Wniosek nauczyciela o obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin

Obniżenie nauczycielowi tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć

Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 i Nr 170, poz. 1218) dyrektor za zgodą organu prowadzącego szkołę może nauczycielowi obniżyć tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, na czas określony lub do odwołania, ze względu na doskonalenie się, wykonywanie pracy naukowej, albo prac zleconych przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny lub organ prowadzący szkołę lub placówkę albo ze względu na szczególne warunki pracy nauczyciela w szkole lub placówce. W sytuacji obniżenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć z ww. powodów nie następuje zmniejszenie wynagrodzenia oraz ograniczenie innych uprawnień nauczyciela. Nauczyciel, któremu obniżono tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć w powyższym trybie nie może mieć godzin ponadwymiarowych, z wyjątkiem nauczycieli, zajmujących stanowiska kierownicze.

Obniżenie nauczycielowi tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć należy do sfery uznaniowej dyrektora szkoły, który przed udzieleniem takiego obniżenia powinien uzyskać zgodę organu prowadzącego (wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa).

Dyrektor może obniżyć wymiar zajęć jedynie nauczycielowi, który jest zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, na podstawie mianowania lub umowy o pracę. Nie ma możliwości obniżenia pensum nauczycielowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze zajęć.

Przepisy ustawy nie regulują innych sytuacji, w których można obniżyć nauczycielowi wymiar zajęć, zatem na podstawie przepisu art. 91 tej ustawy do nauczycielskich stosunków pracy w sprawach nie uregulowanych Kartą Nauczyciela stosuje się Kodeks pracy.

Czy dyrektor może na wniosek nauczyciela obniżyć mu wymiar zajęć?

Przepisy Karty Nauczyciela nie stanowią przeszkody, aby pracodawca (szkoła działająca przez jej dyrektora) udzielił nauczycielowi na jego wniosek obniżenia wymiaru zajęć w drodze oświadczenia woli kształtującego treść stosunku pracy. Jeżeli jest to dokonywane na wniosek nauczyciela to mamy do czynienia z porozumieniem stron kształtującym tę treść. Jeżeli dyrektor szkoły wyraża zgodę na zmianę wymiaru zajęć godzin nauczyciela należy zmienić umowę o pracę aneksem, w którym będzie określony wymiar zajęć oraz proporcjonalnie do zmniejszonego wymiaru zajęć określone wynagrodzenie nauczyciela oraz okres, w którym taki wymiar ma obowiązywać.

W podobnej sprawie wypowiadał się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 lutego 1998 r., I PKN 531/97, stwierdzając, że dyrektor szkoły, po nowelizacji Karty Nauczyciela ustawa z dnia 14 czerwca 1996 r. (Dz. U. Nr 87, poz. 396), może na wniosek nauczyciela obniżyć mu tygodniowy wymiar zajęć obowiązkowych ze względu na stan zdrowia.

Porozumienie zmieniające nauczycielowi warunki pracy lub płacy

Porozumienie zmieniające jest to zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika o pogorszeniu lub polepszeniu warunków pracy lub płacy. Jest to zatem dwustronna czynność prawna zawarta pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Porozumienie powinno określać, jakie kryteria ulegną zmianie oraz czy obie strony wyrażają zgodę na dokonanie zmiany warunków pracy lub płacy. Porozumienie zmieniające nie podlega żadnym ograniczeniom, ale nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż określają to przepisy prawa pracy (byłoby to bowiem niezgodne artykułem 18 § 1 i 2 Kodeksu pracy). Zatem pracodawca w porozumieniu takim nie może np. obniżyć wynagrodzenia pracownika poniżej wynagrodzenia minimalnego, nie może wyłączyć prawa do wynagrodzenia za nadgodziny czy za czas przestoju.

Ważne jest, aby w porozumieniu takim podać dokładną datę rozpoczęcia obowiązywania nowych warunków umowy. Brak tej daty powoduje, że zmiana treści umowy pierwotnej następuje z datą zawarcia porozumienia.

Na podstawie porozumienia stron dyrektor może ograniczyć zatrudnienie temu nauczycielowi i wypłacać mu proporcjonalnie zmniejszone wynagrodzenie. Porozumienie stron będzie zmieniało umowę z pełnego etatu na umowę na część etatu, albo z części etatu na jeszcze mniejszą część.

Pamiętać jednak należy, że jeśli jest Pani teraz zatrudniona przez mianowanie, to po obniżeniu wymiaru czasu pracy umowa przekształci się Pani w umowę na czas nieokreślony.

Z kolei jeśli pracodawca nie wyrazi zgody na porozumienie stron, wówczas pozostaje jedynie wypowiedzenie stosunku pracy przez Panią i ewentualne podpisanie nowej umowy.