Wymeldowanie żony, która wyprowadziła się do kochanka

Przesłanki wymeldowania z pobytu stałego osoby w trybie administracyjnym

Z Pana relacji wynika, iż Pana żona od lutego nie zamieszkuje we wspólnym mieszkaniu wraz z Panem i dziećmi. Od pewnego czasu żona płaci na dzieci po 250 zł. Jedno z dzieci jest już pełnoletnie, drugie ma 13 lat. Zdecydował się Pan na rozwód. Pyta Pan, czy w związku z wyprowadzką żony może ją Pan wymeldować.

Przesłankami wymeldowania z pobytu stałego osoby w trybie administracyjnym jest to, że osoba, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego (trwającego ponad 3 miesiące), nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

Należy zaznaczyć, aby organ wydał decyzję o wymeldowaniu osoby, opuszczenie miejsca stałego pobytu musi mieć charakter stały, nie tymczasowy i dobrowolny. Organ musi również stwierdzić, że osoba – w związku z opuszczeniem miejsca stałego pobytu – nie ma już zamiaru przebywać w tym miejscu. Opuszczenie miejsca stałego pobytu wiąże się z zabraniem przez tę osobę rzeczy, które do niej należą.

Należy pamiętać, że z faktu zameldowania nie wynika tytuł prawny do danego mieszkania. Zameldowanie jest wyłącznie administracyjnym poświadczeniem pobytu osoby w danym mieszkaniu. Instytucja zameldowania służy wyłącznie celom ewidencyjnym.

Uprawnienie do korzystania przez żonę z mieszkania które wchodzi w skład majątku wspólnego

Uprawnienie do korzystania przez Pana żonę z mieszkania, które wchodzi w skład majątku wspólnego, wynika z art. 34¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym „każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka”.

Tak więc samo wymeldowanie żony nie ma żadnego wpływu na jej prawo do własności mieszkania jako majątku wspólnego. Podział takiego prawa będzie przeprowadzony dopiero po ustaniu wspólności, a więc w Pana przypadku wskutek rozwodu.

W razie wymiany zamków i uniemożliwienia żonie korzystania z mieszkania może się Pan narazić na postępowanie o dopuszczenie do korzystania z mieszkania, ewentualnie o ochronę naruszonego posiadania. Takie powództwa może wytoczyć przeciwko Panu żona.

Wprawdzie Pana żona opuściła mieszkanie, ale nie znaczy to, że je porzuciła i że nie ma prawa do korzystania z niego.

Oczywiście może Pan wystąpić do gminy o wymeldowanie Pana żony z mieszkania, lecz tak jak mówię, nie ma to żadnego znaczenia w przedmiocie własności i podziału majątku wspólnego.

Składniki majątku objęte i nieobjęte wspólnością ustawową

W kwestii podziału majątku pozwolę sobie zaznaczyć, iż zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1)  pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;

2)  dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;

3)  środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;

4)  kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych”.

Jak z powyższego wynika, istnieje domniemanie przynależności przedmiotów majątkowych uzyskanych przez któregokolwiek z małżonków w trakcie trwania wspólności majątkowej.

Wyjątki od tej reguły przewiduje art. 33, według którego „do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1)  przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2)  przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

3)  prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

4)  przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;

5)  prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

6)  przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

7)  wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

8)  przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;

9)  prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;

10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.

Zakup mieszkania po ślubie ze środków zebranych przez jednego z małżonków przed zawarciem małżeństwa

Z Pana informacji wynika, że mieszkanie zostało nabyte już w trakcie trwania małżeństwa. Jednak wskazuje Pan, że środki na zakup mieszkania pochodziły z Pana majątku zebranego przez małżeństwem (czyli z majątku osobistego). Jeżeli więc środki na zakup mieszkania pokrył Pan z majątku osobistego, to na zasadzie art. 33 pkt 10 (surogacji) weszło ono do Pana majątku osobistego i nie będzie podlegało podziałowi.

Jeżeli jednak środki z majątku osobistego tylko w przeważającej części sfinansowały zakup mieszkania, to wprawdzie mieszkanie weszło do majątku wspólnego, ale Pan będzie mógł żądać zwrotu nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny.

Podstawą takich rozliczeń będzie art. 45 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym:

„§ 1. Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

§ 2. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego”.

Oczywiście wszystkie nakłady pochodzące z Pana majątku osobistego będą musiały być udowodnione w postępowaniu o podział majątku wspólnego, dlatego konieczne jest, aby Pan dysponował odpowiednimi dokumentami (przelewami, umowami darowizny, saldem rachunków, ewentualnie świadkami). W braku dowodów sąd uzna, iż mieszkanie zostało nabyte za wspólne pieniądze.

Natomiast kwestię rozwodu reguluje art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem:

„§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego”.

Zatem dla rozwodu musi nastąpić zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Sądzę, że z takowym mamy do czynienia w opisanym przez Pana przypadku. Oczywiście zupełnego i trwałego rozkładu pożycia nie należy rozumieć w ten sposób, iż jest to stan, który nie może już ulec pogorszeniu (że stanowi on niejako „dno”).

W Pana przypadku nie można też mówić, że wskutek rozwodu ucierpi małoletnie dziecko, gdyż faktycznie już od wielu miesięcy jego matka nie przebywa w mieszkaniu, więc rozwód jedynie usankcjonowałby istniejący stan rzeczy.

Wyprowadzka żony do kochanka i pozew o rozwód z wyłącznej winy żony

Gdy Pan wniesie pozew o rozwód, to pozostaje kwestia orzeczenia o winie. W Pana przypadku można wnosić o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy Pana żony, jeżeli jej wyprowadzka była skutkiem zdrady małżeńskiej, której się dopuściła. Jeżeli potwierdzą to świadkowie, to nie ma przeszkód, aby sąd orzekł winę po stronie Pana żony.

Zgodnie z art. 57 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

„§ 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.

§ 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy”.

Postępowanie w sprawie ustalenia winy niestety znacznie wydłuża i komplikuje postępowania w sprawie rozwodu. Powoduje konieczność wykazania dowodów na winę w rozkładzie pożycia. Dla Pana ewentualne udowodnienie winy Pana żony ma jedynie to znaczenie, że będzie mógł Pan żądać alimentów od żony dla siebie (nie chodzi o alimenty dla dzieci). Jeżeli ma Pan jednak na celu szybki rozwód, to lepiej wnosić o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie. Zmienić żądanie można w każdym czasie przed organem I instancji, dlatego swoją decyzję wyrażoną w pozwie będzie mógł Pan zmienić.

Reasumując, wymeldowanie żony jest możliwe, jednak będzie to postępowanie długotrwałe i w praktyce dla Pana nic niewnoszące. Proszę lepiej skupić się na rozwodzie (ewentualnym ustaleniu winy), a także podziale majątku – udowodnienia nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny.