Wpłaty klientów na cudze konto zamiast na firmowe przy zajęciu komorniczym

Kiedy przedsiębiorca może przyjmować płatności gotówką?

Zarówno dokonywanie, jak i przyjmowanie płatności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą musi odbywać się za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy, ale tylko w przypadku gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Wynika to wprost z art. 19 ustawy – Prawo Przedsiębiorców. Wniosek z tego taki, że poniżej owej kwoty wskazanej w ustawie płatności między przedsiębiorcami mogą zostać uregulowane gotówką. Nadto, rozliczenia od osoby fizycznej dla przedsiębiorcy nie muszą mieć miejsca poprzez rachunek firmowy przedsiębiorcy, bo przepis ten wyraźnie stanowi o relacjach przedsiębiorca – przedsiębiorca. Jeśli zatem ów przedsiębiorca nie będzie zatajał tego dochodu z jego firmy, który wpływa na Pani konto i normalnie się z niego rozliczy przed US, to żadnego przepisu prawa nie narusza.

Wpłata dla przedsiębiorcy na cudze konto a roszczenia wierzycieli

Jedyny problem tkwi w tym, że wierzyciel przedsiębiorcy może uznać opisaną przez Panią czynność prawną za bezskuteczną, tj. dokonanie płatności na rachunek osoby trzeciej z pominięciem rachunku przedsiębiorcy – dłużnika, który wie, że ma długi. Zwracam bowiem uwagę na art. 59 Kodeksu cywilnego (K.c.), zgodnie z którego treścią: „W razie zawarcia umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej, osoba ta może żądać uznania umowy za bezskuteczną w stosunku do niej, jeżeli strony o jej roszczeniu wiedziały albo jeżeli umowa była nieodpłatna. Uznania umowy za bezskuteczną nie można żądać po upływie roku od jej zawarcia”.

Przenosząc to na opisaną sytuację, wiąże Panią ustna umowa przechowania pieniędzy przedsiębiorcy na Pani rachunku. Zgodnie z art. 835 K.c.: „Przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie”. Art. 839 wskazuje zaś, że „przechowawcy nie wolno używać rzeczy bez zgody składającego, chyba że jest to konieczne do jej zachowania w stanie niepogorszonym”.

Depozyt nieprawidłowy i podatek PCC

Jeśli jednak Pani tymi pieniędzmi może rozporządzać, to będzie to ustna umowa depozytu nieprawidłowego z art. 845 K.c., który to wskazuje, że „jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu”. Skoro taka umowa powoduje, że wierzyciel nie może egzekwować długu, bo dochód nie wpływa na zajęty rachunek, to art. 59 K.c. może znaleźć zastosowanie, jeśli wierzyciel (komornik) dowie się o tej sytuacji. Wówczas ma on prawo wystąpić przed sąd o uznanie takiej umowy za bezskuteczną wobec niego i domagać się zajęcia tych środków, tak jakby wpłynęły na rachunek dłużnika – przedsiębiorcy.

Odpowiedzialność posiadacza konta, które udostępnił przedsiębiorcy

Jeśli ta ustna umowa pomiędzy Państwem wyjdzie na jaw i zostanie uznana za depozyt nieprawidłowy (a tak na 80% będzie, skoro pieniądze wpłynęły na Pani konto, na którym są też Pani pieniądze i środki te się zmieszały, a Pani ma prawo je wypłacać byleby finalnie przekazać sumy z przelewów), to zwracam także uwagę, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – zakresem opodatkowania PCC jest objęta umowa depozytu nieprawidłowego. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania czynności cywilnoprawnej, a więc w chwili wydania pieniędzy przez Panią owemu dłużnikowi – przedsiębiorcy. W przypadku umowy depozytu nieprawidłowego ciężar zapłaty podatku spoczywa na przechowawcy, czyli Pani. Podstawę opodatkowania stanowi kwota depozytu. Od umowy depozytu nieprawidłowego należy odprowadzić 2% podatku. W tym celu przechowawca jest zobowiązany do złożenia w ciągu 14 dni od dnia przekazania środków w depozyt, deklaracji PCC-3 do właściwego urzędu skarbowego. W tym samym terminie należy również zapłacić należny podatek. Natomiast ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wśród czynności opodatkowanych nie wymienia umowy przechowania. Proszę zatem albo na zapas uregulować podatek z US albo sporządzić umowę przechowania z datą wsteczną, wskazując w niej, że zobowiązuje się Pani nie rozporządzać tymi środkami do czasu ich przekazania temu panu. W innym wypadku, gdy US pierwszy dowie się o tej sytuacji, ma prawo nałożyć stawkę karną 20% podatku.

Natomiast przed ewentualną bezskutecznością z art. 59 K.c. nie uwolnicie się Państwo, jeśli wierzyciele dowiedzą się o tej sytuacji.