Współwłaściciel mieszkania umieszczony przez sąd w DPS - sprzedaż nieruchomości• Opublikowano: 04-07-2023 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion |
Mieszkanie spółdzielcze własnościowe było własnością mojej mamy. Ja i siostra wyprowadziłyśmy się po założeniu własnych rodzin, a w mieszkaniu pozostał z mamą nasz brat i mieszkał z nią do jej śmierci. Mama zmarła w 2001 r., rok później sąd wydał postanowienie o nabyciu po niej spadku przez troje dzieci po 1/3 udziału. Brat mieszkał tam nadal sam. Problemy zaczęły się w ostatnich latach. W związku ze znacznym pogorszeniem się stanu jego zdrowia lekarz psychiatra określił, że musi zostać skierowany do domu opieki społecznej. Decyzją sądu rejonowego brat zamieszkał w domu opieki społecznej, gdzie przebywa do chwili obecnej. Nie jest ubezwłasnowolniony. Jego pobyt w DPS opłacany jest z 70% jego emerytury, a resztę kosztów pokrywa urząd miasta. Zgodnie z decyzją dyrekcji DPS nie jest możliwe, aby mógł on uczestniczyć w jakichkolwiek sprawach poza tym domem. Czy w związku z taką sytuacją mieszkanie to może przejąć urząd miasta? Czy jest możliwość formalnego przeprowadzenia sprzedaży tego mieszkania, czy należy czekać do jego śmierci? Jak my, współwłaścicielki mieszkania, powinnyśmy postąpić? |
|
Przymusowe umieszczenie w domu pomocy społecznejNie ma żadnych podstaw, aby mieszkanie przejął urząd miasta. Mieszkanie stanowi współwłasność i urząd nie może pozbawić kogokolwiek własności w jakikolwiek sposób.
Zgodnie z ustawą z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego przymusowe umieszczenie w domu pomocy społecznej może być orzeczone przez sąd opiekuńczy w stosunku do osób:
· które wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie są zdolne do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie mają możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebują stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymagają leczenia szpitalnego, które są zdolne do wyrażenia zgody na ich umieszczenie w domu pomocy społecznej, ale nie wyrażają na to zgody, a brak opieki zagraża życiu tych osób; · wymagających skierowania do domu pomocy społecznej, a które ze względu na swój stan psychiczny nie są zdolne do wyrażenia na to zgody. Sprzedaż mieszkania na podstawie pełnomocnictwa osoby przebywającej w DPSBrat nie jest ubezwłasnowolniony. Nie wiem, czy jest zdolny do podejmowania jakichkolwiek czynności. Sprzedaż mieszkania jest możliwa z jego udziałem – jeśli może udzielić pełnomocnictwa. Notariusz może udać się do DPS i takie pełnomocnictwo sporządzić. Pełnomocnictwo wymaga formy aktu notarialnego. Jeśli brat nie jest w stanie udzielić pełnomocnictwa – trzeba go będzie ubezwłasnowolnić. Aby sprzedać mieszkanie w jego imieniu – wymagana będzie zgoda sądu rodzinnego.
Stosownie do art. 13 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) – osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Konsekwencją ubezwłasnowolnienia całkowitego jest natomiast to, że osoba całkowicie ubezwłasnowolniona nie posiada zdolności do czynności prawnych (art. 12 K.c.). Ze względu na daleko posuniętą ingerencję w sferę praw osobistych osoby fizycznej, w razie jej ubezwłasnowolnienia całkowitego w orzecznictwie Sądu Najwyższego rygorystycznie podchodzi się do wykładni przesłanek ubezwłasnowolnienia wskazanych w art. 13 § 1 K.c. Podkreśla się m.in. że istnienie choroby psychicznej lub innej wskazanej w art. 13 § 1 K.c. przyczyny nie jest przesłanką wystarczającą do orzeczenia ubezwłasnowolnienia całkowitego. Musi jej jeszcze towarzyszyć powiązana z tymi przyczynami niemożność kierowania swoim postępowaniem przez osobę fizyczną, której wniosek dotyczy. Przy czym przez pojęcie „niemożność” rozumie się brak świadomego kontaktu z otoczeniem oraz brak intelektualnej oceny swojego zachowania i wywołanych w nim następstw (tak m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17.05.2013r., (...)). Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu całkowitym powinno następować tylko wtedy, gdy ochrony interesu osoby fizycznej nie da się zapewnić w stopniu właściwym przy zastosowaniu innych normatywnych instytucji ochronnych, w tym przykładowo instytucji ubezwłasnowolnienia częściowego (por. postanowienie SN z dnia 6.09.2017 r. (...)). Należy bowiem wcześniej rozważyć, czy ochrona interesów osoby objętej wnioskiem w takich postępowaniach jest możliwa przy zastosowaniu instytucji prawnych, które w mniejszym stopniu ingerują w sferę jej dóbr osobistych i praw.
Opiekun prawny osoby ubezwłasnowolnionej częściowoStosownie do art. 16 § 1 K.c. – osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
Zgodnie z art. 156 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zw. z art. 175 – opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszystkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku podopiecznego. Nie ulega wątpliwości, iż opiekun prawny obowiązany jest uzyskać zezwolenie sądu na czynności prawne w imieniu osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej w przedmiocie rozporządzania majątkiem, podejmowania czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem podopiecznego i że taką czynnością jest sprzedaż nieruchomości, bądź też zawarcie umowy dożywocia albo darowizny, która łączy się z przeniesieniem własności nieruchomości na rzecz określonej osoby trzeciej.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale