Wycofanie oskarżenia z prokuratury

Złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia

Poniższa odpowiedź została oparta na następujących faktach i ich prawnej ocenie. Z treści Pańskiego pytania wynika, że złożył Pan zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 284 K.k. Podejrzana nie jest dla Pana osobą najbliższą. W tej chwili doszedł Pan z nią jednak do porozumienia i chciałby wycofać oskarżenie.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że przestępstwo z art. 284 K.k. co do zasady ścigane jest z oskarżenia publicznego. Wyjątek ustawodawca wprowadził w odniesieniu do osób najbliższych w rozumieniu K.k. – w tym przypadku ściganie odbywa się na wniosek. Zgodnie z art. 284 § 4 K.k. jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

W rozumieniu art. 115 § 11 K.k. osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.

Mając na uwadze treść Pańskich wskazań, trzeba stwierdzić, że Pańska znajoma nie jest dla Pana osobą najbliższą, a zatem z chwilą złożenia zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa postępowanie karne toczy się z urzędu, a Pan co najwyżej może występować w charakterze pokrzywdzonego.

Inaczej sytuacja wyglądałaby, gdyby Pańska koleżanka była dla Pana osobą najbliższą. Wówczas zastosowanie znalazłby art. 12 K.p.k., zgodnie z którym w sprawach o przestępstwa ścigane na wniosek postępowanie z chwilą złożenia wniosku toczy się z urzędu. Organ ścigania poucza osobę uprawnioną do złożenia wniosku o przysługującym jej uprawnieniu.

Cofnięcie wniosku w sprawie o przestępstwa ścigane

W sprawach ściganych na wniosek istnieje bowiem możliwość cofnięcia wniosku. Wniosek może być cofnięty w postępowaniu przygotowawczym za zgodą prokuratora, a w postępowaniu sądowym za zgodą sądu – do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej, chyba że chodzi o przestępstwo gwałtu. Ponowne złożenie wniosku jest niedopuszczalne.

W przedmiotowej sytuacji nie ma możliwości wycofania oskarżenia. Jedyne, co może Pan w chwili obecnej próbować zmienić, to treść dotychczas złożonych zeznań. Proszę jednak zauważyć, że organy ścigania mogą próbować pociągnąć Pana do odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Należy zwrócić uwagę na treść art. 233 § 1 K.k., zgodnie z którym kto składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Warunkowe umorzenie postępowania karnego

Próba zmiany dotychczasowych zeznań może skończyć się dla Pana niekorzystnie. Proponuję zatem spróbować powalczyć wraz z oskarżoną o tzw. złoty środek. Wskazuje Pan w treści pytania, że podejrzana zrekompensowała Panu owe 50 000 zł w inny sposób. W chwili obecnej – można powiedzieć – doszło do zadośćuczynienia. Mając na uwadze powyższe, zasadne jest zastanowienie się nad warunkowym umorzeniem postępowania karnego.

Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Naprawienie wyrządzonej szkody i uzgodnienie treści ugody

Mimo iż w Pańskim przypadku mamy do czynienia z kwalifikacją czynu z art. 284 § 2 K.k. (ponieważ znajoma przywłaszczyła pieniądze, które Pan jej powierzył), istnieje możliwość uzgodnienia z Panem treści ugody. W wypadku, gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sprawca naprawił szkodę lub pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody, warunkowe umorzenie może być zastosowane do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Zastosowanie znajdzie zatem przepis art. 66 § 3 K.k.

Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 2 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Istota warunkowego umorzenia postępowania karnego polega bowiem na odstąpieniu przez sąd od skazania i orzeczenia kary wobec sprawcy uznanego za winnego popełnienia przestępstwa.

Co oznacza warunkowe umorzenie postępowania karnego?

Istotne z punktu widzenia Pańskiego pytania jest postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2004 r. (sygn. V KK 373/2003), w którym wyrażono pogląd, że „warunkowe umorzenie postępowania karnego oznacza definitywną rezygnację ze skazania i karania sprawcy określonego przestępstwa, jeżeli ten w oznaczonym okresie próby swoim zachowaniem, nie dał powodów do podjęcia przeciwko niemu postępowania karnego”.

Przenosząc rozważania teoretyczne na grunt przedmiotowej sprawy, należy wskazać, że warunkowe umorzenie postępowania karnego nie jest równoznaczne z wyrokiem skazującym. Sąd warunkowo umarzając postępowanie karne, odstępuje od skazania i kary. Nie można tym samym mówić, że jest się prawomocnie skazanym, gdyż nie odpowiada to stanowi rzeczywistemu i prawdzie. Przy zastosowaniu tej instytucji Pana znajoma mogłaby oficjalnie oświadczać, że nie jest osobą karaną, ponieważ jak wskazano uprzednio, przy warunkowym umorzeniu postępowania sąd odstępuje od ukarania i skazania.

Wniosek do prokuratury o warunkowe umorzenie postępowania

Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania może złożyć prokuratura; może także to zrobić Pańska znajoma. W mojej ocenie, jako że w chwili obecnej prokuratura postawiła Pańskiej znajomej zarzuty, nie należy liczyć na zmianę stanowiska organu ścigania. Zmiana taka możliwa jest tylko i wyłącznie, jeśli Pańska znajoma by wskazała, że zadośćuczyniła na Pana rzecz, a Pan to zadośćuczynienie przyjął i nie domaga się ukarania. W sytuacji, gdyby organa ścigania nie zmieniły swojego stanowiska, Pańska znajoma może sama złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Pragnę jednocześnie poinformować, że serwis ePorady24.pl świadczy także usługi w zakresie sporządzania pism procesowych (np. wniosku o warunkowe umorzenie postępowania karnego itp.), reprezentacji przedsądowej oraz sądowej.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2004 r., sygn. akt V KK 373/2003