Wycinka drzew na terenie ogródków działkowych bez zezwolenia

Odpowiedzialność za nielegalną wycinkę drzew posiadacza nieruchomości

W pierwszej kolejności pozwoli Pani, iż przytoczę pogląd wyrażony w literaturze odnoszący się do kręgu osób ponoszących odpowiedzialność.

„W przypadku kar pieniężnych za usunięcie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia, w przeciwieństwie do deliktu opisanego wyżej, odpowiedzialność została ograniczona do usunięcia drzew lub krzewów bez zezwolenia. W związku z tym w pierwszej kolejności organ administracji powinien dokonać ustaleń, czy podmiot, który usunął drzewa lub krzewy, mógłby uzyskać zezwolenie na ich usunięcie, a zatem, czy jest posiadaczem nieruchomości, na której one rosły. Tylko bowiem taki podmiot może ponosić odpowiedzialność za usunięcie drzew lub krzewów bez zezwolenia. Skoro bowiem nikt inny nie mógłby uzyskać zezwolenia, to oczywiście również nikt inny nie może ponosić odpowiedzialności za ich usunięcie bez zezwolenia (W. Radecki, Opłaty i kary pieniężne w ochronie środowiska. Komentarz, red. J. Sommer, Wrocław 1993, s. 28). W tym też kierunku podążyła praktyka, w której przyjmuje się, że: "Karę pieniężną za usunięcie drzew lub krzewów bez zezwolenia, o jakiej mowa w art. 88 ust. 1 pkt 2 u.o.p., można wymierzyć jedynie tym podmiotom, które są uprawnione do uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów z terenu danej nieruchomości. Nie ma podstaw do wymierzenia kary pieniężnej osobie trzeciej, gdyż osoba taka nie jest zobowiązana do utrzymywania we właściwym stanie drzew i krzewów rosnących na cudzej nieruchomości, a tym samym nie jest uprawniona (brak przymiotu strony) do uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów z terenu takich nieruchomości" (wyrok NSA z dnia 21 lutego 2012 r., II OSK 2320/10, LEX nr 1145583)” (K. Gruszecki, Komentarz do art.88 ustawy o ochronie przyrody, 01.09.2013).

Stowarzyszenie jako posiadacz zależny

W mojej ocenie zasadne jest sięgnięcie do definicji kodeksowej zwrotu posiadanie. Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Mając na uwadze powyższe, proszę zauważyć, że posiadania może być samoistne oraz zależne. W Państwa przypadku, w mojej ocenie, mamy do czynienia z posiadaniem zależnym, albowiem wiadomym jest, iż nie władacie ziemią, jak własną, albowiem macie świadomość, iż ziemia należy do Skarbu Państwa. Na tę okoliczność zwraca Pani uwagę już w treści pytania.

Moim zdaniem stowarzyszenie jest posiadaczem zależnym w formie użyczenia. Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Jeżeli umowa nie określa sposobu używania rzeczy, biorący może rzeczy używać w sposób odpowiadający jej właściwościom i przeznaczeniu.

Zasadnym jest podkreślenie stanowiska doktryny, zgodnie z którym „zawarcie umowy użyczenia nie jest uzależnione od zachowania formy szczególnej, bez względu na przedmiot użyczenia. Umowa ta może być zawarta także w sposób dorozumiany” (Z. Gawlik, Komentarz do art. 710 Kodeksu cywilnego, 01.08.2010).

Innymi słowy, brak umowy o przeniesienie posiadania nie skutkuje samo przez się uznaniem, iż do przeniesienia posiadania nie doszło. W mojej ocenie w chwili obecnej stowarzyszenie jest posiadaczem zależnym, bowiem na skutek pobierania opłat, dokonywania innych czynności na przedmiotowej nieruchomości, sprawuje pieczę nad „objętą” nieruchomością. Powyższe z kolei pozwala uznać stowarzyszenie za biorącego do używania, tj. traktowanie tegoż jako posiadania zależnego z uwagi na występujące użyczenie. Nie ma przy tym znaczenia, czy posiadanie jest w złej, czy dobrej wierze, albowiem to istotne jest w przypadku zasiedzenia, a nie w przypadku posiadania zależnego.

Kara grzywny

Nie należy jednak się poddawać. Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Nie może być zatem tak, że organ, nie ustalając osoby, która rzeczywiście dopuściła się wycinki drzew, nałoży na stowarzyszenie karę grzywny. Organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Zasadne będzie powoływanie się na art. 7, 77 i 80 Kodeksu postępowania administracyjnego.