Wypowiedzenie umowy użyczenia i eksmisja dorosłego dziecka

Obowiązek alimentacyjny względem dorosłego syna

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.), Kodeksy rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) oraz ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (zwanej dalej „ustawą”).

Problemy w domu stwarza Pani starszy syn, który odnosi się w sposób nienależyty do Pani i młodszego brata. W tym wszystkim wtóruje mu jeszcze jego partnerka. Wolą Pani jest eksmisja syna.

W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, iż nie jest prawdziwe Pani twierdzenie, jakoby obowiązek alimentacyjny względem tegoż syna obciążał Panią jeszcze przez trzy lata. Żaden z przepisów nie wskazuje bowiem granicy wiekowej, z której wystąpieniem uchylony jest obowiązek alimentacyjny względem dziecka. Proszę bowiem zwrócić uwagę na przepis art. 133 § 1 K.r.o., zgodnie z którym „rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”.

Innymi słowy, jeżeli stypendium naukowe, które otrzymuje syn, wystarcza na jego potrzeby, nie jest Pani zobowiązana do jego alimentowania. Zachodzi ponadto pytanie, czy partnerka syna w jakikolwiek sposób partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania.

Do kiedy rodzice są zobowiązani do alimentacji dziecka?

Rodzice są obowiązani do alimentacji dziecka do czasu, kiedy nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Przyjmuje się, że jest to okres do końca studiów. Jednak co raz częściej bywa tak, że studiujące dzieci pracują i uzyskują stypendium, co z kolei powoduje, że dochód pozwala na ich utrzymanie.

Jeżeli dziecko stać na najem mieszkania, opłacenie mediów i wyżywienie, uważa się, że jest gotowe do samodzielnej egzystencji. Nadto gdyby syn sam został ojcem, to wskazywać należy, iż jest na tyle dorosły, że nie powinien już być alimentowany przez rodziców.

Użyczenie mieszkania pełnoletniemu dziecku

Wyraźnie podkreślić należy, iż to Pani jako właścicielce przysługuje roszczenie o wydanie zajętej nieruchomości. Z uwagi na fakt, iż syn oraz jego partnerka nie płaci za nic, mamy do czynienia z umową użyczenia. Choć umowa ta nigdy nie została zawarta na piśmie, nie oznacza, że nie obowiązuje.

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

Zgodnie z art. 715 K.c. jeżeli umowa użyczenia została zawarta na czas nieoznaczony, użyczenie kończy się, gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo gdy upłynął czas, w którym mógł ten użytek uczynić.

Wypowiedzenie dziecku umowy użyczenia

Z uwagi na przedstawiony przez Panią stan faktyczny, a w szczególności biorąc pod uwagę zachowanie syna i jego partnerki w odniesieniu do Pani i młodszego brata, w każdym momencie może Pani wypowiedzieć umowę użyczenia. Umowa użyczenia powinna być wypowiedziana z wyprzedzeniem na 1 miesiąc naprzód. Innymi słowy, jeżeli złoży Pani synowi i jego partnerce wypowiedzenie teraz, to do końca przyszłego miesiąca będzie zmuszony opuścić zajmowany lokal. Później będzie Pani przysługiwało prawo wystąpienia do sądu z pozwem o eksmisję.

Eksmisja syna z domu a uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego

Wyraźnie przy tym podkreślić należy, że meldunek syna w żaden sposób nie wpływa na prawo do lokalu. W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.

Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:

1) kobiety w ciąży,

2) małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,

3) obłożnie chorych,

4) emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,

5) osoby posiadającej status bezrobotnego,

6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

– chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Wypowiedzenie synowi i jego partnerce umowy użyczenia

Reasumując, Pani prawem jest wypowiedzenie synowi i jego partnerce umowy użyczenia, która mimo braku zachowania formy pisemnej obowiązuje w dniu dzisiejszym. W przypadku nieopuszczenia lokalu w terminie przysługuje Pani uprawnienie do żądania wydania lokalu poprzez jego opuszczenie ze wszystkimi prawami i rzeczami reprezentującymi syna i jego partnerkę. Wymiana zamków przed eksmisją upoważni Pani syna do założenia sprawy o naruszenie posiadania, albowiem pomimo zajmowania lokalu wbrew Pani woli ma do niego prawo, dopóty nie będzie wyroku eksmisyjnego. W każdym momencie może Pani zmienić zamki w drzwiach, ale musi się Pani liczyć z możliwością oddania sprawy do sądu, tj. o naruszenie posiadania. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.

Stan opisany w pkt. od 1 do 6 będzie oceniany na dzień sprawy, a nie na dzień dzisiejszy.