Wpłaty wspólników do spółki cywilnej

Wniesienie lub podwyższenie wkładu wspólników do spółki cywilnej a podatek PCC

Wbrew pozorom ten prosty temat jest mocno kontrowersyjny.

Oczywiście przy spółce osobowej wniesienie lub podwyższenie wkładu wspólników do spółki cywilnej podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Można zatem, jeśli taka jest Panów wola, podnieść aneksem wkład i zapłacić PCC w wysokości 0,5%.

Kontrowersje powstają w momencie, gdy wspólnik spółki cywilnej przekazuje spółce środki pieniężne. Organy podatkowe często twierdzą, że jest to pożyczka opodatkowana PCC – tak jednak nie jest, spółka cywilna bowiem nie może być stroną pożyczki, ponieważ nie posiada zdolności do czynności prawnych; zatem umowa pożyczki zawarta między wspólnikiem spółki a spółką z mocy prawa jest nieważna.

Użycie prywatnych środków finansowych we własnej działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki

Skoro nie jest to pożyczka i nie jest to podniesienie wkładu wspólników do spółki cywilnej, gdyż nie taka jest wola wspólnika – co to jest? Przyjmuje się, że jest to użycie prywatnych środków finansowych we własnej działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej, co jest rozwiązaniem niepodlegającym podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Analogicznie wskazuje m.in. ekspert Adam Bartosiewicz (Vademecum doradcy podatkowego, Wolters Kluwer Polska): „Można to potraktować jako przesunięcie prywatnych środków finansowych do działalności gospodarczej. Nie jest to zdarzenie, które powodowałoby konsekwencje na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. Pieniądze te nie stają się bowiem majątkiem spółki cywilnej (wspólników działających w formie spółki)”. Niektóre organy również podzielają ten pogląd. W interpretacji z dnia 23 marca 2010 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy (sygnatura: ITPB1/415-1006/09/TK) wskazuje, że „zgodnie z art. 860 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Spółka cywilna nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa. Podmiotami prawa pozostają wspólnicy spółki cywilnej. W związku z tym spółka cywilna nie ma własnego mienia – nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do wspólnego majątku wspólników, stanowiącego ich współwłasność łączną. Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.) za przedsiębiorcę uznaje się nie spółkę cywilną, lecz jej wspólników w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej. Podmiotowość prawna przysługuje w niej tylko wspólnikom. Nie posiada zdolności prawnej ani tym bardziej zdolności do czynności prawnych. Powyższe oznacza, że spółka cywilna nie może skutecznie zawrzeć umowy pożyczki ani też nie może być stroną umowy pożyczki. Stroną czynności cywilnoprawnych faktycznie dokonywanych przez spółkę pozostają jej wspólnicy.

Udzielenie spółce pożyczki z majątku prywatnego wspólnika

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że każdy ze wspólników udzielił spółce oprocentowanej pożyczki w proporcji do swoich udziałów ze swojego majątku prywatnego. W związku z udzieloną pożyczką spółka zobowiązana będzie do zapłaty odsetek na rzecz wspólników.

Na gruncie prawa cywilnego, jak już wcześniej zostało to wskazane, spółka cywilna nie może być stroną pożyczki. Nie posiada zdolności do czynności prawnych, wobec czego umowa pożyczki zawarta między wspólnikami spółki a spółką będzie z mocy ustawy nieważna”.

Reasumując – wyjścia są co najmniej dwa:
 

1. podwyższenie wkładu i opodatkowanie podwyższenia podatkiem od czynności cywilnoprawnych;
2. uznanie (przy założeniu, że nie chcą Panowie podnosić wkładów wspólników do spółki cywilnej ), że dochodzi do przesunięcia prywatnych środków finansowych do działalności gospodarczej, co nie skutkuje powstaniem zobowiązania podatkowego. Negatywny aspekt tego rozwiązania to wątpliwości organów podatkowych co do jego legalności, które moim zdaniem są nieuzasadnione, jednakże zdarzają się w praktyce.