Wykonawca nie oddał zaliczki - co zrobić?

Jak odzyskać zaliczkę gdy nie doszło do wykonania umowy?

Kwota pieniędzy przekazywana wykonawcy czy też kupującemu przed wykonaniem umowy określana jest jako zadatek albo zaliczka. 

Zaliczka to kwota wpłacana drugiej stronie na poczet ceny czy wynagrodzenia. Podlega ona zaliczeniu na umówione wynagrodzenie, nie zabezpiecza jednak samego wykonania umowy. Jeśli do wykonania umowy nie dojdzie i jedna ze stron odstąpi od umowy, to zaliczka powinna zostać zwrócona – nawet wtedy, gdy do niewykonania umowy doszło wskutek okoliczności, za które odpowiada dający zaliczkę. W praktyce więc celem zaliczki jest kredytowanie strony, która zaliczkę otrzymała. Nie ma ona natomiast funkcji zabezpieczenia wykonania umowy.

Odstąpienie wykonawcy od umowy a zwrot zaliczki

Wykonawca może zatrzymać zaliczkę wyłącznie w sytuacji należytego wykonania zobowiązanie, kiedy to zalicza ja na poczet umówionego wynagrodzenia. W razie należytego wykonania zobowiązania zaliczka podlega zaliczeniu na poczet należnego świadczenia, w przeciwnym razie strona, która jest w tej umowie konsumentem (a jest) może domagać się jej zwrotu.

Obowiązki odstępującego od umowy wzajemnej określone są w art. 494 Kodeksu cywilnego, z którego wynika, iż strona, która odstępuje od umowy wzajemnej obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko to, co otrzymała od niej na mocy umowy; może żądać zwrotu nie tylko tego co świadczyła lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania ten zapis dotyczy Pani, ponieważ mogła Pani ponieść szkodę z tytułu niewykonania umowy).

Wskazany powyżej przepis ustanawia, więc zasadę, że w przypadku gdy umowa nie dojdzie do skutku, strony zwracają sobie wszystko, co świadczyły. Absolutnie brak jest w tym przypadku wyjątków, które przewidywałyby sytuacje, w której strony mogą zatrzymać świadczenie drugiej strony.

We wskazanej sytuacji świadczenie ze strony wykonawcy stało się niemożliwe, bo z niego zrezygnował, więc adekwatny będzie tu przepis art. 495 Kodeksu cywilnego. Przepis ten rozstrzyga, według jakich zasad należy dokonać zwrotu spełnionego świadczenia, gdy ten, kto już świadczył, sam nie może oczekiwać na to, że w zamian za spełnione świadczenie otrzyma umówiony ekwiwalent. Roszczenie o zwrot zaliczki należy wtedy oprzeć o treść art.405 kodeksu cywilnego, który stanowi, że kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości (tzw. z bezpodstawnego wzbogacenia się). 

Skoro przesłała już Pani wezwanie do zwrotu zaliczki, to proszę uczynić to ponownie, powołując się na treść art. 405 Kodeksu cywilnego, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. W braku reakcji pozostaje niestety rzeczywiście droga sądowa.