Wycieczka szkolna i zgoda ojca na wyjazd

Brak zgody jednego z rodziców na wyjazd dziecka na wycieczkę szkolną

Odpowiadając na Pani pytanie, sięgnąć należy przede wszystkim do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) dotyczących stosunków między rodzicami a dziećmi oraz kwestii władzy rodzicielskiej.

I tak, zgodnie z przepisem art. 93 § 1 K.r.io., „władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom”.

Natomiast § 2 mówi o tym, że „jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców”.

Idąc dalej, wskazać należy, iż stosownie do przepisu art. 95 § 1 K.r.io. „władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw”.

Ostatecznie zaś, stosownie do treści art. 97 § 1 K.r.io., jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania”.

Mając zatem powyższe na uwadze, stwierdzić należy niestety, iż w sytuacji, gdy Pani były mąż nie został pozbawiony lub ograniczony w zakresie wykonywania przysługującej mu władzy rodzicielskiej względem Państwa wspólnej małoletniej córki, to zachowuje on takie same prawa względem córki co Pani, a zatem decyzja o wyrażeniu zgody na wyjazd córki na wycieczkę szkolną, jeżeli jest to wyjazd w szczególności zagraniczny, powinna zostać podjęta i zaakceptowana przez oboje rodziców.

Rozstrzyganie o istotnych sprawach w życiu dziecka przez rozwiedzionych rodziców

W zaistniałej sytuacji pozostaje Pani w zasadzie jedynie skorzystanie z możliwości, jaką daje przepis art. 97 § 2 K.r.io., a zgodnie z którym „o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie, jednak w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy”.

Zaznaczyć jednocześnie należy, iż przepis ten wymaga konieczności rozwiązania sporu przez sąd jedynie w „istotnych sprawach dziecka”, a zgodnie z utrwalonym poglądem nauki prawa [tak m.in. K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz Warszawa 2012, wyd. 3] do takich spraw m.in. należą: wybór imienia dziecka, określenie miejsca jego pobytu, wybór szkoły i przyszłego zawodu dziecka, decyzje co do leczenia go, wyjazdu za granicę, jego obywatelstwa itp. (tak również B. Dobrzański, [w:] Komentarz KRO, s. 666; A. Zieliński, Sądownictwo opiekuńcze w sprawach małoletnich, Warszawa 1975, s. 216).

Jeżeli zatem przedmiotowa wycieczka jest wyjazdem krajowym i nie szczególnie długim (np. nie dłuższym niż standardowe dwa tygodnie), to jak się wydaje, decyzję o takim wyjeździe córki mogłaby Pani podjąć samodzielnie. Niestety nie można w tym zakresie przewidzieć stanowiska władz szkoły, które dla własnego bezpieczeństwa mogą bezwzględnie wymagać zgody obojga rodziców.

Jak umożliwić dziecku wyjazd na wycieczkę szkolną w sytuacji braku zgody ze strony byłego męża?

Dlatego też, chcąc umożliwić córce wyjazd na wycieczkę szkolną w sytuacji braku zgody ze strony Pani byłego męża, musiałaby Pani zwrócić się w tym przedmiocie do sądu. Rozwiązanie to ma jednak pewne wady – przede wszystkim, jeżeli wyjazd zaplanowany jest w niedługim czasie, to niestety sąd może do tego wyjazdu nie zdążyć sprawy rozstrzygnąć. Po drugie zaś, takie rozstrzygnięcie załatwiałoby jedynie tę jedną konkretną sprawę, a w razie zaistnienia takich sytuacji również w przyszłości musiałaby Pani niestety ponownie występować w tym przedmiocie do sądu.

Wobec tego w opisanej przez Panią sytuacji warto byłoby, aby pomyślała Pani o wystąpieniu do sądu z żądaniem ograniczenia włazy rodzicielskiej byłego męża do najważniejszych spraw dziecka, tj. wyboru kierunku edukacji, leczenia czy też miejsca zamieszkania.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 107 § 1 K.r.io. „jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania”.

Z kolei § 2 zdanie 1 mówi o tym, że „sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka”.

Rozwiązanie to, o ile trwalsze i szersze niż każdorazowe rozstrzyganie przez sąd w konkretnych sprawach z zakresu wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem, niestety wymaga przeprowadzenia szerszego postępowania, a co za tym idzie, jest bardziej czasochłonne i również, jeżeli termin planowanego wyjazdu na wycieczkę szkolną córki jest bliski, zapewne nie pozwoliłoby Pani uzyskać na czas uprawnienia do wysłania córki na wycieczkę mimo braku zgody Pani byłego męża.