Wykształcenie policealne

Wykształcenie policealne

Pyta Pani o wykształcenie policealne. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty „szkoła policealna jest przeznaczona dla osób posiadających wykształcenie średnie, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, umożliwiającą uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie”.

Z kolei dyrektor szkoły i placówki, w świetle przepisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) jest organem w sprawach oświaty oraz na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (t.j. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071) jest upoważniony do wydawania decyzji administracyjnych.

Decyzją administracyjną jest przyjęcie ucznia/słuchacza do placówki. Świadectwo ukończenia jest aktem administracyjnym i potwierdza np. wykształcenie policealne.

Tu stajemy przed problemem możliwości unieważnienia tej decyzji.

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego:

„Art. 156. § 1. Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:

1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości,

2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa,

3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,

4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,

5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały,

6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą,

7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.

§ 2. Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne”.

Wydanie decyzji w sprawie, co do której przepis prawa przewiduje jej załatwienie w inny sposób niż przez wydanie decyzji, oznacza, że decyzja została wydana bez podstawy prawnej. O braku podstawy prawnej należy mówić w sytuacji, gdy nie istnieje w systemie prawnym norma, która uzasadniałaby wydanie decyzji określonej treści na gruncie danego stanu faktycznego.

Naruszenie zasady legalności powoduje wadliwość decyzji administracyjnej w stopniu obligującym właściwe organy administracji publicznej do stwierdzenia jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Wadliwa decyzja o przyjęciu do szkoły

A więc decyzja o przyjęciu do szkoły mogłaby zostać unieważniona, ale niewątpliwie wywołała już nieodwracalne skutki prawne.

W uchwale składu pięciu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 listopada 1998 r. (sygn. akt OPK 4-7/98, ONSA 1999/1, poz. 13) podniesiono, że „należy odróżnić skutki prawne, które wywołała kwestionowana decyzja w postępowaniu o stwierdzenie nieważności, od skutków prawnych, dotyczących tego samego przedmiotu wywołanych późniejszymi decyzjami. Tak więc uznać należy, że nieodwracalność skutków prawnych ma miejsce wówczas, gdy organ administracyjny na drodze postępowania administracyjnego nie może cofnąć ani odwrócić skutków prawnych, jakie wywołała decyzja. Dotyczy to takiej sytuacji, gdy organ administracji publicznej nie ma umocowania ustawowego do cofnięcia, zniesienia czy odwrócenia skutków prawnych decyzji”.

Ponadto trafnie stwierdzono w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 lutego 2002 r. (sygn. akt I SA 1796/00, niepubl.):

„Nieodwracalność skutków prawnych może być rozumiana dwojako, jako bezwzględna, rozpatrywana w ramach całego systemu prawa, albo też jako względna, odnosząca się do organu administracji publicznej i prawnych podstaw jego działania w sprawach indywidualnych, w jego stosunkach prawnych z jednostką. Nieodwracalność skutków prawnych decyzji administracyjnej musi być rozpatrywana w zakresie obowiązywania przepisów kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisów prawa materialnego stosowanych przez organ administracyjny w sprawach indywidualnych. Przy braku przepisów prawnych rangi ustawowej, które mogłyby stanowić dla organu administracyjnego podstawę prawną działań, mających na celu cofnięcie, zniesienie, odwrócenie skutków prawnych spowodowanych przez decyzję dotkniętą nieważnością, zachodzić będzie względna ich nieodwracalność. Wprawdzie inne organy państwowe, działając na podstawie innych przepisów mogłyby obalić te skutki prawne, ale takie działania nie są dostępne organowi administracyjnemu jako wykraczające poza jego właściwość, zadania i kompetencje (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2000 r., I SA 2045/99; niepubl.)”.

Czy można unieważnić decyzję o przyjęciu do szkoły oraz świadectwo ukończenia szkoły?

Decyzja wywoła skutek prawny nieodwracalny wtedy, gdy ani przepisy prawa materialnego, ani też przepisy procesowe, stanowiące podstawę działania organu administracji publicznej, nie czynią danego organu właściwym do cofnięcia tego właśnie skutku przez wydanie decyzji. Skutki prawne decyzji administracyjnej obarczonej wadą powodującą jej nieważność będą zatem miały znamię nieodwracalnych w rozumieniu art. 156 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli ich „odwrócenie” mogłoby nastąpić na podstawie orzeczenia sądowego, a nie w drodze administracyjnej (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 grudnia 1999 r., sygn. akt IV SA 2311/97, niepubl.).

Reasumując – są podstawy do unieważnienia decyzji o przyjęciu do szkoły, do unieważnienia aktu administracyjnego, jakim jest świadectwo ukończenia szkoły policealnej i uzyskanie wykształcenia policealnego przez uczniów.

Jeśli jednak są negatywne przesłanki, o których napisałam powyżej – można bronić się przed taką decyzją. W odwołaniu wskazać na wymienione przez mnie argumenty.