Wskazanie komornikom na depozyt sądowy

Sądowe postępowanie zabezpieczające

Jak wynika z Pana pytania, toczy się przeciwko Panu aktualnie postępowanie zabezpieczające na mocy art. 730 i następnych Kodeksu postępowania cywilnego.

Jak stanowi art. 743 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego „jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym, z tym jednak, że sąd nadaje postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzulę wykonalności z urzędu. W razie zbiegu zabezpieczenia udzielonego przez sąd i organ administracyjny przepisy art. 773 i art. 774 nie mają zastosowania, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w art. 751”.

Stosownie zaś do treści art. 773 § 1 ustawy „w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej co do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, administracyjny organ egzekucyjny i komornik wstrzymują czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, dłużnika lub z urzędu i przekazują akta egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej sądowi rejonowemu, w którego okręgu wszczęto egzekucję, w celu rozstrzygnięcia, który organ egzekucyjny – sądowy czy administracyjny – ma dalej prowadzić w trybie właściwym dla danego organu łącznie egzekucje z tej rzeczy lub prawa majątkowego, do którego nastąpił zbieg egzekucji”. Sąd wydaje postanowienie w terminie 14 dni, biorąc pod uwagę stan każdego z postępowań egzekucyjnych, a jeżeli są one w równym stopniu zaawansowane, wysokość egzekwowanych należności i kolejność ich zaspokojenia, z zastrzeżeniem § 2, 21 i 21a. Równocześnie sąd postanawia, jakie już dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.

W przypadku egzekucji administracyjnej, o której Pan wspomina, zastosowanie mieć będą reguły określone w ustawie o postępowaniu sądowym w egzekucji, które poniżej cytuję:

„Art. 62. W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej do tej samej nieruchomości, rzeczy albo prawa majątkowego lub niemajątkowego, organ egzekucyjny wstrzymuje czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, zobowiązanego lub z urzędu i przekazuje akta egzekucji administracyjnej sądowi rejonowemu zgodnie z przepisami

Art. 63 § 1. W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego, prowadzonej przez organy egzekucyjne, o których mowa w art. 19, łączne prowadzenie egzekucji przejmuje naczelnik urzędu skarbowego, który pierwszy zastosował środek egzekucyjny, a jeżeli naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał takiej czynności lub nie dokonał jej jako pierwszy – łączne prowadzenie egzekucji przejmuje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby lub miejsca zamieszkania zobowiązanego, z zastrzeżeniem § 2.

§ 2. Jeżeli środek egzekucyjny zastosował naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca położenia majątku zobowiązanego, łączne prowadzenie egzekucji przejmuje ten organ.

§ 3. W przypadku wystąpienia dalszych zbiegów egzekucji łączne prowadzenie egzekucji przejmuje naczelnik urzędu skarbowego, który przejął prowadzenie egzekucji zgodnie z § 1 lub 2”.

Zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej

Jeśli zatem wskaże Pan przedmiot zabezpieczenia innym wierzycielom, nastąpi przede wszystkim zbieg, co spowoduje, że będzie trzeba ustalić organ, który będzie dalej prowadził egzekucję.

Ale ponieważ wspomina Pan o innych długach – rozumiem, że są to już długi stwierdzone administracyjnymi tytułami wykonawczymi, a zatem odpowiedź na Pana pytanie będzie właściwie oparta na jednym przepisie, tj. art. 775 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, iż przepisów art. 773 i art. 774 nie stosuje się w razie zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowego zabezpieczenia, jak również zbiegu zabezpieczenia administracyjnego z egzekucją sądową, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w art. 751.

W takim przypadku byłyby te przepisy wyłączone, bo ma Pan sądowe postępowanie zabezpieczające wdrożone i, jak rozumiem, egzekucyjne postępowania administracyjne.

„W nauce prawa podnosi się, że zbieg sądowego postępowania zabezpieczającego z sądowym postępowaniem egzekucyjnym nie został objęty hipotezą tego przepisu. Wyrażony został pogląd, zgodnie z którym w razie zbiegu postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego każde z tych postępowań powinno być prowadzone niezależnie” (tak A. Marciniak, Zbieg egzekucji…, s. 5).

Zbieg postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego do tych samych części majątku dłużnika

Pogląd ten jest jednak bardzo krytykowany i tak np. M. Brulińska w Komentarzu do kodeksu cywilnego wyjaśnia, że „w przypadku powstania zbiegu postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego do tych samych części majątku dłużnika do rozstrzygnięcia takiego zbiegu należy stosować per analogia przepis art. 7731 § 1 k.p.c. W razie zbiegu postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego konieczne jest połączenie postępowań, niezależnie od tego, czy postępowanie zabezpieczające jest postępowaniem owacyjnym, czy konserwacyjnym. Połączenie postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego jest konieczne do zapewnienia ochrony praw wierzycieli z postępowania egzekucyjnego i uprawnionych z postępowania zabezpieczającego. W przypadku prowadzenia niezależnych postępowań istnieje niebezpieczeństwo naruszenia zabezpieczonych roszczeń uprawnionego. Sprzedaż w postępowaniu egzekucyjnym rzeczy, na której ustanowiono zabezpieczenie, pozbawia uprawnionego zabezpieczenia. W przypadku łącznego prowadzenia postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego uprawniony winien być uwzględniany w podziale sumy uzyskanej ze zbycia rzeczy stanowiących przedmiot zabezpieczenia w tej kategorii, w której uczestniczyłby w podziale, gdyby prowadził egzekucję”.

Podział sumy uzyskanej z egzekucji

„O konieczności łącznego prowadzenia egzekucji świadczy treść art. 1030 i 1036 k.p.c., nakazujących uwzględnianie w planie podziału wierzycieli, którzy uzyskali zabezpieczenie powództwa. Podział sumy uzyskanej z egzekucji jest bowiem ostatnim stadium postępowania egzekucyjnego” (I. Kunicki, glosa do postanowienia SN z dnia 24 czerwca 1999 r., sygn. akt I CKN 269/99).

Tak więc zdania są tu podzielone, a więc i praktyki są różne, jeśli chodzi o proceduralne aspekty rozstrzygnięcia zbiegu, dlatego też nie jestem w stanie odpowiedzieć Panu, jak rozstrzygnie to sąd, naprawdę rozwiązania stosowane są różne. W każdym razie może Pan wskazać innym organom na istnienie tego depozytu gdyż poza zbiegiem postępowań i ewentualnymi komplikacjami w rozstrzygnięciu zbiegu, które będą obciążać organy egzekucyjne w zasadzie nie będzie innych negatywnych skutków, w szczególności dla Pana, potem organ egzekucyjny po rozstrzygnięciu zbiegu sporządzi plan podziału pomiędzy wszystkich wierzycieli – oczywiście należności skarbowe mają pierwszeństwo o czym stanowi treści art. 1025 Kodeksu postępowania cywilnego.