Wspólne konto a darowizna

Czy przelewy między kontami mogą być uznane za darowizny?

Opisana sytuacja jest bardzo niekomfortowa, bowiem brak precyzyjnych regulacji w tym zakresie pozwala organom podatkowym na niemal dowolną interpretację tych zdarzeń. Fakt posiadania wspólnego konta nie zmienia charakteru cywilnoprawnego wpłat i gdy wpłaci Pani na wspólne konto własne 50 000 zł, które np. tata wyda, by sobie kupić samochód, nie ma znaczenia, że pieniądze były na wspólnym rachunku. Pani tata otrzymałby tu bezpłatne świadczenie kosztem Pani majątku, więc byłaby to darowizna podlegająca opodatkowaniu.

Czym jest depozyt nieprawidłowy?

Czy sam przelew na wspólne konto powoduje, że mamy do czynienia z darowizną? Uważam, że nie. Niemniej jednak organ podatkowy może połowę takiej kwoty, tj. przykładowo wpłaty 50 000, którą Pani opisuje, potraktować jako depozyt nieprawidłowy. Depozyt ma miejsce wtedy, gdy przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Konsekwencją takiej kwalifikacji byłby obowiązek podatkowy powstający tu z chwilą dokonania tejże czynności cywilnoprawnej i ciążący na Pani ojcu; podstawę opodatkowania stanowi wartość depozytu, a stawka podatku wynosi 2%. Taka kwalifikacja jest „lekko” naciągana, ale nie sposób wykluczyć takiego zachowania organów podatkowych. Istnieją również opinie, że do momentu, gdy tata nie zadysponuje tymi środkami, nie ma zdarzenia podatkowo, prawnie relewantnego, czyli nie wydarza się nic, co powoduje, iż powstaje obowiązek podatkowy. Organy podatkowe często mają jednak odmienne zdanie.

Jeszcze trudniejsza sytuacja jest w zakresie przelewu na konto taty i założenia przez niego lokaty. Jeśli wpłata ta nie miała charakteru darowizny, nie chciała Pani ojca obdarować ani też udzielić mu pożyczki, to organ potraktuje ją właśnie jako depozyt nieprawidłowy.

Zgłoszenie darowizny między ojcem a córką

Odnośnie darowizny proszę pamiętać, że ze zwolnienia – w przypadku gdybyśmy mieli w ogóle do czynienia z darowizną – tata mógłby skorzystać, składając zawiadomienie w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, który w przypadku darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Zatem po upływie 9 miesięcy tata nie miałby jak ze zwolnienia skorzystać.

Konkludując, moim zdaniem dla bezpieczeństwa tata powinien złożyć zaległą już deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych wraz z czynnym żalem – co pozwoli uniknąć konsekwencji karnoskarbowych – traktującą wpłaty jako depozyt nieprawidłowy oraz uiścić 2% podatek. Postępowanie Pani taty stanowi czyn zabroniony na gruncie Kodeksu karnego skarbowego i tata może zostać ukarany za niezapłacenie podatku i niezłożenie deklaracji.

Nieujawnienie darowizny

Zgodnie z art. 54 § 1 ww. kodeksu podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Na ogół jednak konsekwencje nie są tak dotkliwe, gdyż zgodnie z art. 54 § 3, jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Rozwiązanie to ma wiele wad, niemniej jednak w chwili obecnej jest „najtańsze”, ma poniekąd oparcie w obowiązującym prawie.

Warto byłoby jednak, ze względu na nieprzebraną ilość odmiennych opinii w takiej i podobnych sprawach, by Państwo wystąpili o wydanie indywidualnej interpretacji (osobno lub tylko Pani tata) do Ministra Finansów w ww. zakresie. Najlepiej w tzw. trybie przyszłym, tj. w zakresie zdarzeń, które dopiero mają nastąpić. Gdyby interpretacja taka uznawała, że wpłata na wspólne konto do momentu, gdy tata nie zadysponuje środkami, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, byłaby dobrą podstawą do wystąpienia o zwrot niesłusznie zapłaconego podatku.