Wyegzekwowanie zasądzonego zwrotu kosztów procesu

Zwrot kosztów sądowych przez stronę przegrywającą

Podstawę prawną dla przedstawionego przez Pana zagadnienia stanowi art. 98 Kodeksu postępowania cywilnego:

§ 1. „Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

§ 2. Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.

§ 3. Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

§ 4. Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy”.

Przez koszty procesu należy rozumieć:

1. koszty sądowe, a więc opłaty sądowe (opłata i opłata kancelaryjna) oraz podlegające zwrotowi wydatki sądowe (por. art. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych);
2. koszty strony występującej osobiście lub przez pełnomocnika niebędącego adwokatem, radcą prawnym, prawnikiem zagranicznym albo rzecznikiem patentowym;
3. koszty zastępstwa procesowego strony przez adwokata, radcę prawnego, prawnika zagranicznego albo rzecznika patentowego.

Art. 98 ustanawia dwie podstawowe zasady rozstrzygania o kosztach procesu: zasadę odpowiedzialności za wynik procesu oraz zasadę kosztów niezbędnych i celowych.

Jak wyegzekwować od strony przegranej zwrot zasądzonych kosztów procesu?

Zasada odpowiedzialności za wynik procesu oznacza, że strona, która sprawę przegrała, zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu. Z kolei z zasady kosztów niezbędnych i celowych wynika, że strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi tylko te poniesione koszty procesu, które były niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Oprócz tego w Kodeksie postępowania cywilnego funkcjonują – w zakresie kosztów – następujące zasady uzupełniające: zawinienia (art. 101, 103, 110 i 842 § 1), słuszności (art. 102) i kompensaty (art. 100 i 104).

W wyroku sąd zasądził na Pana rzecz koszty sądowe. Jeżeli koszty zasądził od strony przeciwnej, konieczne byłoby złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu i skierowaniu wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Jeżeli sąd zarządził zwrot kosztów postępowania (np. w razie skutecznego cofnięcia pozwu), należałoby skontaktować się z sekretariatem sądu w celu wskazania rachunku bankowego, na który ten zwrot miałby nastąpić.

Niestety, w razie zasądzenia kosztów postępowania odsetki nie przysługują.

Reasumując, istotne jest, od kogo i w jakiej formie nastąpił zwrot kosztów postępowania (postanowienie, wyrok czy zarządzenie).