Wniosek o uregulowanie kontaktów z wnukiem

Uregulowanie prawa do kontaktów z wnukiem

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.).

W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż żaden przepis Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie zezwala Pani na wystąpienie do sądu z wnioskiem o uregulowanie prawa do kontaktów z wnukiem. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Powyższe wskazuje bezpośrednio tylko i wyłącznie na rodzica.

Co do zasady, jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Istotny z punktu widzenia Pani interesu jest pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 czerwca 1988 r., sygn. akt III CZP 42/88, w którego tezie wskazano, iż dziadkowie mogą żądać uregulowania osobistych kontaktów z wnukami, jeżeli leży to w interesie dzieci.

Zgodnie z poglądem wyrażonym w uzasadnieniu uchwały: „W warunkach społecznych naszego kraju duże znaczenie przywiązuje się do rodzin wielopokoleniowych, wynika to zarówno z tradycji rodzinnych, jak i ze względu na szczególną rolę dziadków w faktycznym wykonaniu pieczy nad małoletnimi wnukami. Dlatego utrzymanie styczności pomiędzy członkami rodziny trzypokoleniowej w warunkach bezkonfliktowych jest czymś jak najbardziej normalnym. Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje stosunki osobiste wynikające z pokrewieństwa tylko pomiędzy rodzicami i dziećmi. Okoliczność, iż ustawodawca pozostawia poza unormowaniem zarówno prawo dziecka do osobistej styczności z rodzicami, czy też z innymi krewnymi, i odwrotnie, gdy chodzi o styczność innych jego krewnych z dzieckiem, nie oznacza niedopuszczalności uregulowania utrzymywania takich kontaktów. Ustawa pozostawia powyższe prawo poza regulacją (...). Sytuacja przedstawia się odmiennie, gdy pomiędzy krewnymi istnieje ścisła więź i utrzymywanie osobistej styczności związki te pogłębia oraz wpływa korzystnie na prawidłowy rozwój fizyczny i emocjonalny dziecka”.

W dalszej części uzasadnienia Sąd Najwyższy wskazuje, iż: „Rodzice, jak to wyżej wywiedziono, mają obowiązek dbałości o rozwój dziecka w imię jego dobra. Powinni zatem dla pełnego rozwoju jego osobowości umożliwić dziecku kontaktowanie się z jego krewnymi (dziadkami) przy właściwej ich postawie i korzystnym wpływie na dziecko”.

Wniosek o uregulowanie prawa dziadków do kontaktu z wnukiem

Uchwała Sądu Najwyższego, mimo iż pochodzi sprzed kilkudziesięciu lat, zachowuje swą aktualność. Mając to na uwadze, w chwili obecnej zasadnym jest złożenie do Sądu właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka (miejsce zamieszkania opiekuna prawnego) wniosku o uregulowania prawa dziadków do kontaktu z wnukiem. W treści żądania koniecznym jest wskazanie, na czym owo prawo kontaktów miałoby polegać. Z treści Pani pytania wynika, iż wolą Pani jest zabierania dziecka na noc do swojego domu. Powyższe może znaleźć uzasadnienie tylko w sytuacji, kiedy pozwolą na to okoliczności fizjologiczne i biologiczne. Nie można bowiem sobie wyobrazić sytuacji, że dziecko pozostaje u Państwa na moc, w momencie kiedy winno być karmione piersią. Powyższe jako przypadek skrajny, ma na celu zobrazowania okoliczności, którymi sąd będzie kierował się ,rozstrzygając tego rodzaju sprawę. Sąd opiekuńczy będzie miał na uwadze przede wszystkim dobro dziecka, a nie dobro Państwa jako dziadków, albowiem zasada dobra dziecka jest zasadą naczelną we wszystkich sprawach z zakresu prawa rodzinnego.

Nie ulega jednak wątpliwości, iż wniosek może spotkać się z aprobatą sądu. Istotne znaczenia dla tego rodzaju sprawy będą miały przede wszystkim okoliczności faktyczne dotyczące dziecka.