zawieszenia trwa od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu działalności do dnia wskazanego w tym wniosku lub do dnia wskazanego we wniosku o wznowieniu działalności gospodarczej. A zatem w momencie zawieszenia działalności nie musi Pan co do zasady wskazywać, kiedy wznowi działalność. Ustawa nie wymaga również, by data wskazana we wniosku o zawieszenie nie mogła być wcześniejsza niż dzień złożenia wniosku, stąd wyprowadzić należy wniosek, iż dozwolone jest wznowienie działalności z datą wsteczną. Zgodnie z art. 21 ust. 1 Prawa przedsiębiorców – przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Proces zawieszenia działalności gospodarczej polega na wypełnieniu wniosku CEIDG-1 i na jego podstawie urząd miasta przesyła zawiadomienie do ZUS, który sporządza właściwe dokumenty i dokonuje czasowego wyrejestrowania płatnika składek z ubezpieczeń. To zaś powoduje, że przedsiębiorca w okresie zawieszenia nie ma obowiązku opłacania składek ZUS ani składania do ZUS jakichkolwiek dokumentów. Jeśli więc np. dzisiaj wypełni Pan wniosek CEIDG-1 i wskaże w nim, że od maja 2013 r. działalność była zawieszona do np. 1 maja 2022 r., to teoretycznie powstaje skutek braku obowiązku opłacania składek ZUS za tenże okres. Zgodnie bowiem z art. 16 ustawy o CEIDG domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe. Osoba fizyczna wpisana do CEIDG ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do CEIDG nieprawdziwych danych, jeżeli podlegały obowiązkowi wpisu na jej wniosek.

Domniemywa się, że działalność gospodarcza jest wykonywana przez przedsiębiorcę nieprzerwanie, jeżeli w jednym z wpisów przedsiębiorcy datą zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej jest dzień poprzedzający datę rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej wskazaną w kolejnym wpisie tego przedsiębiorcy do CEIDG.

Odwołanie od decyzji ZUS

W praktyce wygląda to zwykle tak, że gdy ZUS dowiaduje się, że przedsiębiorca wpisany do CEIDG nie odprowadzał składek na ubezpieczenia społeczne, to mimo wszystko (mimo wstecznego zawieszenia działalności) wzywa do zapłaty zaległych składek wraz z odsetkami albo do złożenia wyjaśnień. Jeśli taki ubezpieczony, pomimo faktycznego nieprowadzenia działalności gospodarczej, nie zawiesił działalności w CEIDG i został zobowiązany do zapłaty składek ZUS z odsetkami, to powinien po prostu wnieść od takiej decyzji odwołanie w terminie wskazanym w decyzji ZUS. Takie odwołania są zazwyczaj skuteczne, skoro mimo braku zawieszenia dana osoba wykaże, że faktycznie działalności nie prowadziła (np. załączy wyciągi z konta firmowego na dowód braku jakichkolwiek transakcji, czy księgi podatkowe za tenże okres, wskazując nadto, że przecież zgodnie z art. 13 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – za prowadzenie działalności gospodarczej rozumie się wyłącznie rzeczywistą działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. Wpis w ewidencji działalności gospodarczej wskazujący na zarejestrowanie ma zaś znaczenie formalne, nie konstytutywne.

Jeśli więc chce Pan uniknąć kosztów, to zasadne jest zawieszenie działalności z datą wsteczną, następnie dopiero jej wznowienie. A gdyby ZUS wydał decyzję wzywającą do zapłaty składek i odsetek za nieprzedawniony okres faktycznego, ale nieformalnego zawieszenia – wówczas trzeba wnieść odwołanie, powołując się na to, co powyżej wskazałam.

Jeszcze inna opcja to po prostu bez czynienia czegokolwiek rozpoczęcie działalności, oczekiwanie na decyzję ZUS i wniesienie odwołania, jednak ta opcja wydaje się być bardziej ryzykowna i bardziej pewnym jest, że ZUS wezwie do opłacania zaległych składek i odsetek, a ewentualne odwołanie z uwagi na brak wpisu (nawet z datą wsteczną) może nie przynieść skutku.